Mededinging I: Concurrentievervalsing door ondernemingen

16 belangrijke vragen over Mededinging I: Concurrentievervalsing door ondernemingen

Wat houdt de klokkenluidersregeling (clementie) in?

De klokkenluidersregeling stelt kartelleden in staat om uit de school te klappen en zodoende zelf de boete te ontduiken. Nederlandse biermarkt: de eerste die uit de school klapt krijgt immuniteit. Oprichters van het kartel zijn echter uitgesloten. Als men niet als eerste, maar wel uit de school klapt kan men in aanmerking komen voor een boetevermindering.

Grolsch is hier de dans ontsprongen, in hoger beroep kon niet worden bewezen dat zij aanwezig waren bij het maken van cruciale afspraken inzake het kartel.

Wat zijn de voorwaarden voor clementie?

1. Als eerste informatie en bewijsmateriaal verschaffen dat de Commissie in staat stelt om:
2. Daartoe bewijsmateriaal te verschaffen, zoals een ondernemingsverklaring;
3. Volledig meewerken en niets verbergen;
4. Andere partijen niets melden;
5. Niet zelf andere partijen gedwongen hebben tot deelname (geen oprichter van het kartel zijn).

Kwam Heineken onder de boete voor kartelafspraken uit?

Heineken t. Commissie

Nee, Heineken heeft in hoger beroep geen gelijk gekregen en moest een boeter van €219 miljoen betalen.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Aan welke voorwaarden moet worden voldaan opdat in het geval van een onderling afgestemde feitelijke gedraging een doelbeperking is aangetoond als bedoeld in art. 101 lid 1 VWEU?

T-mobile t. Nederland

Voorwaarden:
1. Gelet op de inhoud en het doel ervan;
2. Rekening houdend met de juridische en economische context;
3. De mededinging binnen de gemeenschappelijke markt kan verhinderen, beperken of vervalsen (het hoeft niet daadwerkelijk zo te zijn);
4. Er hoeft geen rechtstreeks verband te bestaan tussen deze onderling afgestemde feitelijke gedraging en verbruikersprijzen;
5. Uitwisseling van informatie tussen concurrenten heeft een mededinging beperkende strekking wanneer zij de onzekerheden over het door de betrokken ondernemingen voorgenomen gedrag kan wegnemen.

Wanneer is er sprake van misbruik van een economische machtspositie? Welke factoren zijn van belang om te kunnen concluderen dat een onderneming een machtspositie heeft?

United Brands

Er is sprake van misbruik van een economische machtspositie wanneer de betrokken onderneming in belangrijke mate onafhankelijk van de concurrenten kan opereren


De volgende factoren zijn van belang om te bepalen of er een
machtspositie is:
1. Het marktaandeel: bij een marktaandeel van meer dan 50% wordt het bestaan van een machtspositie vermoedt, terwijl bij een marktaandeel van minder dan 30% er zelden een machtspositie bestaat;
2. Structuur van de markt;
3. Financiële kracht van de onderneming;
4. Technologische voorsprong;
5. Marktdrempels.

Heeft Tetra Pak misbruik gemaakt van haar economische machtspositie?

Tetra Pak

Tetra Pak zou oneerlijke voorwaarden voor de levering van vulmachines opleggen en er zou sprake zijn van afbraakprijzen.

Tetra Pak had, hoewel het vaststellen van een productmarkt ingewikkeld kan zijn, gelet op haar vrijwel monopolistische positie op de markt, zich bewust moeten zijn dat de betrokken praktijken in strijd waren met het verdrag. Tetra Pak maakt hier dus misbruik van zijn machtspositie.

Wanneer is er sprake van misbruik van een machtspositie volgens art. 102 VWEU bij leveringsweigering?

Bronner

Er is sprake van misbruik van een machtspositie volgens art. 102 VWEU bij leveringsweigering als voldaan is aan 3 voorwaarden:
1. Iedere mededinging wordt uitgesloten door de leveringsweigering;
2. Geen objectieve rechtvaardiging voor weigering;
3. Geen reëel of potentieel alternatief voorhanden voor de geweigerde dienst of product.

In casu had Bronner alternatieven voorhanden en was er geen sprake van misbruik.

Aanpak beantwoorden tentamenvragen

1. Systematische beantwoording;
2. Schema per artikel herder;
3. Weet welke vraag je wanneer moet stellen;
4. Welke criteria daarbij van belang zijn;
5. Welk arrest/beschikking van belang is.

Schema kartel (art. 101 VWEU)

1. Effect op interstatelijke handel?;
2. Onderneming? - art. 101 VWEU geldt alleen voor twee of meer ondernemingen!
3. Overeenkomst of besluit van een ondernemingsvereniging of alle onderling afgestemde feitelijke gedragingen (O.A.F.G.);
4. Beperking van de mededinging - Collusie is op zich niet verboden, tenzij het de mededinging beperkt;
  -  Doel/strekkingsbeperking
  -  Gevolgsbeperking
5. Conclusie: als alle vragen bevestigend zijn beantwoord is voldaan aan art. 101 VWEU of art. 6 VWEU en is het in beginsel nietig. Tenzij!
  -  Minimis-regel
  -  Bagatelregel
  -  Overige groepsvrijstellingen
  -  Individuele vrijstelling

Hoe heeft het Europees recht het begrip 'onderneming' gedefinieerd?

Hofner

Onderneming is elke eenheid die een economische activiteit uitoefent, ongeacht de rechtsvorm of financiering van de onderneming. (Functionele benadering)

Wat houdt een zogenoemde hardcore restrictie in?

Als een afspraak al tot doel heeft de concurrentie te beperken is er sprake van een hardcore restrictie. Ook wel een doel/strekkingsbeperking genoemd.

Wat houdt een effect/gevolgbeperking in?

Als een vorm van collusie niet de strekking had om de mededinging te beperken, maar wel dat effect heeft. Er wordt gekeken hoe de concurrentieverhouding zou zijn als de afspraak tussen de ondernemingen niet was gemaakt. Daarnaast moet er sprake zijn van een merkbare beperking. Een te geringe beperking is een uitzondering op het kartelverbod.

Is een kartel altijd verboden? Waarom?


Een kartel is volgens artikel 101 lid 1 VWEU in beginsel verboden als aan voorwaarden uit bovenstaand schema wordt voldaan. Hier zijn echter drie uitzonderingen op:
1. De minimis-regeling (geen echte uitzondering, maar een rechtvaardigingsgrond);
2. Groepsvrijstellingen
3. Individuele vrijstellingen.

Wat houden de overige groepsvrijstellingen in?

Groepsvrijstellingen zijn vrijstellingen van het kartelverbod voor bepaalde veel voorkomende vormen van collusie. Dit is praktischer dan voor ieder collusie een individuele vrijstelling te verlenen. De belangrijkste groepsvrijstelling is Verordening 330/2010 voor de verticale overeenkomsten. Niet lke kartel is namelijk per definitie slecht.

Wat houdt een individuele vrijstelling in?

De Europese commissie kan op grond van artikel 10 Verordening 1/2003 vaststellen dat voldaan is aan de voorwaarden van art. 101 lid 3 VWEU en dat het kartelverbod niet van toepassing is. De Europese Commissie zal een dergelijke uitzondering alleen vaststellen indien het algemeen belang dit vereist: er moet dus sprake zijn van bijzondere omstandigheden. Zij heeft hier een ruime discretionaire bevoegdheid.

De NMa kan dit ook op grond van art. 5 Verordening 1/2003.

Schema misbruik van machtspositie (art. 102 VWEU)


1. Is er een effect op de interstatelijke handel?


2. Is er één onderneming?
(Het gaat niet om wie het doet, maar wat er wordt gedaan. Excepties zijn organen die een publieke taak uitvoeren.)


3. Is er sprake van een economische machtspositie?
(United Brands-arrest)


4. Wordt er misbruik gemaakt van de economische machtspositie?
(Het hebben van een machtspositie is niet verboden, maar het misbruiken ervan wel.)

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo