MISDRIJF - Rechtvaardigingsgronden - noodtoestand

22 belangrijke vragen over MISDRIJF - Rechtvaardigingsgronden - noodtoestand

Wat is noodtoestand? -Begrip

  1. Algemene rechtvaardigingsgrond (voor alle misdrijven geldig)
    -> soms is het beter om de Sw te overtreden om iets belangrijkers te beschermen
    -> je kiest ervoor dat je een misdrijf pleegt
  2. Geen expliciete wettelijke basis
  3. fundering

Wat is de fundering van noodtoestand?

  • Utilitair: sociaal
  • principieel: bij eerbiedigen van de strafrecht
    => meer onrecht

Wat is de noodtoestand vergeleken met SUG?

  • keuzemogelijkheid bij RVG van noodtoestand blijft bestaan, want je kiest om een misdrijf te plegen (bij SUG kies je hier niet voor)
  • gedraging mag wel (bij SUG mag het niet)
  • hiërarchie (hoger) is belangrijk bij noodtoestand (RVG) (speelt geen rol bij SUG)
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat is de noodtoestand vergeleken met noodweer?

Noodtoestand
= toepasselijk op alle misdrijven (= ruimer),
= niet beperkt tot afwering van onrechtmatige aanvallen

Hoezo heeft noodtoestand geen wettelijke basis?

Wettelijk voorschrift
≈ conflict tussen 2 verplichtingen
↔ conflict tss wettelijke en morele verplichting

Wat betekent "subsidiariteit" (noodtoestand)?

= misdrijf is echt nodig om een hoger goed te vrijwaren
(kan niet op een andere manier)

Wat is een voorbeeld van subsidiariteit bij noodtoestand?

vb. te snel rijden om iemand naar het ziekenhuis te brengen, was het ernstig genoeg om te snel te rijden of kon je ook trager rijden?

Wat is proportionaliteit (noodtoestand?

beschermde rechtsgoed ≥ geschonden rechtsgoed

Wat zijn goede voorbeelden van proportionaliteit (noodtoestand)?

vb. geneesheer schendt beroepsgeheim, maar geeft wel misdadiger aan
vb. moeder onttrok kind aan omgangsrecht uit vrees voor mishandeling (rechtvaardig)

Wat zijn GEEN goede voorbeelden van proportionaliteit (noodtoestand)?

vb diaken des doods: mensen doden om hen uit hun lijden te lossen
vb. werknemers opsluiten om bedrijfsproblemen op te lossen

Waarom moeten we opletten bij inroepen van de noodtoestand?

Toepassing noodtoestand
=> schending SW gedoogd DUS
Als rechter dat veel gebruikt, moet de wet dan nog w toegepast?

Hoe kunnen we het probleem rond toepassing vd noodtoestand oplossen?

       -> MOET nog steeds een uitzondering blijven
       -> OBJECTIEF CRITERIUM VEREIST: niet zeggen vb. ik vind het belangrijker om mijn bedrijf te redden dan milieu

Wat zijn enkele twistvragen rond de noodtoestand?

  1. voorafgaande fout
  2. eigen belang als één van de twee rechtsgoederen
  3. wettelijke verplichting zich aan kwaad bloot te stellen of erin te berusten
  4. misdrijven waarvoor de noodtoestand niet kan worden ingeroepen

eigen belangwettelijke verplichting

Wat kwam er als reactie op de RS vroeger over culpa in causa?

KRITIEK (zie voorbeeld)
Cass 1987: fout v/d dader is geen verhindering noodtoestand (feitenkwestie)
  └ voorstel nieuw strafwetboek:
betrokkene doet aangevoerde noodtoestand zelf ontstaan => feiten NIET gerechtvaardigd

Wat is "culpa in causa =uitsluiting noodtoetstand"?

= als je eigen fout de oorzaak v noodtoestand uitmaakte, kon je noodtoestand niet als RVG inroepen

Wat is een voorbeeld van culpa in causa?

vb. je sticht per ongeluk brand en het huis van je buur brandt ook, je schendt het woonstschennis (zomaar binnengaan) om de buur te redden vroeger RS -> NIET gerechtvaardigd ogv noodtoestand want het is door eigen fout
NU -> wel rechtvaardig

Wat verstaan we onder "eigen belang als één van de twee rechtsgoederen" bij de noodtoestand?

= eerder morele dwang ("ik kon niet anders")
=> geen hoger en lager goed
=> GEEN NOODTOESTAND OF RECHTVAARDIGING

Hoe wordt het "eigen belang als één van de 2 rechtsgoederen" in Duitsland aangepakt?

Duitsland: onderscheid rechtvaardigende & schulduitsluitende noodtoestand
(niet rechtvaardig, ev. SUG)=> vb koksjongen

Wat zijn vbn van "eigen belang als één van de 2rechtsgoederen" ?

vb. koksjongen opeten
vb. ene duwt ander van redplank
(niet rechtvaardig, ev. SUG)

vb.  werkloze, dakloze man steelt beetje eten om acute honger (wel noodtoestand

Wat is het voorstel nieuw Sw rond "eigen belang als één van de 2rechtsgoederen"?

2 gelijkwaardige belangen t.o.v. elkaar ≠ noodtoestand

Wat zijn voorbeelden van "wettelijke verplichting" (noodtoestand twistvragen)

vb. Verzwaring administratieve lasten
vb. onteigening: persoon die door maatregel getroffen is,= verplicht ze te ondergaan, als  je je verzet om eigendom terug te krijgen
=> kan je X beroepen op noodtoestand (als je vindt dat je eigendom v hoger belang is)

Wat zijn andere misdrijven waarvoor de noodtoestand niet kan worden ingeroepen?

internationaal recht: absolute mensenrechten
(bv. Verbod op foltering
=> foltering = NOOIT gerechtvaardigd)

  → ook niet in geval van oorlog of algemene noodtoestand
bv. Guantanomo

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo