Models of behaviour - The theory of reasoned action

In 1975 door Fishbein and Ajzen

Gedrag wordt gepositioneerd als een functie van de intentie om dit gedrag te vertonen

Goal commitment

Van de perceived likelihood dat het vertonen van het gedrag is geassocieerd met zekere consequenties en de evaluatie van deze perceived consequences

Uit normatieve beliefs en de motivation to comply

Of normative beliefs de intentie van gedrag beïnvloeden hangt af van de motivation to comply

Past behaviour

Volitional control

De TRA ziet op het vaststellen van factoren die invloed hebben op de intentie van gedrag. Intentie verklaart slechts de motivatie om je op een bepaalde manier te gedragen. Voor executie van gedrag heb je naast motivatie ook controle over die gedraging nodig. Het kan zijn dat de invloed van past behaviour de factoren die niet onder de controle van volitional control staan reflecteert.

Motivation voor een bepaald gedrag

Ten aanzien van bepaalde acties (roken etc) kan worden gedacht aan routine en gewoonte, in meer algemene zin bepalen de vereiste skills, attitude, mogelijkheden en medewerking van anderen voor het gedrag dit ook

Doordat iemand altijd al gerookt heeft (gewoonte) zal dat gedrag (past behaviour) zijn beïnvloed door die gewoonte; zodoende zal past behaviour een verbetering van de voorspelling van gedrag opleveren zelfs als er gecontroleerd is voor intentie

Door te stellen dat deze individuen de noodzaak voor hulp oid zouden meenemen bij het vormen van hun intentie

Vanwege het feit dat het model slechts ziet op gedrag dat onder complete controle van de vrije wil staat, er zijn maar weinig gedragingen die onder complete controle staan. Simpel voorbeeld: zonder tandenborstel kan je  je tanden niet poetsen, hoe graag je dat ook wilt. 

De theory of planned behavior (TPB) 

Perceived behavourial control

1: Direct door te vragen in hoeverre het uitoefen van een bepaald gedrag onder hun controle was 

2: in kaart brengen van de control beliefs die worden geacht perceived behavorial control te determineren

text-decorationIndirect door de invloed van deze factor op intentie (die vervolgens gedrag voorspelt) en onder zekere voorwaarden ook text-decorationdirect op gedrag

Dat deze toepassing niet congruent is in alle studies waarin het model van TPB wordt gebruikt

Het onderscheiden van 3 vormen van controle in studies:

1 Perceived control

2 Perceived difficulty

3 Self-efficacy

Self-efficacy

Van de accuraatheid van de perceptie van controle (als je intentie is om altijd op tijd te komen maar je weet dat je alleen op tijd bent als je auto het doet en je weet dat je auto het soms begeeft, dan is je perceived control over op tijd komen 'niet 100%'. Als deze control perceptie accuraat is en de auto doet het inderdaad af en toe niet, dan zal de meting van perceived behaviroal control de voorspelling gebaseerd op alleen intenties verbeteren.  

Beide

Informatie, skills, abilities en ook urges en compulsions

Interne en externe factoren zouden apart gemeten moeten worden volgens twee studies. Het vertrouwen in de controle over interne factoren zou worden gereflecteerd door self-efficacy. De meting van perceived behavioral control zou de controle over meer externe factoren die gedrag beïnvloeden moeten reflecteren. Oftewel: perceived behavioral control meten is alleen van belan voor het vaststellen van de invloed van externe factoren(?)

Het is niet gelukt het eerder behaalde resultaat dat deze scheiding ondersteunt te herhalen.