Richtlijnen - KNGF Evidence Statement VKB reconstructie
21 belangrijke vragen over Richtlijnen - KNGF Evidence Statement VKB reconstructie
Wat geeft een groter risico op VKB letsel bij vrouwen?
- Dynamische knie-valgus
- Verminderde neuromusculaire controle romp
Wat is de kans na een VKB-reconstructie om weer terug te keren naar oude niveau in sport?
- 1/3 keert binnen 2jr niet terug op oude niveau
- Na 3jr is dit 50%
Wat is het percentage van re-rupturen bij een VKB-reconstructie? En wat zijn voorspellende factoren?
- Dynamische knie-valgus
- Kleine flexiehoek tijdens het landen
-> hou hier rekening mee tijdens revalidatie!
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
VKB-letsel: waaraan moet zijn voldaan om te kunnen starten met het therapeutisch proces?
- Preoperatief: juiste timing OP en eventueel uit te voeren klinimetrie.
- Post-operatief: info over operatie: graft-type, of er een (partiële) meniscectomie of meniscushechting uitgevoerd is, sprake van kraakbeenschade in verschillende compartimenten (locatie, graad en grootte), bone bruise aanwezig, ligamentair letsel, eventueel adviezen tav belasting.
- Wanneer fysio deze info niet standaard van specialist ontvangt, moet het worden opgevraagd.
- Fysiotherapeut brengt specialist op de hoogte van status praesens voorafgaand aan elk postoperatief poliklinisch controle moment.
Hoe ziet een pre-operatieve behandeling bij VKB-letsel eruit?
- Informeren over lopen met krukken, 1e postoperatieve oefeningen en revalidatieproces in algemeen -> reeel beeld Verhoogd self-efficacy
- Mobiliteitsbeperking: Passieve mobilisaties van patellofemorale en/ of tibiofemorale gewrichten uitvoeren
- Krachtsverlies tov niet aangedane zijde is wenselijk om quadricepskracht te trainen in open en gesloten keten
Welke klinimetrie wordt er gebruikt pre-operatief bij een VKB-letsel?
- Stroke-test (hydrops),
- Goniometer: PROM: patellofemoraal en tibiofemoraal.
- VAS,
- KOOS,
- krachtmeting quadriceps en hamstrings
Hoe ziet het post-operatieve behandeling bij VKB-letsel er globaal uit?
- Krachttraining: zowel open als gesloten keten voor optimale resultaat (rechts=links)
- Excentrische training van quadriceps en gluteaalmusculatuur kan veilig in vroege revalidatiefase worden ingezet
- Naast krachttraining moet ook neuromusculaire training deel uitmaken van revalidatie
- Start direct na operatie met fysiotherapie, laat de revalidatie 9-12 maanden duren, afhankelijk van hulpvraag/ einddoel
- Vanaf reconstructie treden er histologische veranderingen op in de graft (1e 3 maanden is fixatie graft het kwetsbaarst)
Hoe wordt de voorgang van een VKB-revalidatie gemeten?
- Stroke-test
- PROM tibiofemorale en patellofemorale gewricht
- Mate van willekeurig aanspannen bovenbeenmusculatuur
- Ganganalyse (GALN)
Behandeling wordt afgestemd op resultaat.
Wat is het doel bij het behandelprotocol fase 1 van een VKB-revalidatie?
- Verminderen hydrops/ synovitis
- extensie 0gr
- willekeurige quadricepscontrole
- dynamisch gangpatroon.
Duur fase 1: bij normaal beloop 6-8 weken
Hoe ziet het behandelprotocol eruit in fase 1 van een VKB-revalidatie mbt mobiliteit?
- Passieve mobilisaties Patella: zowel mediaal-lateraal als caudaal-craniaal: streef naar links = rechts binnen 4-6wkn
- Tibiofemoraal gewricht: Geleid actief oefenen flexie/ passieve mobilisaties van extensie (bij geen volledige extensie):
- Extensiebeperking >10gr: doorhangen, evt met extra gewicht op knie: streef naar 0gr in 2-4wkn
- Flexiebeperking: heel-slides. Streef naar 120-130gr binnen 2-4wkn
-> bij toename pijn, warmte en hydrops als reactie op de mobilisatie stel therapie bij door:
- rust in te lassen
- cryotherapie (eventueel met compressie)
- NSAID’s in overleg met arts
Hoe ziet het behandelprotocol eruit in fase 1 van een VKB-revalidatie mbt neuromusculaire aansturing?
- Kantelplank: voor- en achterwaarts/ verplaatsen gewicht. Uitbreiden met: Pertubatietraining op kantelplank: minimale balans verstoringen (duwen/ trekken zonder dat hij ziet wanneer het komt)/ dubbeltaken/ motorisch-cognitief (rekensom)
- Stand op 1 been.: uitbreiding: steeds onstabielere ondergrond/ dubbeltaken/ motorisch-cognitief
- besteed aandacht aan goede positie romp, bekken, heup, knie (romplateroflexie, heup- en knieflexie, dynamische knievalgus en knee-over-toeprincipe
- maak gebruik van impliciet leren, niet expliciet leren bij aanleren juiste techniek
Wat zijn de aanbevelingen tijdens het behandelprotocol fase 1 van een VKB-revalidatie mbt tot wandelen en fietsen?
- steunnemen op geopereerde been, eventueel met gebruik krukken. Patient blijft op krukken lopen zo lang gangpatroon niet dynamisch is (geen actieve extensie)
- oefen gangpatroon op verschillende ondergronden en tempo’s
- fietsen op de hometrainer als knieflexie ca 100gr is. Is in 1e instantie bedoelt als mobiliserende oefening en warming up.
WAt is een afwijkend beloop tijdens het behandelprotocol fase 1 van een VKB-revalidatie?
- Wond sluit zich niet of er treedt een infectie op -> terugverwijzen specialist
- na 6-8weken nog steeds sprake van fors verminderde mobiliteit van patella: overleg specialist ivm risico infra Patellar contracture syndrome
- na 6-8 weken de (belaste) extensie minder is dan 0gr of dat de extensie afneemt: overleg specialist ivm atrofibrose of cyclops
- Na 6-8 weken nog geen willekeurige controle quadriceps: overleg specialist
- na 6-8 weken nog steeds afwijkend gangpatroon (niet extenderen knie in late zwaaifase en midden standfase, waarbij aanhoudende contractie quadriceps en hamstrings: train het looppatroon voordat wordt overgegaan naar fase 2.
Wat zijn criteria in het behandelprotocol van een VKB-revalidatie om te starten met fase 2?
2. Geen kniepijn bij belaste oefeningen fase 1 (VAS)
3. Minimale hydrops/ synovitis
4. Normale mobiliteit patella links =rechts)
5. Volledige extensie (0gr) en flexie minimaal 120-130gr
6. Willekeurige aanspanning quadriceps
7. Actief dynamisch gangpatroon zonder krukken (verkorte GALN)
8. Kwalitatief correcte uitvoering van neuromusculaire oefeningen in fase 1
9. Rapportage naar behandeld medisch specialist
Hoe ziet het behandelprotocol eruit in fase 2 van een VKB-revalidatie mbt kracht?
- quadricepsoefeningen in open keten uitbreiden: ROM: wk6: 90-20gr wk7: 90-10, volledige ROM in week 8. font-sizewebkit-textsize-adjustLet op:HS-graft mag pas vanaf week 12 extra weerstand
- quadricepsoefeningen in gesloten keten uitbreiden: vanaf wk8 naar ROM 0-90gr. Bijvoorbeeld split squat en 1-benige squat toevoegen
- spierversterkende oefeningen gluteaalmusculatuur, hamstrings, kuit intensiveren
- alle spierversterkende oefeningen aantal HH verminderen, weerstand verhogen
Hoe ziet het behandelprotocol eruit in fase 2 van een VKB-revalidatie mbt neuromusculaire aansturing?
- neuromusculaire training en perturbatietraining uitbreiden: van statisch naar dynamisch, van voor-achterwaarts naar zijwaarts
- perturbatietraining uitbreiden met veranderingen in voorspelbaarheid, richting, snelheid, kracht en bewegingsuitslag, bijvoorbeeld op een bewegende ondergrond (karretje) en met 2-benige sprongen (plyometrie), incl rotaties
- aandacht blijven besteden aan kwalitatief correcte uitvoering van oefeningen
Wat zijn de aanbevelingen tijdens het behandelprotocol fase 2 van een VKB-revalidatie mbt tot wandelen en fietsen?
- buitenshuis fietsen begin fase 2
- cyclische belaste trainingsvormen toevoegen aan het revalidatie programma (crosstrainer, stepapparaat, roeimachine)
- met joggen starten week 10-12 postoperatief, maar alleen wanneer joggen symmetrisch wordt uitgevoerd en knie niet reactief is
- conditionele training verzwaren
Hoe ziet het behandelprotocol eruit in fase 2 van een VKB-revalidatie mbt sportspecifieke training?
- agilitytraining onder begeleiding opstarten
- aandacht blijven besteden aan kwalitatief correcte uitvoering van de oefeningen
Hoe ziet het behandelprotocol eruit in fase 3 van een VKB-revalidatie mbt neuromusculaire aansturing?
- Neuromusculaire training en pertubatietraining uitbreiden: naar 1 benige sprongen, met nadruk op sportspecifieke bewegingen
- aandacht blijven beste de aan kwalitatief correcte uitvoering oefeningen
Wat zijn de criteria bij een VKB-revalidatie voor ontslag en terugkeer sport?
- Geen pijn/ giving way/ angst tijdens sportactiviteiten
- Correct gangpatroon (verkorte GALN)
- LSI <90% quadriceps-hamstringkracht (voor uitsluiten quadriceps dominance en leg dominance)
- LSI<90% voor hoptestbatterij (voorkeur: Hoptesten gustavsson + single-leg hop and hold test) (voor uitsluiten quadriceps dominance en leg dominance)
- Drop jump moet observatie of videoanalyse van kwaliteit van bewegen, waarbij tenminste wordt gelet op het wel dan niet optreden van lateroflexie romp en dynamische knievalgus (om ligament dominance uit te sluiten) en voldoende knieflexie bij het landen na een sprong
- Afnemen KOOS en/of IKDC
- Rapportage naar behandeling specialist
Wat zijn passende oefeningen bij VKB-revalidatie?
- Active straight leg raise
- Squat
- Step-up
- Abductie in zijlig
- Side kick (abductie in stand)
- Rear kick
- Crab-walk voorwaarts
- Crab-walk zijwaarts
- Good mornings
- Lunges
- Eenbenige squat
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden