Startpagina / Samenvattingen / S boek / voorschrift-toestemming-wettelijk

MISDRIJF - Rechtvaardigingsgronden - wettelijk voorschrift

Q: Wat kunnen we zeggen over 'lex specialis derogat generali'?

-definitie - normenhiërarchie NIET steeds strikt gevolgd bij toepassing art 70Sw - vage lex specialis

Q: Wat zijn de uitzonderingen op het wettelijk voorschrift ?

'Behoudens (...) Boek II, Titel 1bis Sw ' NIET inroepbaar voor ... (genocide, misdaden tegen mensheid en oorlogsmisdaden)

Q: Wat is een vbn van een expliciet wettelijk voorschrift ?

Vb. Beroepsgeheim (waar vinden? ENIGE ANDRE WANBEDRIJVEN TEGEN PERSONEN) Vb. Euthanasie - volgens voorwaarden in de Euthanasiewet (2002) Vb. Aanhouding openbaar ambtenaar- bij heterdaad is dit GEEN wederrechtelijke vrijheidsberoving Vb. Hulpverzuim - wanneer verzuimer zelf in nood zou zijn

50 belangrijke vragen over MISDRIJF - Rechtvaardigingsgronden - wettelijk voorschrift

Wat is het wettelijk voorschrift?

Zie art 70 Sw
= voorgeschreven tegennorm tegenover verbodsregel
(regel die misdrijf toelaat)

Wat betekent "door de wet"? (wettelijk voorschrift)

=Hele normenstelsel
(enkel Belgische normen (en int' werkende normen))
vb. In buitenland, maar niet in België aanvaarde SUG of RVG kunnen in België NIET worden toegepast

Wat betekent 'lex specialis derogat generali'

= de bijzondere (speciale) wet stelt de algemene wet buiten werking

Wat is een voorbeeld van 'lex specialis derogat generali'?

Vb. Schending van beroepsgeheim: KB kan als wettelijk voorschrift gelden voor rechtvaardig

Wat kunnen we zeggen over 'lex specialis derogat generali'?

-definitie
-normenhiërarchie NIET steeds strikt gevolgd bij toepassing art 70Sw
-vage lex specialis

Wat zijn de uitzonderingen op het wettelijk voorschrift?

'Behoudens (...) Boek II, Titel 1bis Sw'
NIET inroepbaar voor ...
(genocide, misdaden tegen mensheid en oorlogsmisdaden)

In wat kunnen we het wettelijk voorschrift onderverdelen?

Expliciet wettelijk voorschrift
Impliciet wettelijk voorschrift

Wat is het expliciet wettelijk voorschrift?

='wederrechtelijk' of 'buiten de gevallen die de wet bepaalt"
(staat meest bij het misdrijf zelf: de uitzonderingen in welke gevallen het wel mag)

Wat is een vbn van een expliciet wettelijk voorschrift?

Vb. Beroepsgeheim
(waar vinden? ENIGE ANDRE WANBEDRIJVEN TEGEN PERSONEN)
Vb. Euthanasie- volgens voorwaarden in de Euthanasiewet (2002)
Vb. Aanhouding openbaar ambtenaar- bij heterdaad is dit GEEN wederrechtelijke vrijheidsberoving
Vb. Hulpverzuim- wanneer verzuimer zelf in nood zou zijn

Is het expliciet wettelijk voorschrift nuttig?

Probleem kan ook worden opgelost via kwalificatievraag van het misdrijf

Wat is het impliciet wettelijk voorschrift?

=tegennorm niet uitdrukkelijk in de strafbaarstelling opgenomen
(art 70 Sw)

Wat valt onder impliciet wettelijk voorschrift?

Ouderlijk kastijdingsrecht/ iusta fustigatio
heelkundige ingrepen
bepaalde sportactiviteiten
oorlogsdaden waardoor de strafwet wordt geschonden

Wat is de probleem bij iusta fustigatio?

oorvegen en kleine tik van ouders
zijn in strijd met ‘opzettelijke slagen’ (398 Sw)

Wat is de tegennorm van het probleem van iusta fustigatio?

verplichting tot opvoeding &bewaking
bepaling uit BW geeft de tegennorm, maar rechtvaardigt uiteraard niet alles tav kinderen
=> dus wel toelaatbaar (maar niet te vergaand)

Wat is de discussie bij het iusta fustigatio?

Quid in concreto sociaal/pedagogisch aanvaardbaar? Cf. discussie “pedagogische tik”

Wat is de regeling in België ivm heelkundige ingrepen?

Toestemming van het slachtoffer is GEEN rechtvaardigheidsgrond tot heelkundige ingrepen

Wat is de regeling ivm heelkundige ingrepen (impliciet wettelijk voorschrift& NIET IN BELGIË)?

Heelkundige ingrepen zijn IN STRIJD met Opzettelijke slagen & verwondingen
MAAR Wet Uitoefening Geneeskunde
(-> voorwaarden
-> interpretatie
-> beperking?)

Wat zijn de voorwaarden ivm heelkundige ingrepen? (impliciet wettelijk voorschrift & NIET IN BELGIË)

Preventief/therapeutisch doel
informed consent
...

Wat is de Wet Uitoefening van Geneeskunde?

geeft artsen de toelating tot heelkundige ingrepen (! als je correct handelt, worden ‘slagen en verwondingen’ gerechtvaardigd)

Is er een beperking bij Wet Uitoefening Geneeskunde?

JA, GEEN onbeperkte strafrechtelijke immuniteit arts
→ onachtzaamheidsmisdrijf

Wat is de regeling bij bepaalde sportactiviteiten (impliciet wettelijk voorschrift)?

NORMAAL: het algemeen wettelijk kader
-> bijzondere voorschriften voor risicosporten

Wat zijn de bijzondere voorschriften voor risicosporten?

duwen, trekken, slaan kunnen toelaatbaar zijn
= voor alles wat binnen de spelregels gebeurt, kan worden gerechtvaardigd
(GEEN ONBEPERKTE IMMUNITEIT:
spelregels, onachtzaamheid, ..)

Wat is de regeling bij bepaalde oorlogsdaden waardoor de SW wordt geschonden?

Toegelaten i.k.v. gewapend conflict, bv. nemen van krijgsgevangenen
→ voor zover toegelaten door internationaal recht (geen nationale tegennorm!)

Wat betekent 'geen nationale tegennorm' in de regeling van oorlogsdaden (impliciet wettelijk voorschrift)?

schending van toegelaten int’ recht kan nooit w gerechtvaardigd met beroep op nationale tegennorm

Wat zijn voorbeelden van het Hoger Bevel?

vb. beul moet door de overheid iemand doden (doodvonnis), dus is gerechtvaardigd
vb. telefoontap (afluisteren/privacy schending) door bevel v OH

Wat zijn de toepassingsvwdn van het Hoger Bevel?

Het bevel moet rechtmatig zijn
Het bevel moet uitgaan van de wettelijke (Belgische) overheid

(voorwaarde Hoger Bevel) Wanneer is het bevel rechtmatig?

→ bevelende overheid handelt binnen bevoegdheid

↔ bv. nietig huiszoekingsbevel
↔ schijnbaar rechtmatig geval

→ Bevel = vooraf gegeven
→ Uitvoering = conform bevel

Wat is het schijnbaar rechtmatig geval?

= eerste zicht lijkt het rechtmatig, maar is onrechtmatig
=> niet gedekt door art 70 SW, maar in bepaalde gevallen door art 152 en 260 SW

Wat is een voorbeeld van de uitvoering conform bevel?

vb. gevangene met geweld uit cel: gevangene is overleden
-> wnr door hoger bevel en zonder intentie
= geen strafbaar feit (RVG)

Wat met bevelen van gezagsverhoudingen die geen publiekrechtelijk karakter hebben?

NIET ART 70 Sw!!!!
MOET BELGISCHE OH

Wat met bevelen van buitenlandse overheid?

NIET ART 70 Sw!!!!
MOET BELGISCHE OH
-> buitenl. OH heeft geen gezag over Belgische onderdaan --tenzij bij wettelijk voorschrift

Wat is de vraag rond het Hoger Bevel?

behoeft aan aparte RVG ‘hoger bevel?’ volstaat ‘ wettelijk voorschrift’ niet?
(vaak omvatten de delictomschrijvingen het woord ‘wederrechtelijk)

Wat is een nieuwe hypothese rond Hoger Bevel?

Telecommunicatiesector - opnemen telefoongesprekken
=> OH deed dit vroeger, nu niet meer, speciale diensten doen dit & dit w gerechtvaardigd

Wat is het principe bij het onrechtmatige hoger bevel?

geen toepassing van art. 70 Sw.
└ evt. schulduitsluitingsgrond
1. Morele dwang
2. Onoverwinnelijke dwaling

Welke SUG's kunnen we gebruiken bij hoger bevel?

-> morele dwang: je wil was volledig uitgeschakeld, maar je wist dat het onwettig was
-> onoverwinnelijke dwaling: te goeder trouw een schijnbaar wettig bevel opgevolgd

Wat is het onrechtmatig hoger bevel (indeling)?

GEEN RECHTVAARDIGINGSGROND
-> principe
-> bijzondere regeling voor hiërarchisch ondergeschikten
-> hoger bevel en bijzondere opsportingsmethoden

Wat is problematisch aan de strafbaarstelling van het opvolgen van schijnbaar rechtmatige bevelen?

Onbillijk
goede werking korps in gedrang

Wat zijn de voorwaarden voor onrechtmatig bevel -vrij van straf?

(door art 152 EN 260 Sw)
vw: wettige overheid, hiërarchische relatie, bevoegdheid, gehoorzaamheid
vw (RS): dwang of onoverwinnelijke dwaling → KRITIEK
vw: bevel ≠ manifest onwettig ↔ “Befehl ist Befehl”

Wat is de kritiek bij 'dwang of onoverwinnelijke dwaling' bij voorwaarde voor art 152 EN 260 Sw?

-Wat is dan het belang van deze artikels?
-(legaliteitsbeginsel)
dwang en dwaling zijn toch SUG?

Wat is het Hoger bevel & bijzondere opsporingsmethoden als RVG?

(& art. 47quinquies §4 Sv.)
→ maatregelen strikt noodzakelijk voor afscherming identiteit & veiligheid politieambtenaren, bv. safe house

Wat is het voorbeeld van 'safe house'?

valse documenten en verklaringen mogen bij operaties, gerechtvaardigd door ministers en procureur-generaals

Wat is het Hoger bevel & bijzondere opsporingsmethoden als Strafuitsluitende VG?

Wet Bijzondere Opsporingsmethoden
-voor infiltrerende politieambtenaren.. >

=> 3vwdn

-subsidiariteit
-proportionaliteit
-PdK

zie artikel

=> NIET MEER VOOR INFORMANTEN (GWH 2007)
-voor burgerinfiltratie..

Wat is Belgisch principe t.a.v. Toestemming van het slachtoffer?

rechtvaardigt het misdrijf niet = GEEN RVG
( <-> vb. VS: daar wel)

Wat zijn voorbeelden van 'toestemming van het slachtoffer'?

vb. Vroeger: euth (nu: moet met de juiste voorschriften vd euthanasiewet)
vb. vrouwenbesnijdenis = genitale verminking
-> vb. ‘je mag mij doden’ -> dader w niet gerechtvaardigd

Wat is Belgisch principe t.a.v. Klachtmisdrijven?

Zelfde principe als 'toestemming slachtoffer'
•Niet-neerleggen van klacht ≠ toestemming
•Toestemming v/h slachtoffer staat klacht naderhand niet in de weg
↔ (rechtsgeldige!) toestemming belet in sommige gevallen dat misdrijf tot stand komt, bv. woonstschennis

Wat valt onder 'Toestemming &vrije beschikking' (indeling)

Rechtsgoederen waarover men vrij kan beschikken
Rechtsgoederen waarover men niet vrij kan beschikken

Wat valt onder 'toestemming slachtoffer' als RVG? (indeling)

-> principe
-> toestemming & vrije beschikking
-> geneeskunde, sport & toestemming van het slachtoffer

Wat is een voorbeeld van rechtsgoederen waarover men vrij kan beschikken?

vb. eigendom en (vanaf 16) seksualiteit
-> eigendom: wnr men zegt ‘neem maar’ = geen diefstal
-> toestemming verhindert totstandkoming v/h misdrijf

Wat is een voorbeeld van rechtsgoederen waarover men NIET vrij kan beschikken?

vb. leven, fysieke integriteit, (tot 16) seksuele integriteit
-> misdrijf is, ongeacht toestemming, voltrokken
-> toestemming kan niet w aangevoerd als rechtvaardiging v/h misdrijf

Wat is het voordeel van wettelijk voorschrift (bij geneeskunde, sport & toestemming van het slachtoffer)?

meer precieze begrenzing v/d gedraging onttrokken a/d strafwet

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

S boek

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding