L9 ethische en juridische aspecten van experimenteel voedingsonderzoek
12 belangrijke vragen over L9 ethische en juridische aspecten van experimenteel voedingsonderzoek
Code van Nuremberg (1948)
- Vrijwillige toestemming van de proefpersoon
- Moet resultaten opleveren voor samenleving
- Gebaseerd op resultaten van dierproeven
- Onnodig fysiek en mentaal leed en letsel moet voorkomen worden
- Mag alleen als er geen reden is om er vanuit te gaat dat proefpersoon zal overlijden of handicap krijgt
- Risico mag niet groter zijn dan het humanitaire belang van het probleem
- Bescherming van proefpersonen tegen letsel, handicaps en overlijden
- Uitvoering door wetenschappelijk gekwalificeerde personen
- Proefpersoon mag altijd stoppen
- Experiment moet te allen tijde gestopt kunnen worden
In 1964 werd de code van Nuremberg aangepast naar ...
En waarom?
De regels waren te streng
- regel 1 vrijwillige toestemming van de proefpersoon; kinderen, ouderen, dementen etc mochten dus niet omdat ze zelf geen toestemming konden/mochten geven
Er werden nog steed on-etische experimenten gedaan waardoor er in 1999 en ...... Kwam waardoor alles gelijk werd getrokken
- Schriftelijke informatie voor proefpersoon
- Schriftelijke toestemming proefpersoon
- Verzekering voor proefpersonen
- Onafhankelijk expert (vaak een arts)
- Verplicht: goedkeuring nodig van een erkende METC
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Wet op de dierproeven (WOD) 1977
- Welzijn van dieren beschermen
- Kaders stellen waaraan een dierproef moet voldoen
- Uitsluitend deskundigen met proefdieren te laten werken
Wanneer valt onderzoek onder de WOD? Twee voorwaarden
- Beantwoorden van wetenschappelijke vraag of productie van sera of vaccins
EN
- Experiment op levende gewervelde dieren, die hierbij ongerief ervaren
Wat doet de dierexperimentencommissie (DEC)
- Weegt maatschappelijke en wetenschappelijke belangen af tegen ongerief bij de dieren
- Kijkt naar mogelijkheden voor realistische alternatieven
- Beoordeeld expertise van onderzoekers
- Toetst welbevinden van dieren
- Stuurt advies naar CCD
Waar kan de financiering van een (voedings)onderzoek vandaan komen
- Publieke sector (overheid, EU)
- Private sector
- non-profit (charitatieve fondsen)
- Profit (bedrijfsleven)
- Public private partnerships (samenwerking publieke sector en private sector)
Bedrijfsleven: marktinzicht, investeringsmogelijkheden
Overheid: maatschappelijke behoeften
overheid: prioriteren van kennisontwikkeling
gezondheidsraad
- advies stand van wetenschap
- advies prioriteiten gezondheidsonderzoek
- ZonMw
- beschikbaar stellen van overheidsgeld voor onderzoek
Ethische aspecten bij opdrachtonderzoek
- Door opdrachtgever 'gewenst' uitkomst versus eigen missie onderzoeksinstelling
- Belangenverstrengeling
- Geen inbreuk op het recht op eigen publicatie
Daarom verklaring wetenschappelijke onafhankelijkheid
- initiatief van KNAW
- verklaring waaraan onderzoekers en opdrachtgevers zich aan moeten houden
METC stelt 5 eisen aan onderzoek
- Wetenschappelijkheid
- geen vruchteloze belasting van pp
- Relevantie
- geen doelloze belasting van pp
- Subsidiariteit
- geen nodeloze belasting van pp
- Proportionaliteit
- geen lichtvaardige belasting van pp
- vrijwilligheid
- niet tegen hun wil belasten van pp
Wat is een Trialregistratie; en waarom registreren?
Waarom
- voorkomt publicatiebias
- ethische verplichting aan proefpersonen
- voorkomt onnodig dubbel onderzoek (en financiering daarvan)
- veel wetenschappelijke tijdschriften eisen registratie
Regels die auteurschap rechtvaardigen
- Substantiële bijdragen aan onderzoeksopzet, data verzameling, data analyse of data interpretatie
- het schrijven van het artikel of kritisch reviewen van het artikel voor belangrijke intellectuele inhoud
- toestemmen met de eindversie van het artikel
Ethisch publiceren wat is 'not done'
- Gelijktijdig submitten
- bij twee artikelen/papers inleveren
- dubbele publicatie
- Na al een acceptatie gehad te hebben nog een deel of hele artikel ergens ander naar sturen
- tekst recycling
- je onderzoek op een andere manier gaan interpreteren
- vertaling van een artikel
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden