Materiaal-technisch onderzoek: wat maakt een Rembrandt een Rembrandt? - Onderzoek van de eerste schets
34 belangrijke vragen over Materiaal-technisch onderzoek: wat maakt een Rembrandt een Rembrandt? - Onderzoek van de eerste schets
Wat was de eerste fase in het eigenlijke creatieve proces, nadat de drager was voorzien van een grondlaag?
Hoe werd het schilderij in de 17e eeuw meestal voorbereid?
Basis voor compositie
Nadat de grondlaag was aangebracht begon het creatieve proces van het vervaardigen van het schilderij. Uit welke fasen bestaat deze vervaardiging bij Rembrandt
- Aangeven van de compositie Rembrandt schetste met bruine verf variërend in toon van rood tot grijs/zwart. Daarnaast een indicatie van de licht-donkerverdeling met dunne transparante vloeibare verf in bruintinten.
- Het aanbrengen van kleur
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Hoe wordt de monochrome schets of monochrome onderschildering ook wel aangeduid?
De eerste onderschildering wordt ook wel 'doodverf' genoemd. Wat wordt hier mee bedoeld?
Wat is in Rembrandts schilderijen soms gedeeltelijk opengelaten in het uiteindelijke verfoppervlak?
Hoe werd de doodverf-fase door schilders beschouwd?
Welke term gebruikte men in de 17de eeuw voor de monochrome schets en waarom is deze niet eenduidig
Infraroodonderzoek kan worden gebruikt om de eerste schets meer zichtbaar te maken. Hoe werkt de techniek?
Waardoor krijgt het schilderij een bepaalde helderheid en luchtigheid?
In het vroege infraroodonderzoek van Rembrandts schilderijen lag de nadruk voornamelijk op het zichtbaar maken van zijn wijzigingen van de compositie tijdens het scheppingsproces. zoals bijv in 1947 van de Nachtwacht. Hoe veranderde het onderzoek?
Op welke wijze wordt de eerste onderschildering zichtbaar
Welke twee technieken zijn in gebruik in het onderzoek naar schilderijen met behulp van infrarood (IR)- straling? Wat zijn de verschillen?
2. IR-reflectografie (IRR, bereik tot ca. 2000 nm)
Door het geringere bereik kan IR-fotografie over het algemeen niet door blauwe en groene verflagen heen dringen. Het is veel goedkoper dan IRR en kan, in tegenstelling tot IRR, een relatief groot oppervlak vastleggen in één enkele opname (zeker met de hoge resolutie van digitale IR-fotografie)
Hoe werd de term doodverf gebruikt in het Groot schilderboek van Gerard de Lairesse uit 1707?
(vlakke versie gedempte kleuren van uiteindelijke verflaag)
Dat met IRR wel degelijk waardevolle informatie verkregen kan worden over de eerste opzet van 17e eeuwse schilderijen, wordt duidelijk geïllustreerd door het onderzoek door het Mauritshuis naar het 'Zelfportret met halsberg' in 1998. Wat waren de bevindingen?
Uiteindelijk werd het portret als een kopie bestempeld. Het origineel is het 'Zelfportret met halsberg' dat in Neurenberg hangt.
Naar aanleiding van de vondst onderzoek Jorgen Wadum, hoofrestaurator van het Mauritshuis systematisch een grote groep vroege Rembrandts met IRR, alsmede schilderijen die inmiddels waren afgeschreven en werken van Jan Lievens, en leerlingen Gerard Dou en Isaac de Jouderville. Wat waren de bevindingen?
- Rembrandt monochrome schets of doodverf bleek zichtbaar in het IRR-beeld. Hierdoor werd een nieuwe bron aan informatie aangeboord. In alle Rembrandt-portretten uit de periode 1626-1634 vond de restaurator in de schaduwzijde van de gezichten een karakteristiek vlekkerig patroon van de eerste opzet. In de onderzochte werken van de andere meesters werd dat niet aangetroffen. Ook ontbrak het in het Zelfportret met halsberg in het Mauritshuis. Het werd wel aangetoond in het Neurenbergse portret.
Wat kenmerkt het schilderij Man in orientaals kostuum? Rembrandt
- Onderste deel paars kostuum niet verder uitgewerkt
- Toont eerste onderschildering met kort vlakke verfstroken'.
Hoe werd de doodverf in Rembrandts tijd opgevat?
Waarom hadden schilders in hun ateliers een grote voorraad doodverfschilderijen?
Soms werd doodverfschilderij door andere schilder afgemaakt
Wat kenmerkt Rembrandts Landschap met stenen brug (1640)
- Eerste opzet gedeeltelijk opengelaten in uiteindelijke verfoppervlak
- Donkere delen lucht en voorgrond is eerste bruine opzet deels opengelaten, draagt bij aan tonaliteit van werk. Helderheid en luchtigheid.
In hoeverre was IRR nuttig in het onderzoek naar de eerste schetsen van 17e eeuwse schilderijen?
In plaats van houtskool werd direct in bruine verf geschetst op grondlaag.
Wat kenmerkt het zelfportret van Rembrandt (Zelfportret met Halsberg, 1629, Neurenberg)
Kunsthistoricus Claus Grimm -> dit is origineel, werk Mauritshuis is kopie. Op basis detailfoto's, röntgenfoto's.
Welke opvatting had kunsthistoricus Claus Grimm over de zelfportretten van Rembrandt in Mauritshuis en Neurenberg?
- Versie Neurenberg is originele Rembrandt (detail- en röntgenfoto's)
- Versie Mauritshuis is kopie
Wat bleek uit de IRR van het portret uit het Mauritshuis?
- Twee fasen ondertekening zichtbaar:
- Onder gevolgde ondertekening is minder sterk registrerende ondertekening zichtbaar met nog een paar ogen. Lager en meer rechts.
- Rembrandt had dus nóg een ondertekening gemaakt.
Wat bleek uit de vergelijking van de twee stadia van ondertekening?
- De indicaties van de gelaatstrekken hadden dezelfde positie ten opzichte van elkaar.
- Beide fasen van ondertekening zijn overgetrokken van dezelfde voorbeeldtekening.
- Positie eerste fase ondertekening komt overeen met werk in Neurenberg
Wat maakte het technische onderzoek naar de zelfportretten van Rembrandt uiteindelijk duidelijk?
- Portret Mauritshuis moet zijn gemaakt naar Neurenberg en niet andersom.
- Het stuk in Neurenberg was eerste versie en Mauritshuis tweede.
- Meningen over Mauritshuis blijven verdeeld!
Wat was de verdienste van Jorgen Wadum, voormalig hoofdrestaurator Mauritshuis?
(Na vondst ondertekening in zelfportret Mauritshuis vroeg hij zich af of er niet meer ondertekeningen in vroege Rembrandts zijn)
Waarin verschilde het zelfportret in Mauritshuis met Neurenberg?
- Neurenbergse versie had in schaduwzijden gezicht karakteristiek vlekkerig patroon. Dit ontbrak in Mauritshuis.
Welke opvatting had kunsthistoricus Eric Jan Sluijter over de zelfportretten in Mauritshuis en Neurenberg?
Laten zien dat Rembrandt in losse stijl (Neurenberg) en nette stijl (Mauritshuis) kon werken.
Hoe keek kunsthistoricus Erik Jan Sluijter aan tegen de gedetailleerde ondertekening (dmv overtrektechniek) van het Haagse werk?
Geen argument voor afschrijven schilderij.
In werk Mauritshuis ontbrak het kenmerkende vlekkerige patroon dat wel in eerste opzet Neurenberg zichtbaar was. Hoe verklaart Sluijter dit?
Wat verstaat Verslype onder een onderschildering en ondertekening?
- Onderschildering - eerste versie voorstelling op de drager in monochrome of gedempte kleuren.
- Ondertekening - uitgevoerd in lijnen in tekenmedium (houtskool, krijt of inkt - laatste kan ook met penseel gewassen worden, lijkt dan weer geschilderd)
Welke type eerste schets gebruikte Rembrandt wel en welk type niet?
Welke is dus - als ze wordt aangetroffen - een indicatie, dat het betreffende stuk zeer waarschijnlijk niet van Rembrandts hand is?
Geen gedetailleerde ondertekeningen in houtskool, zwart krijt of inkt.
Waarom kunnen vragen gesteld worden bij de conclusie dat de kopie van Zelfportret met halsberg in Mauritshuis - met uitgebreide ondertekening - in Rembrandts werkplaats is ontstaan?
- Werkwijze is a-typisch voor Rembrandt.
- Leerlingen moesten juist Rembrandts manier onder de knie krijgen.
- Leerde men bij Rembrandt überhaupt werken met sjablonen?
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden