Startpagina / Samenvattingen / Samenvatting politicologie H1 / gedrag-politiek-conflict

Wat is politiek? WAT IS POLITIEK?

37 belangrijke vragen over Wat is politiek? WAT IS POLITIEK?

Hoe beschrijft Chantal Mouffe het begrip van agonisme in relatie tot politiek en democratie?

Verschillen in politieke opvattingen zijn basisvereiste voor politiek
Conflict is onvermijdelijk in pluralistische democratieën
Agonisitisch pluralisme: ruimte voor verschillen, rivaliteit, conflict en confrontatie
Politiek is polariserend en consensus is niet altijd mogelijk

Waaruit bestaat een conflictsituatie volgens de studie van conflictsituaties en -gedrag? Geef een uitleg met betrekking tot doelstellingen en gedrag.

Aanwezigheid van belangentegenstellingen
Onverenigbaarheid tussen doelen
Verenigbaarheid betekent niet dat doelen elkaar ondersteunen
Gedrag: wederzijdse tegenwerking om eigen doelstellingen te bereiken

Welke microverklaring wordt gegeven voor conflicten volgens de studie van conflictsituaties en -gedrag? Geef een beknopte samenvatting.

Conflict door menselijke natuur (emoties, misverstanden)
Frustratie-agressietheorie: voor agressief gedrag is frustratie nodig en vice versa

Wat zijn de verklaringen op macroniveau voor conflicten volgens de studie van conflictsituaties en -gedrag? Geef een uitleg over Marxisme en relatieve deprivatietheorie.

Conflict door breuklijnen in samenleving
Marxisme: strijd tussen klassen
Relatieve deprivatietheorie: conflict door verschil tussen verwachte en feitelijke behoeftebevrediging

Noem en leg kort de twee soorten issues uit die van invloed zijn op conflicten volgens de studie van conflictsituaties en -gedrag.

Valence issues: door bijna iedereen gewenst op te lossen
Position issues: omstreden doelen met conflict over prioriteit/methodes

Wat zijn de vijf grote bronnen van conflict volgens de studie van conflictsituaties en -gedrag met betrekking tot machtsverdeling en identiteit?

Macht, middelen, identiteit, ideeën, waarden
Ongelijk verdeeld, verschillende antwoorden op politieke vragen

Wat zijn de essentiële aspecten van conflicten volgens de studie van conflictsituaties en -gedrag? Geef een uitleg over inhoudelijke en handelingsaspecten.

Inhoudelijk en handelingsaspect zijn onmisbaar voor conflict
Conflict ontstaat tussen afhankelijkheidsrelatie en interdependentie
Grotere interdependentie vergroot kans op conflict en nood aan politiek
Package deals zorgen voor snelle oplossingen
Horizontale en verticale as in conflicten (belangen en actie)

Wat toont figuur 1 ons over de relatie tussen conflicten en samenwerking?

Vier kwadranten die de relatie tussen conflicten en samenwerking weergeven.
Kwadrant C illustreert de situatie waarbij er tegenstellingen van belangen zijn zonder gezamenlijke actie.
Kwadrant D geeft aan dat symbiose niet automatisch leidt tot samenwerking, door bijvoorbeeld misverstanden.

Waar gaat politicologie over? Wat probeert het te organiseren?

Politicologie gaat over het bestuderen van politiek en de onvermijdelijke conflicten tussen mensen op een territorium.
Het probeert conflictbeheer te organiseren om vreedzaam samenleven mogelijk te maken.

Wat is het "Covering law"-model volgens Thomas Hobbes in politicologie?

Het is een deductief-normologisch verklaringsmodel.
Politieke wetenschappen worden verklaard zoals natuurwetenschappen, onder universele wetmatigheden.
Het model leidt het explanandum logisch af uit het explanans, waarbij de relatie tussen feiten causaal moet zijn.

Wat zijn de kenmerken van waarschijnlijkheidswetten in de sociale wetenschappen?

Er is een afzwakking van het covering-law model.
Van 'als...dan' wordt het 'als...dan met grote waarschijnlijkheid'.
Aanvangsvoorwaarden veranderen constant en zijn niet altijd registreerbaar.
Menselijk gedrag is continu veranderlijk en situaties zijn niet te herhalen.

Wat zijn enkele epistemologische en ontologische discussiepunten in politicologie?

Epistemologisch: het soort kennis dat mogelijk is.
Ontologisch: de aard van de sociale wereld en wat er bestaat.
Methodologisch: hoe kunnen we weten?

Hoe verschilt post-positivisme van positivisme in politicologisch onderzoek?

Post-positivisme streeft naar objectieve kennis, rekening houdend met niet-observeerbare systemen.
Het erkent het bestaan van deze systemen en de invloed ervan op wat observeerbaar is, via waarschijnlijkheid.
In tegenstelling tot Comte's positivisme, dat gericht was op generaliseren binnen natuur- en sociale wetenschappen zonder rekening te houden met niet-observeerbare aspecten.

Wat is een paradigma in de politieke wetenschap?

Brillen waarmee de werkelijkheid wordt bekeken
(Onbewust) gedeelde overtuigingen en spelregels voor onderzoek
Paradigma shifts door Thomas Kuhn: vervanging van oude door nieuwe paradigma's

Wat is de rol van intersubjectiviteit bij het waarborgen van objectiviteit in politieke wetenschap?

Intersubjectiviteit als oplossing voor subjectiviteit van onderzoekers
Presentatie van onderzoek, beoordeling door gelijken, kwaliteitscontrole, reactie na publicatie
Vorm van realistische objectiviteit met verschillende specialisten en subjectiviteiten
Geneutraliseerd/gecompenseerd door andere vormen van subjectiviteit

Wat zijn de kenmerken van taalproblemen binnen de politieke wetenschap?

Taalstrijd en taalspel als instrumenten
Associatieve betekenis met gevoelslading en cognitieve betekenis van woorden
Weinig verschil tussen ommegangstaal en wetenschapstaal
Nood aan duidelijkheid in taalgebruik

Welke factoren kenmerken het behavioralisme in de politieke wetenschap?

Focus op waarom mensen zich gedragen zoals ze doen
Gebaseerd op observeerbaar gedrag en empirische toetsing
Ontstaan uit kritiek op oud-institutionalisme en maatschappelijke veranderingen
Toepassing van positivisme op sociale werkelijkheid
Zoektocht naar regelmatigheden met verklarende en voorspellende waarde

Wat zijn enkele kritieken op de Behavioral Revolution?

Conservatief, statisch en systeembevestigend
Te veel nadruk op proces, te weinig op inhoud

Wat is de focus van het oude institutionalisme?

Studie van grondwetten, parlementen, overheidsstructuren
Vergelijking in tijd en ruimte
Instellingen als formele organisaties met specifieke rollen

Wat houdt de Logic of Appropriateness in binnen instellingen?

Aanpassen aan normen binnen de instelling
Niet gericht op individuele doelen maar op normen en cultuur
Voorbeeld: premier die oorlogsramp bezoekt

Wat zijn enkele kenmerken van het nieuwe institutionalisme?

Focus op governance in plaats van government
Set van formele en informele regels voor actoren
Regels vormend en beperkend
Instellingen als 'rules of the game'

Wat zijn de zes verschuivingen van het oude naar het nieuwe institutionalisme?

Focus: organisatie naar regels
Formele naar informele regels
Statische naar dynamische instellingen
Ondergedompelde waarden naar kritische waarden
Holistisch naar gedifferentieerd perspectief
Onafhankelijke naar ingebedde instellingen

Wat houdt de rationele keuze-benadering in?

Maakt gebruik van economisch denkkader
Menselijk gedrag gestuurd door eigenbelang
Streven naar meeste nut zonder religie/ethiek, emoties
Methodologisch individualisme
Homo Economicus: mens kiest optie met meest nut

Wat zijn de kritieken op behavioralisme en rationele keuzebenadering?

Negeert externe factoren
Wereldvreemd
Negeert het belang van ideeën
Te veel focus op structuur, te weinig op rol individu
Blijft vooral een theorie, empirisch zwak

Wat is het doel van statistische veralgemening in verband met politiek gedrag?

Verklaren van politiek gedrag
Vanuit statistische generalisatie

Hoe kan politiek gedrag verklaard en hypothesen afgeleid worden volgens de eigenbelangbenadering van individuen?

Verklaren en deduceren van politiek gedrag
Gebaseerd op het eigenbelang van individuen

Wat zijn de kenmerken van een statisch spel in de context van speltheorie?

Spelers handelen tegelijk of zonder kennis van elkaars acties
Geen volgorde in handelingen tussen spelers

Wat wordt verstaan onder een nulsomspel bij speltheorie?

Winst van de ene speler is gelijk aan verlies van de andere speler
Totale uitkomst van het spel is altijd nul

Wat houdt een niet-nulsomspel in binnen de context van speltheorie?

Winsten zijn niet direct gelinkt aan de verliezen van anderen
Totale uitkomst kan positief of negatief zijn

Welke stappen worden doorlopen in de denkwijze van het gevangenendilemma?

Beide spelers handelen rationeel om eigen nut te maximaliseren.
Er is geen vertrouwen tussen de spelers.
De keuze valt op bekennen als dominante strategie.

Wat is strategisch evenwicht?

Beste optie voor alle actoren
Meest rationele keuze
Minimalisatie van het maximale verlies

Wat is de kritiek op strategisch evenwicht?

Te vereenvoudigd
RATIONALITEIT heeft ook niet-rationele basis (verwachtingen en normen)

Leg de kernpunten van Olson's theorie van collectief handelen uit.

Non-rivaliserend: gebruik van de ene hindert ander niet
Non-exclusief: geen uitsluiting door gebruik
Free-riders: profiteren zonder participatie
Groepsvorming bij eigenbelang
Groepsgrootte beïnvloedt effectieve organisatie
Selectieve prikkels en dwang voor groepsactie.

Wat is het size principle met betrekking tot regeringsvorming en machtsverdeling tussen partijen?

Elke partij wil zoveel mogelijk macht verwerven en zo min mogelijk met andere delen.

Welke rol spelen persoonlijke relaties naast ideologische afstand bij coalitievorming volgens de systeembenadering?

Persoonlijke relaties spelen een grote rol naast ideologische afstand bij coalitievorming.

Hoe krijgt het handelen van afzonderlijke actoren binnen het politieke stelsel inhoud en betekenis?

Burgers hebben de optie voor LOYALTY (aanvaarden en passen gedrag niet aan)
EXIT (aanvaarden en passen gedrag aan)
VOICE (protesteren, laten stem horen)
Basis: idee dat afzonderlijke elementen invloed op elkaar uitoefenen en een geheel vormen dat meer is dan een som van samenstellende delen.

Wat is de basis van de interactie tussen het politiek systeem en de omgeving?

Input-output systeem: DAVID EASTON × Systeemtheorie
Ruil- en kringloopgedachte: systeem ontvangt inputs uit de omgeving en verwerkt deze tot outputs.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Samenvatting politicologie H1

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding