Sociale perceptie: hoe we andere mensen begrijpen - Causale attributie: het beantwoorden van het waarom - De fundamentele attributiefout: de mens als persoonlijkheidspsycholoog

13 belangrijke vragen over Sociale perceptie: hoe we andere mensen begrijpen - Causale attributie: het beantwoorden van het waarom - De fundamentele attributiefout: de mens als persoonlijkheidspsycholoog

Wat betekent fundamentele attributiefout?

Neiging om de mate waarin iemands gedrag wordt veroorzaakt door interne, dispositionele factoren te overschatten en de rol van externe, situationele factoren te onderschatten.


Als voorbeeld het onderzoek van Jones en Harris, waarbij een deel van de studenten het onderwerp van een essay over Castro zelf mochten bepalen en een ander deel niet. De deelnemers gingen er vanuit dat, ondanks ze wisten dat de geen-keuzeconditie, de tekst een weergave was van de werkelijke gedachten van de auteur over Castro. Ze maakten een interne attributie over zijn gedrag.

Wat is er zo fundamenteel aan de fundamentele attributiefout?

Waar het bij de fundamentele attributiefout om gaat, is dat mensen, als ze het gedrag van anderen proberen te verklaren, de neiging hebben om externe invloeden te onderschatten. Zelfs als de invloed van de situatie op het gedrag overduideijk is.

Wie was de Amerikaanse Rosa Parks?

Door haar actie in 1955, door te weigeren op te staan voor een blanke man in de bus, werd ze veroordeeld met een boete. Het zette een grote groep Afro-Amerikaase inwoners aan tot het boycotten van stadsbussen en begonnen een rechtszaak. De uitslag was dat vanaf 1956 rassenscheiding in het openbaar vervoer werd verboden.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat is perceptuele saillantie?

Het ogenschijnlijke belang van de informatie waarop mensen hun aandacht gericht hebben. Bijv. Waarnemers en acteurs, de acteur die de waarnemers het beste konden zien, zagen zij als degene die het initiatief nam.

Waarom begaan mensen de fundamentele attributiefout?

Als we niet weten wat de situatie voor de betrokkene betekent, kunnen we de effecten op het gedrag niet goed beoordelen.

Wat is de rol van perceptuele saillantie in de fundamentele attributiefout?

Omdat we de andere oorzaken niet kunnen zien, zijn het de mensen en niet de situatie, die voor ons perceptuele sailliantie hebben. Aan hen besteden we aandacht en daardoor hebben we de de neiging om te denken dat zij de enige oorzaak zijn van hun gedrag.

Wat is tweeledig proces van attributie?

Het analyseren van andermans gedrag door eerst automatisch interne attributie te maken en dan pas na te denken over mogelijke situationele oorzaken van het gedrag, op basis waarvan de oorspronkelijke interne attributie eventueel kan worden aangepast. Bijv. We gaan ervan uit dat iemands gedrag het gevolg is van iets in dei persoon. Soms proberen we deze attributie vervolgens aan te passen door te kijken naar de situatie waarin diegene zich bevond.

Als informatie over de situationele oorzaken van gedrag niet beschikbaar is of moeilijk te interpreteren, welke informatie hebben we dan wel?

Hoewel de situatie vaak moeilijk te zien is, is het individu 'duidelijk waarneembaar': onze ogen en oren nemen mensen waar. En datgene wat we waarnemen, lijkt de meest redelijke en logische oorzaak van het geobserveerde gedrag. Omdat we situatie niet kunnen zien, doen we net alsof die niet belangrijk is. Het zijn de mensen, en niet de situatie, die voor ons perceptuele saillantie hebben: Aan hen besteden we aandacht en daardoor hebben we de neiging om te denken dat zij de enige oorzaak zijn van hun gedrag. Lees blz 113 onderzoek over verdachten in een rechtszaal.

Hoe werkt het manipuleren van perceptuele sailliantie bij het onderzoek van Shelley Taylor en Susan Fiske, dat zich concentreerde op twee mannelijke studenten die een kennismakingsgesprek voerden met zes waarnemers (observators) rondom hen heen?

De onderzoekers ontdekten dat waarnemers meenden dat de acteur die ze het duidelijkst konden zien de grootste rol hadden gespeeld en het gesprek het sterkste hadden beïnvloed. Dit is een effect van perceptuele sailliantie.

Perceptuele saillantie, oftewel onze visuele invalshoek, helpt bij het verklaren waarom de fundamentele attributiefout zo algemeen is.

We richten onze aandacht meer op de mensen dan op de situatie omdat de situatie moeilijker waarneembaar of kenbaar is. Bij het verklaren van menselijk gedrag onderschatten we of vergeten we zelfs de invloed van de situatie. Soms corrigeren we onze attributies, omdat onze verklaring niet de hele lading dekt, maar we corrigeren vaak onvoldoende.

Tweeledig proces van attributie

Het analyseren van andermans gedrag door eerst een automatische interne attributie te maken en dan pas na te denken over mogelijke situationele oorzaken van het gedrag, op basis waarvan de oorspronkelijke interne attributie eventueel kan worden aangepast.

Hoe kan het zijn dat de perceptuele alliantie de fundamentele attributiefout kan activeren?

Een verdachte bij een verhoring waar deze alleen wordt vertoond, zorgde ervoor dat hij vaker als schuldiger werd beoordeeld dan wanneer hij niet perceptueel saillant was. Hieruit kan door observatoren de fundamentele attributiefout ontstaan.

Hoe werkt het tweeledige proces van attributies maken?

Het analyseren van andermans gedrag door eerst automatische interne attributie te maken en dan pas na te denken over mogelijke situationele oorzaken van het gedrag, op basis waarvan de oorspronkelijke interne attributie eventueel kan worden aangepast.
Meestal passen we het beeld te weinig aan op basis van informatie over de situatie.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo