Richtlijnen - KNGF Richtlijn Hartrevalidatie
27 belangrijke vragen over Richtlijnen - KNGF Richtlijn Hartrevalidatie
Coronairlijden: wat zijn de symptomen van een hartinfarct?
- keel
- onderkaak
- armen (meestal links, doch soms ook rechts)
- schouderbladen
- rug
- maagstreek
3) misselijkheid
4) onrustig/ angstig gevoel
5) bleek/ grauw uiterlijk
->symptomen komen voor in rust.
Wat zijn risicofactoren voor coronairlijden?
Beïnvloedbare factoren
- roken
- ongezondvoedingspatroon
- (systolische) hypertensie
- body-mass index (BMI ) > 30 kg/m2 of middelomtrek > 102 cm bij mannen en > 88 cm bij vrouwen
- gestoord lipidenspectrum (hypercholesterolemie en hyperlipidemie)
- diabetes mellitus type 2
- overmatigalcoholgebruik
- lichamelijke inactiviteit
- gebrek aan sociale steun
- psychische factoren zoals stress, depressie en angst
Niet-beïnvloedbare factoren
- genetischepredispositie
- mannelijkgeslacht
- leeftijd
Welke diagnose groepen worden op basis van coronair hartlijden verwezen voor hartrevalidatie?
- acuut coronair syndroom (ACS), waaronder een acuut myocard infarct (AMI) en instabiele agina pectoris (IAP);
- angina pectoris (AP);
- (acute of elective) percutane coronaire interventie (PCI) hebben ondergaan;
- coronary artery bypass grafting (CABG) of een klepoperatie hebben ondergaan;
Relatieve indicatie voor hartrevalidatie bij patiënten:
- Hartfalen;
- Aangeboren hartafwijking;
- Met harttransplantatie;
- Met implatabele cardioverter defibrillator (ICD) of pacemaker;
- Met (behandelde) hartritmestoornissen;
- Met Atypische thoracale pijnklachten (hart angst);
- Die een reanimatie hebben doorgemaakt;
- Met overige cardiothoracale chirurgische ingrepen;
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Hoe screent de fysiotherapeut op het risico voor een pulmonale complicatie na een openhartoperatie?
- Leeftijd >70 jaar
- Productief hoesten
- DM2
- Roken
- COPD: FEV<75% of medicatiebehoeftig
- BMI >27kg/m2
- Longfunctie: FEV <80% FEV/ FVC<70%
Score interpreteren:
<1: risico is laag
>2: risico is hoog
Wat zijn prognostische factoren die het herstelproces van hartrevalidatie negatief kunnen beïnvloeden?
- Mate/ ernst hartziekte
- Resterende linkerventrikelfunctie
- Comorbiditeit (artrose, COPD, MD2, CVA, kanker)
- Perifeer vaatlijden
- Psychische factoren (depressie/ angst)
- Gebrek aan sociale steun
Waar bestaat de behandeling uit in preoperatieve fase bij hartrevalidatie?
- inspiratory muscle training (IMT) met gebruikmaking van een threshold device:
- weerstand: 30% van Pimax, wekelijks opgebouwd met 5% bij een borgscore (1-10) < 5;
- frequentie: 7 dagen per week;
- duur: 20 minuten per sessie, gedurende minimaal 2 weken, indien mogelijk 4 weken preoperatief;
- ademhalingsoefeningen;
- airwayclearancetechnieken.
De fysiotherapeut evalueert de behandeling. Het gewenste resultaat is:
- toename van de Pimax (en inspiratoire volhoudtijd) gemeten met de Pimax-meter;
- Er zijn geen pulmonale problemen vast te stellen (de patiënt kan functioneel sputum ophoesten).
Wat zijn verschijnselen van overbelasting na hartrevalidatie/ bij coronairlijden/ hartfalen?
2) pompfunctiestoornissen:
- kortademigheid die niet in verhouding staat tot de geleverde inspanning
- moeheid: abnormale vermoeidheid die niet in verhouding staat tot de geleverde inspanning
- toename perifeer/centraal oedeem
3)ritmestoornissen:
- snelle hartfrequentie die niet evenredig is met de geleverde inspanning
- onregelmatige hartfrequentie, verandering van bekende aritmieën
4) abnormale stijging/daling bloeddruk
5) flauwvallen
6) duizeligheid
7) vegetatieve reacties (bijvoorbeeld overmatige transpiratie, bleekheid)
Wat zijn relevante verwijsgegevens voor de revalidatiefase bij coronairlijden eruit?
- (medische) diagnose;
- door de arts relevant geachte diagnostische cardiologische gegevens;
- gegevens over hemodynamische stabiliteit tijdens en na de behandeling of het event, de grootte en lokalisatie van het infarct en/of de linkerventrikeldisfunctie, eventuele restischemie en de status van (niet-behandelde) coronairvaten;
- hartritme- en geleidingsstoornissen;
- PCI: aantal en lokalisatie; wel/geen stent;
- operatiegegevens indien van toepassing (CABG/ klepoperatie);
- wel/geen inwendige cardioverter defibrillator (ICD) of pacemaker;
- gegevens van de maximale of symptoomgelimiteerde inspanningstest (zie behandelplan);
- relevantecomorbiditeit;
- voorgeschiedeniscardiaal/niet-cardiaal;
- medicatie (type en dosering).
Coronairlijden en hartfalen: wat zijn aandachtspunten voor de anamnese?
- Activiteitenniveau van voor gezondheidstoestand (PSK)
- Status presens: Gezondheidstoestand in kaart brengen: aard en ernst klachten (ICF functie/ activiteit/ participatie/ interne en externe factoren), prognose en risicofactoren, comorbiditeit, beweeggedrag, medicatie/ nevenbehandeling
- Persoonsgegevens/ informatiebehoefte patiënt
Coronairlijden en hartfalen: waar is het lichamelijk onderzoek op gericht?
Coronairlijden en hartfalen: welke meetinstrumenten worden gebruikt?
- PSK (activiteiten/ participatie)
- Borg Rating of perceived Exertion (RPE) (schaal 4-20),
- Pi max-meter/ 6MWT/ shuttle walk test (SWT) (functionele belastbaarheid).
- Monitoren van Hf en bloeddrukmeting kan op indicatie van arts plaats vinden. Angst, Angina pectoralis, en/of Dyspnoeschaal (bij angst/ pijn op de borst),
- MET-methode of Specific activity Scale (SAS) discrepantie inschatten tussen feitelijk en gewenst prestatievermogen om adequaat beweegprogramma op te stellen.
Coronairlijden en hartfalen: welke gegevens zijn relevant voor het behandelplan?
- Medische diagnose,
- prognostische verwijsgegevens over fysieke belastbaarheidsniveau,
- fysiotherapeutische diagnose
- Individuele revalidatiedoelen, in bijzonder gericht op fysieke training en mogelijke belemmeringen voor fysieke training zoals angst, (dis)functionele wijze van omgaan met ziekte en comorbiditeit
- Pacemaker: instellingen (oa Hf waarop veilig getraind kan worden)
- Uitslag van maximale of symptoomgelimiteerde inspanningstest
- Risicoprofiel
- Alle medicatie (type en dosering
- Gegevens van arbeid situatie/ ADL zodat daar tijdens revalidatie op in gespeeld kan worden
- Aanvullende gegevens betreffende familie/ sociale steun
Coronairlijden: wat zijn de screenings en evaluatieinstrumenten per doel voor fysiotherapie?
- Leren kennen eigen grenzen: PSK/ BORG RPE-schaal vermoeidheid-kortademigheid/ dyspnoeschaal/
- Leren omgaan met fysieke beperkingen: PSK/ BORG RPE vermoeidheid-kortademigheid/ dyspnoeschaal
- Optimaliseren inspanningsvermogen: inspanningstest door arts afgenomen/ Kwaliteit van Leven-Hartpatienten (KVL-H)vragenlijst door hartrevalidatie-coördinator. Door fysio: SWT, 6MWT, evt MET-lijst of SAS
- Diagnostisch: 6MWT, SWT, MET-lijst, SAS, PSK, BORG RPE schaal.
- Overwinnen angst voor inspanning: vragenlijst
- Ontwikkelen actieve leefstijl: start met postrevalidatie activiteit
Aandachtspunten:
- Kennis vergaren over secundaire preventie: checklist risicofactoren/ risicogedrag, starten met fase III-activiteiten
- Doel van ontspanningsprogramma: evaluatielijst
Coronairlijden: welke trainingsonderdelen komen aan bod bij een beweegprogramma?
- Oefenen ADL-activiteiten/ vaardigheden
- Trainen aerobe uithoudingsvermogen: verbetering uitvoering ADL/ werk/ sport en verbetering respons bloeddruk en hartslagrespons bij submaximale inspanning, vermindering O2-behoefte myocard, vermindering risicofactoren
- Trainen lokale krachtuithoudingsvermogen ter verbetering uitvoering ADL en sport
- Oefen functies: integreert beweegactiviteiten in ADL
- Trainen ter vermindering van risicofactoren (obesitas, vermindering stress, DM2): aannemen actieve leefstijl
Coronairlijden: waar ligt de nadruk op bij het informeren en adviseren tijdens behandelproces?
- Leefregels
- Beloop
- Wisselwerking met comorbiditeiten
- Doelstellingen
- Belangrijk van therapietrouw
- Belang van actieve copingstijl
- Werkhervatting
Coronairlijden: waarvan is de invulling van trainingsvariabelen afhankelijk?
- Frequentie
- duur
- intensiteit
- lengte intervallen/rust
- opbouw/ dosering
Is afhankelijk van:
- Belastbaarheid
- Aanwezigheid comorbiditeit
- Aanwezige risicofactoren
Coronairlijden: hoe ziet oefentherapie tbv verhogen van inspanningsvermogen eruit?
- (interval)training 2-3 keer p/w, van 20-30 minuten
- met warming up en cooling down.
- waarbij de intensiteit in de loop van de training wordt opgebouwd van 50% naar 80% VO2max.
- Interval kan bijv: 4 blokken van 4 min elk waarin getraind wordt op 80-90% VO2peak met actief herstel van 3 min op 40-50% van VO2peak.
- Een opbouw periode van 2 weken op 40-50% VO2max wordt aanbevolen.
-> als thuis oefenen mee wordt gerekend:
- Frequentie: 3-5xp/w
- Duur 20-60min
- Intensiteit: 50-80% VO2max/ Borgschaal 11-16
- Altijd warming-up en coolingdown
Coronairlijden: hoe ziet oefentherapie tbv verhogen van spierkracht eruit?
Spierkracht wordt verhoogd door:
- 2-3x p/w 8-10 oefeningen van grote spiergroepen 10-15hh, 1-2 min pauze wordt aanbevolen
- gradueel van 50% naar 70-80% van het 1RM kan worden opgebouwd.
- Voorafgaand hieraan een opbouwtijd van 2 weken op 30-40% van 1RM geniet de voorkeur.
- Altijd met warming-up en cooling-down
Coronairlijden: hoe ziet oefentherapie mbt oefenen van vaardigheden eruit?
- Functionele training van functies/ vaardigheden/ activiteiten met als aandachtspunt het ontwikkelen van plezier in bewegen
- Frequentie: 2-3x p/w
Coronairlijden: hoe ziet oefentherapie mbt vermindering van risicofactoren eruit?
- Inhoud: duur arbeid met matige intensiteit (borg 11-13)
- Frequentie: bij voorkeur dagelijks
- Duur: 45-60 min per dag
Coronairlijden: wat zijn contra-indicaties voor deelname aan een beweegprogramma?
- ernstige cardiale ischemie tijdens inspanning (ST-daling van ≥ 2 mm);
- sterk ontregelde diabetes mellitus type 2 (in overleg met behandelend internist);
- koorts;
- acute systeemziekten
- recente longembolie (< 3 maanden geleden) die hemodynamisch zwaar belastend is;
- tromboflebitis/ ernstige anemie;
- acute pericarditis of myocarditis;
- hemodynamisch ernstige aortastenose of mitralisklepstenose;
- hartklepinsufficiëntie die een indicatie vormt voor chirurgie;
- boezemfibrilleren met een hoge kamerrespons in rust (> 100 slagen/min)
- ernstige cognitieve stoornissen (geheugen, aandacht en concentratie);
- niet innemen van de voorgeschreven medicatie zoals bètablokkers.
Coronairlijden: hoe ziet de postrevalidatie eruit?
- groep 1: patienten die zelfstandig een actieve leefstijl kunnen onderhouden (gaan wandelen/ fietsen, maken gebruik van regulier sportaanbod)
- groep 2: patienten die dit nog niet kunnen. Deze patiënten krijgen het advies om deel te nemen aan een beweegprogramma in de eerste lijn, dat wordt uitgevoerd volgens de KNGF standaard beweeginterventie coronaire hartziekten o.l.v. Fysiotherapeut.
Wat zijn is de NYHA-classificatie bij hartfalen?
- Klasse I: zonder beperkingen van fysieke activiteit, veroorzaakt geen klachten. VO2max >20ml/kg/min en >100W
- Klasse II: geringe beperking van fysieke activiteit, geen klachten rust, wel bij matige fysieke activiteit. VO2max 15-20ml/kg/min 60-100W
- Klasse III: duidelijke beperking van fysieke activiteit, geringe inspanning geeft klachten. VO2max 10-15ml/kg/min 30-60W
- Klasse IV: ernstige beperkingen van fysieke activiteit, klachten ook in rust aanwezig. VO2max <10ml/kg/min <30W
Over welke kennis moet een fysiotherapeut beschikken bij het behandelen van hartfalen?
- kennis van de Multidisciplinaire Richtlijn Hartrevalidatie 2011
- is in bezit van de aantekening “hartrevalidatie” en “hartfalen” (geaccrediteerd door KNGF)
- geschoold en getraind in Basic Life Support (BLS) en het gebruik van de AED.
Daarnaast moet tijdens het trainingsprogramma is een arts direct oproepbaar zijn.
Wat zijn prognostische factoren voor hartfalen?
- resterende functie van linkerventrikel,
- NYHA-klasse,
- maximale inspanningsvermogen
- eventuele aanwezige comorbiditeit, zoals artrose, COPD, perifeer vaatlijden, obesitas, kanker, DM2 en CVA.
- Mate van aanpassen aan nieuwe gezondheidstoestand is van vitaal belang
Wat zijn de gewenste resultaten van oefentherapie bij hartfalen?
- optimaliseren vaardigheden
- Toename activiteiten, ADL, huishouden, hobby, sport, werk
- Verbetering AD-functioneren
- Herkennen eigen fysieke grenzen
- Leren omgaan met beperkte inspanningsvermogen
- Goede balans inspanning - ontspanning
- Leren omgaan met dyspnoe
- Optimaliseren/ instandhouden algemeen uithoudingsvermogen
- Verbeteren bloeddruk en hartslagrespons bij submaximale inspanning
- Vermindering O2-behoefte van myocard
- Verlaging perifere vaat weerstand
- Verhogen VO2max
- Efficiënte ventilatie
- Vermindering risicofactoren
- Toename spierkracht
- Toename spierkracht ademhalingsmusculatuur
- Integratie beweeg activiteiten in leefpatroon
- Actieve leefstijl
- Plezier in bewegen
- Afname gewicht bij overgewicht/ obesitas
- Verminderen inspanningsangst
- Afname hypercholesterolemie
- Verbeteren insulinegevoeligheid bij DM2
Wat zijn gebruikte evaluatie en screeningsinstrumenten voor fysiotherapie bij chronisch hartfalen?
- SWT (shuttle walk test): maximale inspanningstest: inspanningstollerantie
- MET-methode : inschatten inspanningsvermogen
- SAS: bepalen functionele status
- PSK: subjectieve score beperkingen activiteiten
- BORG RPE schaal: vermoeidheid/ kortademigheid
- Angst/ angina pectoris/ dyspnoeschaal: om leren gaan met beperkingen/ fysieke grenzen
- Vragenlijst (zie multidisciplinaire richtlijn hartrevalidatie)
- Checklist risicofactoren: kennis over leefregels/ secundaire preventie.
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden