Startpagina / Samenvattingen / Samenvatting Stofwisseling I / ijzer-transferrine-eiwit

Ijzermetabolisme

Q: Via welke transporter komt Fe2+ de enterocyt in?

Via gefaciliteerde difussie met de divalent metaal transporter (DMT-1).

Q: Via welke eiwit vindt transport door het basolaterale membraan plaats?

Door middel van ferroportine (FPN)

33 belangrijke vragen over Ijzermetabolisme

Wat is een oorzaak voor een verlaagde macrocytose?

Dit kan ontstaan door anemie. Deze vorm van anemie ontstaat ten gevolge van een ijzergebrek. Ook bij patiënten met thalassemie (afwijking van het hemoglobine eiwit in de rode bloedcellen) is de MCV te laag.

Wat is de oorzaak voor een verhoogde macrocytose?

Dit kan ontstaan door anemie. De oorzaak van deze vorm van anemie is folium of vitamine B12 tekort. Deze vitamines/mineralen dienen voor de productie van erytrocyten. Door een tekort zullen de voorlopercellen van de erytrocyten niet in de mitose terechtkomen, waardoor ze vergroot blijven.

Bij welke twee processen speelt ijzer een belangrijke rol in ons lichaam?

- Bij de synthese van heam
- Bij een tal van redox-reacties waarbij het zich bevindt in het katalytisch centrum van ijzer- zwavel eiwitten

Welke vorm van ijzer zal snel neerslaan, tenzij het door binding aan andere stoffen oplosbaar wordt gehouden?

De ferri vorm (fe3+)

Wat is de meest reactieve vorm van zuurstof die kan ontstaan bij een te hoge ijzer concentratie?

Hydroxiel radicaal

Welke cellen in ons lichaam maken gebruik van reactieve radicalen? En voor welke processen?

Fagocyterende cellen (macrofagen) om pathogenen onschadelijk te maken en rode bloedcellen op te ruimen

In welke twee vormen komt ijzer voor in ons dieet?

- Heam-groep gebonden
- als slechtoplosbare Fe3+ (ferri), deze vorm moet wel gereduceerd worden naar Fe2+ zodat het goed oplosbaar is en kan worden opgenomen

Welke drie factoren zorgen voor de reductie van Fe3+ in Fe2+?

- Dit kan plaats vinden door de lage pH in de maag
- door reducerende stoffen in de voeding; vitamine C
- Wanneer dit in het duodenum nog steeds Fe3+ is, zet het membraan eiwit duodenum cytochroom b (Dcyt B) het om in Fe2+

Via welke transporter komt Fe2+ de enterocyt in?

Via gefaciliteerde difussie met de divalent metaal transporter (DMT-1).

Wat gebeurd er met heam gebonden ijzer in de enterocyt?

Het ijzer (Fe2+) wordt vrijgemaakt uit het haem door middel van het enzym haem oxygenase (Hox1)

Via welke eiwit vindt transport door het basolaterale membraan plaats?

Door middel van ferroportine (FPN)

Aan welk eiwit vindt transport in het plasma/bloedbaan plaats?

Transferrine

Geef een overzicht van de functies van de onderstaande eiwitten: (maak een tekening)
- Dcytb
- HCP1
- DMT1
- Hox1
- FNP

- Duodenal cytochoom b= Zorgt voor de omzetting van Fe3+ in Fe2+ (lumen)
- Haem carrier protein 1= Zorgt voor de transport van Haem gebonden ijzer in de enterocyt
- Divalent metaal transporter= zorgt voor de transport van Fe2+ in de cel
- Hox1= Zorgt voor de loskoppeling van het ijzer van de haem
- Ferroportine= zorgt voor de transport van ijzer aan de basolaterale kant van de enterocyt

Hoe kun je ijzerdeficiëntie aantonen aan de hand van ferritine?

- Bij een te laag ijzer verwacht je ook een laag gehalte vrij ferritine in je plasma, aangezien deze stoffen met elkaar correleren

Wat betekent het wanneer de ferritine gehalte in het bloed verhoogd is?

Dit kan duiden op een infectie. Ferritine is namelijk een accute fase eiwit.

Wat houdt verzadigd transferrine in? Is de affiniteit van verzadigd transferrine hoger of lager voor de transferrinereceptor?

Wanneer transferrine twee ijzeratomen (Fe3+) gebonden heeft is het verzadigd. Verzadigd transferrine heeft een hogere affiniteit voor de transferrinereceptor.

Is de binding van ijzer aan transferrine reversibel? Leg uit

Ja, ijzer bindt met een zeer hoge affiniteit aan transferrine, maar bij een lagere dan neutrale pH zal het dissociëren.

Leg uit hoe ongebonden transferrine in het plasma, bindt aan een transferrine receptor waarna het zal worden opgenomen in de cel

1. Verzadigd transferrine heeft een hoge affiniteit voor de transferrinereceptoren
2. Transferrine bindt aan de receptor
3. Een gedeelte van het membraan waarop dit gebeurd wordt geëndoceerd: receptor gebonden endocytose
4. In het vesikel wordt de pH naar beneden gebracht door een proptonpomp, waardoordoor het ijzer weer los zal laten van transferrine.
5. Het ijzer verlaat het vesikel (door DMT-1) en het transferrinecomplex wordt weer teruggebracht naar de buitenkant van het celmembraan.
6. Het transferrine komt weer los in het plasma waar het weer opnieuw op zoek kan naar ijzer

Tussen welke plaatsen zorgt transferrine voor transport van ijzer?

In plasma tussen de plaatsen van ijzerabsorptie, biosynthese van ijzerbevattende enzymen, afbraak van hemoglobine en ijzeropslag

Hoe verlaat ijzer het lichaam?

Het gaat verloren met het verlies van epitheelcellen van de darm en huid en het wordt uitgescheiden in het zweet

Hoe reageert een willekeurige lichaamscel op een te lage intracellulaire ijzerconcentratie?

Het lichaam verhoogt de expressie van transferritinereceptoren. Op deze manier wordt zoveel mogelijk ijzer opgenomen door de cel

Hoe word de intracellulaire ijzerbalans gereguleerd?

Op mRNA niveau. Via iron responive elements (IREs). Dit gebeurd via iron regulatory proteins (IRP1 en IRP2), die aan de IRE bindt.

Wat gebeurd er met de IPR, transferrinereceptor en ferritine bij een te hoge intracellulaire ijzer concentratie?

Doordat de IRP meer ijzer kan binden, veranderd de structuur van IRP2, waardoor het eiwit versneld afgebroken wordt. De productie van het eiwit transferrinereceptor daalt en de productie van het eiwit ferritine neemt toe. De cel kan nu minder ijzer opnemen en er is meer ferritine in de cel aanwezig om de overmaak aan ijzer op te vangen.

Wat zijn verschilende manieren voor het verliezen van ijzer?

- Door gal
- Door het afsterven van cellen die ijzer bevatten (enterocyt en huidcel)
- Door bloedingen
- Chronische ontsteking van de darm

Wat is het primaire regulatoir dat de ijzerbalans reguleer?

Het eiwit hepcidine dat bindt aan ferroportine. Hiermee wordt een ijzerexporterend eiwit geremd

Welke cellen bevatten het eiwit ferroportine op hun celmembraan?

Enterocyten, hepatocyten en macrofagen

Beschrijf de werkingsmechanisme van hepcidine
(detail, slechts doorlezen)

- Hepcidine bindt aan het ferroportine, waarbij een hepcidine-ferroportine complex wordt gevormd.
- Dit complex wordt afgebroken door lysosomen
- Hierdoor kan het ijzer niet of slecht de cel uit
- Hepcidine verlaagt de opname van ijzer in de bloedbaan door het uitschakelen van ferroportine in het basolaterale membraan van de enterocyten in de dunne darm.

Wat is het effect van hepcidine op de ijzer spiegel?

Hepcidine verlaagt de opname van ijzer in het bloed uit de enterocyten in de dunne darm en verlaagt de afgifte van in de hepatocyten en macrofagen opgeslagen ijzer. Het gevolg is afname van ijzer in de circulatie

Welke 3 processen zijn van invloed op de productie van hepcidine?

- Regulatie door mate van transferrineverzading met ijzer: hoe meer transferrine verzadigd is met ijzer, hoe meer hepcidine er wordt gesynthetiseerd
- Hepcidine synthese wordt geremd bij anemie en hypoxie
- Hepcidine synthese wordt gestimuleerd bij ontstekingsreacties

Met behulp van welke parameters in het bloed zou met anemie kunnen diagnostiseren?

- Hemoglobinegehalte
- Transferritine
- Ferritine
- MCV

Welke twee vormen van hemochromatose kunnen we onderscheiden?

- Primaire hemochromatose= mutatie van het gen wat betrokken is bij de homeostase van ijzer. Mutatie HFE-gen.
- secundaire hemochromatoas: veroorzaakt door andere ziekten

Hoe ontstaat primaire hemochromatose?

Door een C282Y puntmutatie. Geen functioneel HFE-gen en wordt er geen hepcidine synthese geiniteerd bij hoge ijzer en hoge transferrineverzadiging.

Hoe ontstaat pernicieuze anemie?

Als gevolg van auto-immuun gastritis. Hierbij i de slijmvlieslaag in de maag blijvend beschadigd waardoor de pariëtale cel geen intrinsic factor meer kan uitscheiden.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Samenvatting Stofwisseling I

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding