Samenvatting: Retorica

Lees hier de samenvatting en de meest belangrijke oefenvragen van Retorica

• Waarom retorica?

• Uit welke twee onderdelen bestaat de (ars) r(h)etorica?

  1. Ars benedicendi: kunst van het welspreken
  2. Ars persuadendi: kunst van het overtuigen

• Wat betekent 'ars' in ars rhetorica?

  Het verwijst naar een bekwaamheid, theorie, leerboek

• Wat is de achterliggende gedachte achter 'welspreken'? (Cato)Hoe valt dit te rijmen met het verdedigen van zware misdadigers?

  'Wel' heeft een morele connotatie. Het spreken moet gedaan worden door een goed/deugdzaam persoon (vir bonus) die bekwaam is in het spreken. De spreker moet goede normen en waarden hebben. De welsprekendheid kan gezien worden als deugd (virtus).
  
  De goede normen en waarden van de spreker vormen een legitimatie om voor én tegen te mogen spreken. De gedachte was dat, omdat je een goed man was, je bij de ene toespraak voor en bij de andere toespraak tegen mocht spreken, afhankelijk van de opdrachtgever.

• Wat is de praktische effectiviteit van het bestuderen van de retorica?

  1. Je vergroot hierdoor je analytisch vermogen
  2. Je vergroot hierdoor je eigen retorisch taalgebruik

• Wat is het belang van retorica bij het bestuderen van literatuur?

  In de vroegmoderne tijd werden retorica en literatuur beschouwd als zusterkunsten. De schrijver van literatuur werd gezien als schrijvende redenaar. De uitspreker van betogen werd gezien als sprekende redenaar. Beide redenaars willen natuurlijk hun publiek overtuigen. Zij hadden als doel om docere, delectare en movere in hun werk tot uiting te brengen. Docere = informatie overbrengen, delectare = iets op een aangename wijze doen, movere = emotioneel bewegen. Literatuur was in de vroegmoderne tijd dus bedoeld om de lezer ergens van te overtuigen.

• Wat zijn de drie stijlvormen voor de verwoording/elocutio? (Cicero)

  1. Docere: informatie overbrengen - iemand iets leren, iemand iets bewijzen
  2. Delectare: iets op een aangename wijze overbrengen
  3. Movere: iemand emotioneel bewegen - iemand ontroeren

• Wat zijn de drie overeenkomsten tussen de oude, klassieke, retorica en de nieuwe, moderne retorica?

  Taalbeheersing wordt gezien als dé nieuwe retorica.
  
  Overeenkomsten:
  1. Optimaliseringsdoelstelling: de praktijk van het overtuigen kan beter
  2. Maatschappelijke behoefte aan theorie en training: in de klassieke oudheid was er behoefte aan retorica door de opkomst van de democratie, nu leven we nog steeds in een democratie, dus we hebben retorica nog steeds nodig
  3. Rol van ervaringskennis: retorica vroeger was op basis van ervaring, retorica nu is op basis van empirisch onderzoek > bij beiden is er sprake van gesystematiseerde ervaringskennis

• Wat zijn de twee verschillen tussen de oude, klassieke retorica en de nieuwe, moderne retorica?

  Taalbeheersing wordt gezien als dé nieuwe retorica.
  
  Verschillen:
  1. Verbreding: focus op zowel mondeling als schriftelijk (vroeger alleen mondeling) + focus op verschillende tekstsoorten/doelen (vroeger vooral juridische betogen) (eigenlijk zit bij taalbeheersing overal expliciet/impliciet retorica in)
  2. Wetenschappelijke onderzoek naar de werking van teksten (vroeger was dit er niet)

• Romeinse retorica

  Dit is een preview. Er zijn 8 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 12/09/2016
  Laat hier meer flashcards zien

• Is retorica een Grieks of Romeins systeem en welk systeem heeft het meeste invloed gehad (en waarom)?

  Retorica is een Grieks systeem, maar de Romeinse retorica heeft de grootste invloed gehad.
  
  1. Rome was het belangrijkste op politiek en militair gebied.
  2. Romeinen zijn juristen - rechtbank stond centraal
  3. Retorica zit in alle genres - met name vanaf de keizertijd (eerste eeuwen n. Chr.)
  4. Retorica werd gegeven op school
  5. In de retorische stijl die je kiest, laat je je mannelijkheid zien
  
  Conclusie: de Romeinse wereld is door en door gekleurd door retorica

• Wat is het verband tussen stijl en mannelijkheid in de retorica? (Seneca)

  Stijl was van groot belang, omdat stijl typerend is voor wie je bent. Mannelijkheid is hoort bij de identiteit van de spreker. De spreker moet in zijn stijl zijn mannelijkheid laten zien. Zo kon het niet gewaardeerd worden door Seneca dat de mecenas te vrouwelijk sprak.