Attitudes en attitudeverandering: gedachten en gevoelens beïnvloeden

24 belangrijke vragen over Attitudes en attitudeverandering: gedachten en gevoelens beïnvloeden

Uit welke 3 componenten bestaat onze attitude? (tripartitemodel van attitudes)

  1. Affectief component: onze gevoelsmatige reactie op het attitudeobject
  2. Cognitief component: onze gedachten en opvattingen over het attitudeobject
  3. Gedragsmatig component: onze neiging tot handelen ten opzichte van het attitudeobject

Op cognitie gebaseerde attitudes

Attitudes die voornamelijk gebaseerd zijn op iemands opvattingen over de eigenschappen van een attitudeobject.

Soms zijn onze attitudes voornamelijk gebaseerd op feiten, zoals de objectieve voor- en nadelen van een mobiele telefoon. Wat kun je er allemaal mee?
Welk prijskaartje hangt eraan?  Als een evaluatie voornamelijk gebaseerd is op iemands opvattingen over de eigenschappen van een attitudeobject, noemen we dat een op cognitie gebaseerde attitude. Bij dit soort attitudes is de plus- en minpunten van een object zo te classificeren dat we snel kunnen bepalen of we er iets mee te maken willen hebben of niet.

Op affect gebaseerde attitudes

Attitudes die meer gebaseerd zijn op iemands gevoelens en waarden ten opzichte van het attitudeobject dan op zijn opvattingen over de eigenschappen van een attitudeobject.

Bij dit soort attitudes overheerst de affectieve component.

Over onderwerpen als politiek, seks en religie hebben mensen vaak affect gebaseerde attitudes. Zo schijnen mensen meer met hun hart dan met hun hoofd te stemmen. Politieke campagnes spelen hier op in.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Hoewel op affect gebaseerde attitudes op verschillende manieren kunnen ontstaan, horen ze toch in één categorie thuis omdat ze

A: niet het gevolg zijn van een rationele beoordeling van de kwestie,
2: Niet bestuurd worden door logica ( een op affect gebaseerde attitude is zelden gevoelig voor persuasieve, oftwel overredende argumenten)
3: Vaak verband houden met iemands waarden, zodat een poging om die attitudes te veranderen in feite een uitdaging van die waarden inhoudt.

Op gedrag gebaseerde attitudes

Attitudes die gebaseerd zijn op iemands observatie van hoe hij zich gedraagt tegenover een attitudeobject.

Mensen zullen hun attitudes alleen onder bepaalde omstandigheden uit hun gedrag afleiden.
Ten eerste moet hun oorspronkelijke attitude zwak of ambigu zijn,

Ten tweede leiden mensen hun attitudes allen af uit hun gedrag wanneer ze hun gedrag niet op een andere plausibele manier kunnen verklaren. Lees blz 204/205

Expliciete versus impliciete attitudes

Elke attitude kan op twee niveaus bestaan.
Expliciete: Attitudes die we bewust onderschrijven en gemakkelijk reproduceren; het zijn onze evaluaties wanneer iemand ons een vraag stelt.
Impliciete attitudes: Onwillekeurige, onbeheersbare en bij tijden onbewuste evaluaties

Attitudes en het voorspellen van gedrag

De reden dat organisaties en bedrijven veel geld aan voorlichtingscampagnes en reclame uitgeven, bestaat uit een eenvoudige aanname: Als mensen hun attitude veranderen, dan zullen ze ook hun gedrag veranderen.

In werkelijkheid is de relatie tussen attitudes en gedrag niet zo rechtstreeks Hoe kan dat?

Het blijkt wel attitudes gedrag wel degelijk kunnen voorspellen, maar dan alleen onder bepaalde, specifieke voorwaarden.

Een sleutelfactor is dat je moet weten of het gedrag dat je probeert te voorspellen, spontaan is of gepland.

Spontaan gedrag voorspellen

Attitudetoegankelijkheid: De sterkte van de associatie tussen een attitudeobject en iemands evaluatie van dat object, uitgedrukt in de snelheid waarmee de betrokkene kan zeggen wat hij van het object vindt. Lees blz 208

Zeer toegankelijke attitudes zijn betere voorspellers van spontaan gedrag, omdat de kans dat je aan je attitude denkt tijdens je handelen groter is.

Wat bepaalt de attitudetoegankelijkheid: Ervaringen of verhalen.

Inschatting van controle over gedrag

Als je denkt dat het moeilijk is om het gedrag in kwestie te vertonen, zul je geen sterke intentie vormen om dat gedrag te vertonen.
Als je denkt dat het gemakkelijk is om het gedrag te vertonen, zul je eerder geneigd zijn om  een sterke intentie te vormen om dat gedrag te vertonen. Lees blz 210

Onder welke omstandigheden zijn attitudes het gevoeligst voor verandering?

Eén manier waarop attitudes veranderen, hebben we al besproken: Als mensen zich gedragen op een manier die niet in overeenstemming is met hun attitudes en ze geen externe rechtvaardiging kunnen vinden voor hun gedrag. ( dissonantietheorie)  Lees het stukje van de rokende vrienden blz 211.

cognitieve dissonantie is moeilijk op grote schaal toe te passen.
Om de attitudes  van zo veel mogelijk mensen tegelijk te veranderen, zul je je toevlucht moeten nemen tot andere technieken; Persuasieve communicatie in de vorm van een toespraak of tv- spotje waarin je een bepaalde kant van een kwestie bepleit.

Persuasieve communicatie en attitudeverandering

Bij het ontwikkelen van een voorlichtingscampagne, moet je jezelf een heleboel vragen, welke tactiek je inzet,  wat het in elkaar zetten van een effectieve persuasieve boodschap is behoorlijk gecompliceerd.  Lees stukje op blz  212

Yale attitude change approach

Onderzoek naar de omstandigheden waaronder mensen het meest geneigd zijn om hun attitudes te veranderen als reactie op persuasieve communicatie. Richt zich op 'wie zei wat tegen wie': de bron van de boodschap, de aard van de boodschap en de aard van het publiek.

De centrale en perifere route naar overtuiging

De theorieën, Elaboration likelihood-model en het heuristisch-systematisch model van overtuiging geven tot in detail aan in welke situaties mensen zich meer laten beïnvloeden door de inhoud van de toespraak ( zoals de logica van de argumenten) en wanneer ze zich meer laten beïnvloeden door oppervlakkiger aspecten ( zoals wie de toespraak houdt of hoe lang die duurt).

De theorieën vertonen veel overeenkomsten: leer de verschillen.

Onder welke omstandigheden nemen mensen de centrale route naar overtuiging en wanneer kiezen ze voor de perifere route?

Waar het om gaat, is of mensen de motivatie en de mogelijkheid hebben om aandacht te besteden aan de feiten. Als mensen werkelijk geïnteresseerd zijn in het onderwerp, en dus gemotiveerd zijn om zorgvuldig aandacht te besteden aan de argumenten, zijn ze meer geneigd om de centrale route te nemen. Evenzo geldt dat als mensen in staat zijn aandacht te besteden aan de boodschap -als ze bijvoorbeeld nergens door worden afgeleid- ze meer geneigd zijn om de centrale route te nemen.

De motivatie om aandacht te besteden aan de argumenten

Hoe groter de persoonlijke relevantie van de kwestie voor iemand is, hoe meer diegene bereid is om aandacht te besteden aan de argumenten in een toespraak, en daardoor hoe groter de kans is dat diegene de centrale route naar overtuiging neemt. Als een kwestie niet persoonlijk relevant is, besteden mensen minder aandacht aan de argumenten. In plaats daarvan gebruiken ze mentale vuistregels die gebaseerd zijn op perifere aspecten, zoals 'prestigieuze sprekers kun je vertrouwen'.

Het vermogen om aandacht te besteden aan argumenten

Als mensen niet in staat zijn om zorgvuldig aandacht te besteden aan argumenten, worden ze meer overtuigd door de perifere cues. Dit kan komen door moeheid, afleiding van bv geluid of informatie is te complex om te verwerken. Wanneer mensen niet in staat zijn om grondig aandacht te besteden aan argumenten omdat ze simpelweg de expertise niet hebben, dan laten ze zich meer beïnvloeden door perifere cues.

Heuristisch-systematisch model van overtuiging

Theorie over de twee manieren waarop persuasieve communicatie tot attitudeverandering kan leiden: door de argumenten systematisch te verwerken of door gebruik te maken van heuristieken.

Lees blz 219 goed door

Reclame, stereotypen en cultuur

Het is interessant dat mensen meer angst hebben voor subliminale boodschappen dan voor boodschappen die bewust waarneembaar zijn terwijl die laatste meer invloed hebben.

De stereotypen tv-spotjes die in reclame uitingen worden bevestigd, zijn schadelijk. Waarom?

Stereotypedreiging: De angst die leden van een minderheidsgroep voelen dat hun gedrag een cultureel stereotype bevestigd.

Uit een onderzoek is gebleken dat reclame waarin vrouwen op stereotiepe wijze worden afgebeeld de oorzaak kan zijn van stereotypedreiging.

Lees ook contraststereotiepe reclame.

Persuasieve boodschappen weerstaan

Er moet worden opgemerkt dat het nu ook weer niet zo gemakkelijk is om bestaande attitudes te veranderen en hoe sterker de attitude, hoe lastiger het is om deze te veranderen.

Hoe kun je jezelf wapenen tegen beïnvloeding?

Door na te denken over argumenten die tegen je eigen attitude ingaan, voordat iemand anders de aanval opent op je attitude. Hoe meer je van te voren hebt nagedacht over argumenten voor en tegen je attitude, met behulp van de attitude-inentingstechniek hoe beter je in staat bent om beïnvloedingspogingen van anderen met logische argumenten af te werken. Als je daarentegen niet veel over het onderwerp hebt nagedacht-bv als je je attitude via de perifere route hebt gevormd- ben je uitzonderlijk gevoelig voor een aanval op die attitude door middel van argumenten die een beroep doen op logica.

Wat voor techniek kan er gebruikt worden om jongeren weerbaarder te maken tegen leeftijdsgenoten die hun attitudes onder druk proberen te veranderen?

Een mogelijkheid is om de attitude-inentingstechniek toe te passen op beïnvloedingstechnieken die meer op affect gebaseerd zijn, zoals druk van leeftijdsgenoten. Met voorbeelden van een beroep op emoties waarmee ze wellicht te maken zullen krijgen.  bv mildere vormen van druk door rollenspel.

Sluikreclame (product placement)

Adverteerders die hun product in beeld brengen via bijv. films, programma's, series. Bijv de BMW Z3 Roadster waar James Bond in reed heeft gezorgd tot een enorme verkoopboost van dit type auto.
Op het moment dat we onze aandacht richten op een verhaal, hebben we onze aandacht niet gericht op de mogelijkheid dat men onze attitudes wil beïnvloeden en werpen we dus geen tegenargumenten op.

Reactantietheorie (reactantie = blinde weerstand)

Idee dat mensen sterke weerstand ervaren wanneer ze zich bedreigd voelen in hun vrijheid om voor een bepaald gedrag te kiezen. Deze weerstand kunnen ze reduceren door het verboden gedrag te tonen.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo