Richtlijnen - KNGF Evidence Statement Acuut knieletsel
24 belangrijke vragen over Richtlijnen - KNGF Evidence Statement Acuut knieletsel
Wat valt er onder acuut knieletsel?
- Voorste kruisbandletsel (VKB)
- Achterste kruisbandletsel (AKB)
- Superficiale mediale collaterale ligament (sMCL): 20gr flexie valgusstabiliteit
- Posteriormediaal complex (PMC): 0gr valgusstabiliteit
- Lateraal collateraal ligament (LCL): 20gr flexie varusstabiliteit
- Posterolateraal complex (PLC): 0gr varusstabiliteit
- Meniscus
- Kraakbeen
Rode vlaggen: welke tekenen/ symptomen kunnen wijzen op neuromusculaire schade/ gecombineerd letsel?
- 2 of meer grote band letsels (VKB, AKB, PMC, PLC)
- Huidindeuking thv laterale of mediale gewrichtslijn
- Eccymosis (bloeduitstorting huid)
- Duidelijk zichtbare en voelbare deformiteit
- Pulsaties van a. Tibialis ant. + dorsalis pedis worden nagegaan
- Posterolaterale luxaties: n. Peroneous communis, n. Tibialis
Rode vlaggen: waar herken je een ruptuur van het extensie mechanisme?
- Onvermogen tot gestrekt been optillen
- Palpabele indeuking in quadriceps
- Verschil in hoogte patella (patella Alta= patellapees ruptuur/ patella bacha= quadriceps ruptuur)
- Onvermogen been te belasten
Meestal door trauma. Niet-traumatisch bij DM, RA, chronische niersufficiëntie, corticosteroïden
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Rode vlaggen: wat zie je bij bloedingsstoornis in het gewricht?
-> dit kan door gebruik antistollingsmiddel komen
Rode vlaggen: wanneer is er sprake van een fractuur aan de knie?
- Lokale drukpijn fibulaknopje
- Onvermogen knieflexie 90gr
- Geïsoleerde drukpijn op patella
- Been niet-belastbaar direct na trauma (2x2 passen lopen) zonder hulp
-> acuut knieletsel + 1 van de bovenstaande kenmerken = doorverwijzen naar huisarts
Welke vragen stel je bij de anamnese bij een acuut knieletsel?>
- ongevalsmechanisme?
- Klachten tijdens en na trauma?
- Zwelling tijdens of erna ontstaan?
- Giving-way gevoel?
- Slotklachten?
- Pop-sign?
- Hoe gaat lopen/ hurken?
- Pijn bij onbelast draaien van de knie?
- Nachtelijke pijn/ startpijn?
- Klachten in heup/ liesklachten?
- Recidief?
Wat test je in het lichamelijk onderzoek bij acuut knieletsel?
- Inspectie
- Palpatie
- Mate van beperking AROM
- Gangpatroon
Bij verdenking op:
- Zwelling: strijktest
- VKB: lachman test, voorste schuifladetest, Pivot-shifttest
- AKB: step-offtest (zwaartekrachtteken) +achterste schuifladetest + actieve quadricepstest
- sMCL: valgus-stresstest 20gr
- PMC: valgus-stresstest 0gr+ antero-mediaal-rogatoire stabiliteitstest (AMRI)+ Dialtest
- LCL: varusstresstest 20gr
- PLC: varusstresstest 0gr + dialtest
- Menisus: McMurraytest, jointline tenderness, Thessaly test, passieve extensie en flexie
- Afwijkingen gangpatroon: GALN
Diagnostiek 1e dagen na trauma lastig vanwege pijn, zwelling en afweerspanning. Betrouwbaarheid testen daardoor laag. Toch kunnen testen tijdens 1e clientcontact worden gedaan, en vervolgens later worden herhaald voor bijstellen conclusie.
Beschrijf de strijktest met gradatie voor zwelling bij acuut knieletsel
- normaal = geen hydrops,
- mild letsel = lichte verplaatsing vocht mogelijk,
- matig letsel = verplaatsing vocht gemakkelijk zichtbaar,
- ernstig letsel = gespannen knie.
Uitvoering: Linkerhand toppen vingers mediale zijde naar proximaal, dan lateraal naar proximaal. Wanneer kuiltje zich mediaal weer vult is het positief.
Acuut knieletsel: Beschrijf kenmerken van VKB-letsel
Non-contact letsel: (2-5x vaker bij vrouwen)
- plotseling remmen combi pivoterende bew./plotseling van richting veranderen)
- vertragende/ versnellende beweging:quadriceps in volledige extensie en knie in bijna of volledige extensie bevind
- landen na sprong met gelijktijdig Pivoteren: land na een sprong met een gestrekt been
contactletsel:knie komt in direct contact met persoon of voorwerp:
- Valgusdruk (abductie onderbeen)
- flexie en exorotatie femur met voet die blijft staan
- Combi van Varus druk (adductie onderbeen) en endorotatie van femur, waarbij voet blijft staan
Acuut knieletsel: beschrijf het ontstaansmechanisme van AKB-letsel
- 90gr flexie knie met dorsaal achterwaartse kracht op tibia (Dashboardtrauma)
- Hyperflexiestand met neerwaartse kracht op bovenbeen (speler ligt op grond, andere speler stapt op bovenbeen
- Hyperflexiestand met achterwaartse kracht tibia (val op knie)
Acuut knieletsel: wat is de anatomie sMCL en PMC?
- Laag 1: oppervlakkige laag: de fascie
- Laag 2: oppervlakkige collaterale ligament (superficiale (s)MCL). Functie: handhaven valgus stabiliteit in 20gr flexie
- Laag 3: diepe kapsel laag bestaat uit het diepe MCL (dMCL) en het PMC, bestaand uit het achterhoorn van de mediale meniscus (intra-articulair), posterior oblique ligament (POL), semimembranosus expansies, meniscotibiale (coronaire) ligamenten en ligamentum popliteum obliquus. Functie: handhaven valgusstabiliteit in 0gr flexie.
Acuut knieletsel: wat is het letselmechanisme van sMCL en PMC-letsel?
- forse, mediaal gerichte kracht op knie terwijl voet op de grond staat
- Door een zuiver rotatie trauma of een combi van rotatie en mediaal gerichte kracht (vaak ook VKB-letsel)
-> Bij solitaire ruptuur van sMCL wordt vaak een scheurende sensatie ervaren
Acuut knieletsel: wat is de anatomie van LCL en PLC-letsel
- Laag 1: tractus iliotibialis en oppervlakkige gedeelte m. Biceps femoris
- Laag 2: retinaculum van m. Quadriceps en laterale patellofemorale ligamenten
- Laag 3: belangrijkste stabilisatoren PLC, namelijk LCL, het popliteifibulaire ligament en de popliteuspees. Functie LCL: handhaven varusstabiliteit in 0gr flexie. Functie PLC: handhaven van varusstabiliteit in 20gr flexie.
Acuut knieletsel: wat is het letselmechanisme van LCL en PLC-letsel?
- Direct contact anteromediale zijde van de (bijna) geextendeerde knie, waarbij een lateraal gerichte kracht optreedt
- Contact of non-contact hyperextensietrauma
- Non-contact varustrauma
-> Komt vaak voor gecombineerd met VKB- en/of AKB-letsel
Acuut letsel: wanneer is een meniscusletsel aannemelijk?
- Rotatie trauma
- Als patient tijdens trauma iets voelde scheuren in de knie
- Als patient aangeeft dat de knie pas later dik werd (12-24 uur na trauma)
- Als patient blokkades en/of slotklachten ervaart
- FO: hydrops, Positieve McMurray test, Thessaly test, jointline tenderness test, pijn: hyperextensie en geforceerde flexie
-> betrouwbaarheid daalt bij een positieve lachman test
Acuut knieletsel: wat is het letselmechanisme van meniscusletsel?
- rotatie bij een gefixeerde knie die beweegt naar extensie.
- Alle bewegingen die ligamentaire letsels kunnen veroorzaken, kunnen meniscusletsel veroorzaken.
- Bij acute VKB zien we vaak meniscusletsel: lateraal>mediaal,
- bij chronische VKB- insufficiëntie bij nieuw trauma: mediaal> lateraal
Acuut knieletsel: wanneer is kraakbeenletsel aannemelijk?
1. Accuut trauma: knie wordt snel dik en een haemarthros (= bloeding in gewricht, binnen 0-2 uur)
2. Onverwacht begin van pijn, niet te herleiden tot een vaststaand (bewegingspatroon)
3. Pijn en zwelling die wisselend van aard zijn
4. Hydrops is vaak matig/ ernstig van aard en met behulp van belastbaarheidsoefeningen moeilijk te beinvloeden
5. Slotklachten en een gevoel van blokkeren van de knie in de anamnese
6. Positieve joint line tenderness test
Acuut knieletsel: wat is het letselmechanisme van kraakbeenletsel?
Acuut knieletsel: wat is een voorwaarde voor herstel van knie op stoornis en beperkingsniveau?
Een afwijkend gangpatroon kan klachten onderhouden en doen terugkeren
Acuut knieletsel: noem 3 afwijkende kenmerken in de loopcyclus
- Quadricepsreductie: landingsfase/ vroege standfase: onvoldoende opvang van lichaamsgewicht door quadriceps (afname spierkracht, kan door zwelling/ pijn komen) waardoor knie in extensie blijft.
- Flexiepatroon: midden-standfase: quadriceps kan geen volledige extensie maken/ onvoldoende extensiemogelijkheid kniegewricht. Door trauma/ artrose.
- Geen ontspanning quadriceps: late standfase: door onvoldoende knie-extensie is ontspanning quadriceps niet mogelijk in late standfase
Acuut knieletsel: waar hangt de behandeling van VKB vanaf?
- Persoonlijke situatie en sport/activiteitenniveau wordt als criteria gebruikt voor beslissing voor een conservatieve of operatieve behandeling
- Reconstructie is aanbevolen wanneer functionele stabiliteit van knie tgv VKB-letsel niet verbetert na fysiotherapie, en niet reageert op aanpassing in activiteit. Dit om kraakbeenschade te voorkomen.
Mensen met VKB-letsel dienen doorgestuurd te worden naar orthopeed om diagnose te bevestigen, waarbij tegelijkertijd de fysiotherapeutische behandeling kan worden gestart.
Acuut knieletsel: wanneer is een operatie bij AKB geïndiceerd?
- 77-97% van partiële en volledige rupturen herstelt na conservatieve behandeling waarbij knie middels immobilisatie (gips of brace) wordt geïmmobiliseerd gedurende 2-12weken.
- Als er in de chronische situatie functionele instabiliteit (FI) bij het belasten blijft bestaan, die met een specifieke AKB-brace verdwijnt, lijkt een AKB- reconstructie de beste optie (laxiteit wordt verminderd, waardoor FI verdwijnt).
- Traplopen zou een beweging zijn waarbij de FI bij AKB-letsel goed te provoceren is.
Acuut knieletsel: hoe wordt een meniscusletsel behandeld?
- Conservatief: mits letsel aanwezig is in redzone. (buitenzijde van de meniscus is voorzien van bloedvaten). De kans op regeneratie in de binnenzijde (white-whitezone) is niet aanwezig.
- Operatie: partiële menisectomie of menuscushechting
Belangrijk:
- achterhalen of de klachten zijn ontstaan door een trauma. Niet-traumatisch ontstane meniscusletsel hebben namelijk een goede prognose bij conservatieve therapie. Van traumatische meniscusletsels is dit nog onbekend.
- Conservatieve behandeling (1e keus):
- verminderen hydrops mbv belastbaarheidsoefeningen,
- gecontroleerd opbouwen ROM knie
- aanleren dynamisch gangpatroon
Acuut knieletsel: hoe wordt kraakbeenletsel behandeld?
- Bij onvoldoende resultaat behandeling: terugverwijzen naar huisarts die mogelijk doorverwijst naar specialist.
- Kraakbeenletsel lijkt veel op meniscusletsel
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden