Risicogestuurd werken: wat en hoe? - Kernbegrippen voor risicogestuurd werken

17 belangrijke vragen over Risicogestuurd werken: wat en hoe? - Kernbegrippen voor risicogestuurd werken

Wat is het belang van eenduidige begrippen?

Alleen met eenduidig inzicht wordt vermeden dat onuitgesproken, tegenstrijdige en daarmee belemmerende overtuigingen over risico's en de beheersing ervan in de organisatie blijven bestaan.

Wat zijn de hoofdsoorten van onzekerheid?

Onzekerheid is onvolledige zekerheid die wordt veroorzaakt door onvermijdelijke variatie (=ontologische of aleatorische onzekerheid) en/of gebrek aan informatie (=epistemiologische onzekerheid).

Wat zijn voorbeelden van onvermijdelijke variatie?

beurskoersen, voorkeuren van mensen, weersomstandigheden en potentieel van medewerkers.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Welke onzekerheid door gebrek aan informatie is niet te verkleinen?

  1. Onbekende onwetendheid: je weet niet wat je niet weet
  2. Onvoorspelbaarheid: je kunt het niet voorspelbaarheid
  3. Onmeetbaarheid: je kunt het niet meten

Welke onzekerheid door gebrek aan informatie is wel te verkleinen?

  1. Gebrek aan observaties: je hebt te weinig gegevens
  2. Onnauwkeurigheid: je gegevens zijn te onnauwkeurig
  3. Tegenstrijdige resultaten: je resultaten zijn niet logisch
  4. Bekende onwetendheid: je weet wat je niet weet.

Wat is het nut van inzicht in verkleinbare onzekerheid?

Door expliciet te maken welke risico's je wilt verkleinen kunnen veel rationelere keuzes worden gemaakt. Het is daarbij wel nuttig om onzekerheid vanuit onbekende onwetendheid eerst te vergroten.

Wat moet je doen bij niet te verkleinen onzekerheid?

  1. Erkennen: pogingen tot verkleinen leiden tot schijnveiligheid
  2. Herkennen: en vervolgens gerichte acties op zetten

Kenmerkend voor HRO!

Wat zijn de vier betekenissen van risico?


Risico als:
  1. kans op een ongewenste gebeurtenis
  2. gevolg van een ongewenste gebeurtenis
  3. ongewenste gebeurtenis
  4. oorzaak van een ongewenste gebeurtenis.

Welke werkdefinitie voor risico hanteert van Staveren?

Risico is een onzekere gebeurtenis met oorzaken, een kans van optreden en effecten op doelstellingen.


Kan zowel positief als negatief zijn.

Is de kans op een risico te voorspellen?

Nee. Best Guess op basis van gevoel, kennis, ervaring of intuïtie. Is nooit objectief. Ervaringen uit het verleden leiden niet naar informatie voor de toekomst!

Wat zijn de ' Big Five Effects' van risico's?


Risico heeft bij optreden altijd een of meer gevolgen op de effecten van de doelstellingen van de organisatie (afdeling, project, programma of individu).
  1. Kwaliteit
  2. Geld
  3. Tijd
  4. Reputatie
  5. Veiligheid

Kan ook in positieve zin: oppertunity/kans.

Hoe kun je het beste de gevolgen van een risico bepalen?

Door het gebruik van scenario's voor het inschatten van risico's met een forse kans van optreden, waarvoor grote spreiding in gevolgen mogelijk is.

Waarom is risico géén kans x gevolg?

  • Grote kans en klein gevolg geeft dezelfde uitkomst als kleine kans en groot gevolg --> beheersmaatregelen liggen ver uit elkaar!
  • Inschatting is subjectief

Wat zijn de drie belangrijke systematische afwijkingen voor omgaan met risico's?

  1. Beschikbaarheidsbias: op basis van recente ervaringen risico's systematisch hoger inschatten;
  2. Optimismebias:optimisme en daaruit voortvloeiende overschatting
  3. Bevestigingsbias: we nemen vooral dat waar wat onze overtuigingen bevestigd.


Kahneman&Tversky.

Op welke wijze kun je biasvormen voorkomen?

  1. Organiseren van diversiteit --> met verschillende mensen het risico laten inventariseren en beoordelen.


Ook verstandig om twee bedreigingen voor effectief risicomanagement te bestrijden: risky shift effect (de groep beoordeelt het risico hoger of lager dan de individuen) en groupthink (individuen durven geen afwijkend standpunt in te nemen).

Wat zijn de vier risicohoudingen?

  1. Risicoparanoïde: elk risico willen uitsluiten
  2. Risicoaversies: bereid relatief veel te investeren om risico's te verminderen
  3. Risicotolerant: investeert veel minder voor het verminderen van risico's
  4. Risicozoekend: thrillseekers (is situatiegebonden.


Op individueel en organisatieniveau te onderscheiden.

Risicotolerantie is gemakkelijker als je zelf de consequenties niet hoeft te dragen.

Wat is de definitie van risicomanagement?

Risicomanagement is doelgericht, expliciet, gestructureerd, communicerend en continu omgaan met risico's.

  1. Doelgericht: RM levert een bijdrage aan het realiseren van doelen onder onzekerheid
  2. Expliciet: risico's en bijbehorende onzekerheden worden volledig en eenduidig beschreven
  3. Gestructureerd: volgens vooraf bepaalde processtappen
  4. Communicerend: risico's worden besproken met alle voor het risico relevante mensen en partijen > gedeeld beeld incl. verschillen in perceptie over oorzaken, kans en effecten > keuze voor de 'beste' interpretatie --> effectieve risicosturing.
  5. Omgaan met risico's: vermijden, beheersen, accepteren of overdragen van risico's. Afhankelijk van risicoperceptie en risicohouding. Maar altijd op basis van een bewuste en gecommuniceerde keuze.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo