LE 3 De Bourgondisch-Habsburgse staat
14 belangrijke vragen over LE 3 De Bourgondisch-Habsburgse staat
Interne strijd /Krachtsverhouding met Landheer: opbouwen rechten
- De drie standen in de Staten waren onderling vaak verwikkeld in een`belangenstrijd.
- De krachtsverhouding tussen landsheer en staten verschilden van gewest tot gewest: leverde de onderdanen vrijheden, privileges en politieke afspraken op >
Verdeel en heersstrategie Bourgondië
en staten en in staten onderling: verdeel en heers >> eenmaking van
de Nederlanden. Meer macht voor de vorst.
Inlijving gebieden door huwelijkspolitiek, aankoop, intrigeren, diplomatie, oorlog.
- v.a.1384 Filips de Stoute: Bourgondië x Margaretha van Male: Vlaanderen, Artesië
- v.a.1419 Filips de Goede: Namen, Brabant, Holland, Zeeland en Henegouwen, Picardië, Luxemburg
- v.a. 1524 Karel V: Utrecht, Overijssel, Groningen, de Ommelanden, Drenthe ( alle Nederlanden onder één heer)
Reorganisatie tijdens éénmaking van het gebied:
- Hofraden: landsdelen kregen justitieraad + rekenkamer
- > raadsheren adviseren hertog op gebied van algemene behoeften en particuliere zaken per gebied.
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Provincialisatie als pendant van centralisatie
- Stadhouder of gouverneur: vertegenwoordiger van de vorst
- Justitieraden: namen de macht over van provinciale staten op wetgevend- en bestuurlijk gebied
- Steden hadden teveel macht > invloed prijsgeven: geen inspraak
meer van gilden en gewone volk > bewaakt door een dwangburcht.
Interpretatie van alle recht is bevoegdheid van landsheer > stedelijke
wetgeving minder belangrijk
Schaalvergroting: Habsburgse wereldrijk
- Karel V werd op 16 jarige leeftijd koning van de Spaanse gebieden + de Nieuwe Wereld >
- Met 19: Keizer van het Roomse rijk >
- Soeverein vorst bij Gods genade, bron van alle recht.
- Verzet is majesteitsschennis.
- Nederland werd opgenomen in het wereldrijk der Habsburgers >
Collaterale raden:
Raden die de landvoogdes ter zijde stonden.
RAAD VAN STATE
GEHEIME RAAD
RAAD VAN FINANCIËN
- 1. DE RAAD VAN STATE, adviesorgaan > belangrijkste edelen >bespreking binnen- en buitenlandse politiek.
- 2. DE GEHEIME RAAD, adviescollege, juristen :
- bestuur
- souvereiniteitsrechten (aan de vorst voorbehouden rechten)
- rechtsspraak
- relatie met justitieraden
- 3. DE RAAD VAN FINANCIËN, adviesorgaan > drie adellijke directeurs, een thesauriër-generaal en commissarissen (experts)
- - beheer van de vorstelijke domeinen
- - controle over de schuldenlast
- - belastingheffing
Gevolgen van centralisatie voor het waterschapsbestuur:
- afstand van burger tot overheid groeide >
- octrooi bedijking aanvragen bij Raad van Financiën in Brussel.
- toezicht van dijken niet meer in handen van heemraden en dijkgraven maar van procureur-generaal Hof van Holland.
- steeds meer rechtszaken voor Grote Raad en Geheime Raad
Driehoeksmeting : techniek om de oppervlakte van poldergronden precies te berekenen
- driehoeksmeting : techniek om de oppervlakte van poldergronden precies te berekenen >
- rechtvaardiger lastenverdeling grondbezitters.
- grote drempel gewone man.
Ontwikkeling verhouding vorst-onderdanen:
- Voorstel Karel V: vaste belasting >
- verzet staten-generaal: recht van bestaan stoelt op inspraak >
- moeizaam overleg, onrust, belastingoproer.
Legerhervormingen: staande huurlegers (uit buitenland)
- > staten-generaal was niet enthousiast
- > project afgevoerd
- > uitbreiding troepenmacht vanuit buitenland gefinancierd
- >huurtroepen uit buitenland; gelegenheidstroepen uit de Nederlanden.
Justitieraden = provinciale rechtbanken
Staten-provinciaal (provinciale staten) Provinciale staten
Dynastieke machtswisselingen door sterfgevallen en allianties
- Een afgerond geheel was noodzakelijk voor de staatsvorming
- Karel V had geld nodig om de vele oorlogen te financieren
- Bescherming van de katholieke kerk
Souverein vorst naar Romeins model
- Nieuwe rechterlijke organisatie; justitieraden, Grote raad van Mechelen > wetgeving middel om wil door te zetten zonder verantwoording af te leggen.
- Nieuwe bestuurstechnieken; provincialisatie, stadhouders/gouverneurs.
- Eenmaking van het rijk, confiscatie.
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden