Teksten beoordelen en verbeteren

26 belangrijke vragen over Teksten beoordelen en verbeteren

Wat verstaan we onder 'slecht Nederlands'?

Fouten op het gebied van:

  • spelling
  • leestekens
  • woordkeuze
  • zinsbouw

Maar ook op het gebied van stilistische tekortkomingen:

  • (te) lange zinnen 
  • wijdlopigheid
  • onevenwichtigheid
  • onduidelijke verbanden
  • vaagheid

Tekstkritiek

  •  verschil tussen taalfouten en stijlfouten
  • begrijpelijkheidsadviezen

Wat is het onderscheid tussen taal- en stijlfouten?

taalfouten hebben betrekking op fouten tegen de systematiek van de taal, tegen regels die aangeven hoe de taal gebruikt moet worden.
stylfouten: het gaat erom of een bepaald woord, of zinsconstructie gepast, aantrekkelijk en begrijpelijk is voor publiek en situatie. - functioneel gebruik.

verschil tussen taal- en stijlfouten: verschil tussen beheersing van het Nederlands en de vaardigheid in het gebruik van het Nederlands.

Taal of stijlfout
- de oorzaak van de schade is te wijten aan de slechte verpakking

taalfout: de oorzaak is of de schade is te wijten aan...
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Taal- of stijlfout
- hierbij deel ik u mede, dat we het door die toestanden even helemaal niet meer zien zitten

stijlfout: stijlbreuk tussen 1e en 2e deel

Taal- of stijlfout
de voorzitter persisteert bij zijn standpunt

stijlfout, afhankelijk van de situatie (persisteren is een moeilijk woord)

Taal- of stijlfout
- we hebben überhaupt geen kleinmeubelen in voorraad

taalfouten: überhaupt en kleinmeubelen zijn gemanismen

Taal- of stijlfout
monteur zou u zo goed willen zijn de disfunctioneringsverschijnselen in het ontstekingsmechanisme van mijn bolide te verhelpen

stijlfout, moeilijke woorden zijn niet gepast

Welke standpunten zijn er bij beoordelen van taal?

descriptief: aansluiting bij het taalgevoel van de Nederlander, algemene intuitie van goed of fout.

prescriptief: schrijven voor wat correct is en wat niet, tegen de intuities van het merendeel is.

Wat is het doel van Genootschap Onze Taal

opgericht in 1932, doel zuiverheid van de Nederlandse taal te bevorderen (bescherming tegen vreemde, Duitse invloeden)

Welke eisen stelden Charivarius en anderen aan Ned taal

- zuiverheid (woorden van NEd herkomst)
- correctheid (constructie volgens syntactische regels)
- verzorgheid (bedoelde letterlijke betekenis)
- wetten van logica volgen

Taal- of stijlfout?
Hij kwam terug op zijn besluit om de bouw zelf uit te voeren.

hij kwam terug VAN zijn besluit (verkeerd voorzetsel/ verhaspeling)

Taal- of stijlfout?
zij is op de hoogte met de consequenties van haar beslissing

op de hoogte VAN of bekend MET

Taal- of stijlfout
de lijst is volledig behalve enige kleinigheden

de lijst is volledig BEHOUDENS enige kleinigheden (verkeerde woordkeus)

Taal- of stijlfout
ik ben verheugd dat u het met ons eens bent

ik ben EROVER verheugd (spreektaal)

Taal- of stijlfout
het kind werd tijdig gered uit de vuurzee

redden = ingrijpen om onheil te voorkomen. Tijdig is pleonastisch en kan weggelaten worden

Taal- of stijlfout
door middel van deze brief willen wij berichten over uw onder zoek

kan eenvoudiger MET deze brief

Taal- of stijlfout
Die mensen, daar moet jij eens een gesprek mee hebben

= spreektaal, geen schrijftaal

Verbeter de fouten:
op justitionele gronden wil de directie het lopende onderzoek aflasten

op JUSTITIELE gronden wil de directie het lopende onderzoek afGElasten

Noem een huidige traditionele taalcriticus en de punten waar hij aandacht aan besteed.

- van Heldring (NRC)
- foutieve enkelvoudige persoonsvorm
- verhaspeling van uitdrukkingen (niet in het minst- niet het minst)
- onvoltooid verleden tijd en voltooid verleden tijd
- die ipv wie
- overbodige woorden

Vier soorten invloed buitenlandse woorden

- leenwoorden
-leenbetekenissen
- leenvertaling
- barbarismen

Welke 8 normen zijn er om een tekst te beoordelen

- historische norm
- autoriteitsnorm
- logische norm (overeenkomst in getal, geen betekenissen voor een woord)
- statistische norm (meerderheid)
- zuiverheidsnorm (ned herkomst)
- effectnorm (begrijpelijk voor de lezer)
- esthetische norm (taal moet elegant zijn)
- fatsoensnorm (niet opzettelijk vaag)

Noem een moderne schrijf adviseur en aandachtspunten

Renkema (schrijfwijzer)
- syntactische eigenaardigheden (tangconstructies)
- lange zinnen en onbekende woorden
- aantrekkelijkheid van teksten
- tekstopbouw en verbanden in teksten

Om het sekse-onderscheid in taal op te heffen zijn vier voorstellen te onderscheiden, welke (taalplanning)?

- altijd meest neutrale vorm bij persoonsaanduidingen te gebruiken (voorzitter, medewerker)
- differentieringsvoorstel: van alle vormen een vrouwelijke en mannelijke afleiding gebruiken (verpleger- verpleegster)
- toevoeging (M/V) achter neutrale vorm
- nieuwe woorden bedenken (timmerman -> timmer)

Noem zeven taalkwesties die kenmerkend zijn voor de traditionele taalverzorging.

  1. Onjuiste vervoeging
  2. Verkeerd gebruik van voorzetsels
  3. Dubbele ontkenning (twee ontkenningen heffen elkaar op = logische benadering van ontkenningen)
  4. Onjuiste woordkeus
  5. Verhaspeling van uitdrukkingen
  6. Spreektaal in schrijftaal
  7. Clichés en stoplappen 

Wat is het grootste voordeel van buitenlandse invloeden op het Nederlands?

Vreemde woorden vormen een onmisbare aanvulling op het Nederlands. We hebben ze nodig om nieuwe begrippen en voorwerpen een naam te geven (Renkema, Schrijfwijzer)

Hoe kan een tekst verbeterd worden?

  1. Samenhang
  2. Cohesie door gebruik van verbindingswoorden
  3. Clusteren op onderwerp
  4. Informatieve titel
  5. Alinea-indeling
  6. Tangconstructies vermijden
  7. Dubbelzinnig woordgebruik vermijden
  8. Belangrijkste informatie in de eerste zin van een alinea

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo