Startpagina / Samenvattingen / sprekend verleden vwo 2 / republiek-macht-boeken

De nederlanden: van republiek to parlementaire democratie

58 belangrijke vragen over De nederlanden: van republiek to parlementaire democratie

Wat zijn de oorzaken van de 80-jarige oorlog?

rijke burgers en adel hebben minder macht, ze willen deze macht weer terug;
dat er zo streng gestraft werd tegen ketters
de economie was slecht, daarom veel armoede en de mensen hadden honger

Wat zijn de aanleidingen van de 80-jarige oorlog?

In 1566 was de beeldenstorm; Filips de II wordt hierdoor heel boos en hij stuurt Alva om orde op zaken te stellen. Willem van Oranje en zijn leger komen in opstand tegen Alva en Filips in 1568.

Wie stond er aan het hoofd van een gewest

Een heer

Waar was de regering van Karel V gevestigd

In brussel, hoofdstad van brabant

Hoe komt de heer aan het geld om bijvoorbeeld oorlogen te voeren

D eheer moest dat vragen aan de Gewestelijke Staten

Welke 2 dingen wou Karel V bereiken

- Hij wilde de macht van Brussel vergroten. Hij stelde stadhouders aan, zodat zij hem konden vertellen wat er allemaal gebeurt. Ook moest hij orde en rust handhaven. Hij was daarom ook beelhebber van de soldaten in het gewest
- Hij wilde dat alle mensen in de Nederlanden katholiek bleven.

Waarom waren de arbeiders of ambachtsmannen tegen centralisatie

De meeste ambachtslieden hadden het erg moeilijk, ze hadden een erg laag loon. Als de graanoogst in de landen rond de Oostzee mislukte daalde de invoer van graan en steed de prijs van voedsel zo sterk, dat de arbeiders en ambachtslieden het voedsel niet meer konden betalen. De regering in brussel deed maar heel weinig om deze mensen te helpen

Wat deed het Verbond der Edelen om te proberen om op te houden met de vervolging van protestanten

Ze boden 1566 Margaretha van parma een smeekbrief.

Wat was het antwoordt van Margaretha op de smeekbrief

Ze beloofde vaag dat e protestatne minder streng gestraft zouden wordne.

Wat is gevolg van die vage belofte

Als gevolg daarvan gebeurde er iets wat zij helemaal niet bedoeld had. Vanuit allerlei landen keerden calvinistische vluchtelingen terug naar de Nederlanden.

Wat was het gevolg van de onrust

Na een hagenpreek in augeustes in 1566 brak de beeldenstorm uit.

Hoe kon margaretha snel de rust weer herstellen

Met de seun van veel mensen, vooral edelen en rijke burgers.

Welke 3 opdrachten had alva gekregen van Filips

- de opstandelingen straffen
- ervoor zorgen dat alleen het katholieke geloof in de Nederlanden zou worden beleden.
- een sterke centralisatie van het bestuur invoerne.

Welke 2 mensen werden door alva gedood wegens vezet tegen de regerin g

2 hoge edelen, Egmont en HOrn

Wanneer was de Vrede van Munster getekent

IN1648

HOe neemt de Republiek een aparte plaats in Europa in

- Drie aparte politiek kenmerken
- Een apart godsdienstig kenmerk

Door welke 3 kenmerken nam de Republiek een aparte plaats in Europa

- De Republiek was een staat zonder vorst. Dat was een gevolg van de Opstand waarin de Republiek had verzet tegen de vorst en zijn politiek van centralisatie
- De gewesten waren zeer zelfstandig.Die zelfstandhied hadden zij tijdens de Opstand die behielden zij ook daarna.
- De macht was in handen van rijke burgers

Wat had de Republiek anders op het gebied van godsdienst in vergelijking van Europa

Elders in Europa stonden de vorsten maar een godsdienst toe. In de Republiek was de openlijke uitoefing van de katholieke godsdienst. Het calvinisme was de officiele godsdienst van de Republiek. Katholieken werden niet vervolgd. En ze mochten bijeenkomsten organiseren, maar moest wel onopvallend zijn.

Waarom mocht Drenthe geen vertegenwoordigein naar de Staten-Generaal sturen

Omdat ze maar 1% van de belastingen betaald

Wie waren de adellijke regenten

De adellijke regenten woonden bijna alllemaal op landgoederen op het platteland.

Waarvoor woud de patriciaat en waar ze ook afspraken over maakten

Ondanks deze verschillen vormde de groep van de regenten een eenheid. Ze regeerden samen en ze zorgden ervoor dat de mensen uit de andere bevolkingslagen niet tot hun groep londen doordringen. Ze maakten daarover allerlei afspraken met elkaar.

Wat wouden de stadshouders

Stadhouders wilden een grotere macht binnen de Rpeubliek in handen krijgen.

Wat wouden de raadspensionarissen

De raadpensionarissen stonden aan de kant van de regenten.

Wat gebeurde als de strijd erg uit handen liep

Als de strijd erg hoog opliek, kon het gebeuren dat er geen nieuwe stadhouder benoemd werd (stadhouderloos tijdperk)

Hoe kon de stadhouder meer macht krijgen

Als de Republiek een oorlog heeft en de stadhouder is aanvoeder van het leger. Als hij succes heeft dan wordt zijn macht vergroot

Wat is een bekend voorbeeld van iemand die opklimt naar de gegoede burgerij

Michiel de Ruyter

Waarom werd het steeds moeilijker om in een andere laag te komen

Doordat de verschillen steeds groter worden tussen de bevolkingslagen

Hoe dacht men in de Republiek over vrouwen

De vrouw moet voor het huishouden zorgen, altijd naar haar man luisteren, doen wat hij zegt en bijna ieder jaar een kind krijgen.

Wat deden vrouwen uit de onderste laag

Vrouwen uit de onderste laag moesten vaak buitenshuis werken bijvoorbeeld als dienstbode of als arbeidster in de nijverheid.

Wat waren de katholieken verboden

- Hun kerken en kloosters waren hun afgenomen.
-Ze mochten hun godsdienst niet openlijk uitoefenen.
- En mochten dus geen kerken, kloosters en scholen hebben
- Ze mochten geen functies hebben in het bestuur van steden en gewesten
- Ook was het verboden boeken over het katholieke geloof te drukken

Voorbeeld van wat de ambtenaren door de vingers zien

Zo mochten de katholieken in verschillende plaatsen bijvoorbeeld shuilkerken, als ze maar betaalden

Waarom kregen de katholieken in de Republiek nog zoveel vrijheid

- Veel bestuurders - anders dan sommige protestanse kerkleiders - geen geloofsvervolging wilden.
- Het grote aantal katholieken in de Republiek. Rond 1590 90% van de bevolking in holland katholiek. OMstreeks 1650 was van de hele bevolking 40% nog katoliek. Men zoud an dus bijna de helft van de bevolking moeten onderdrukken

Waarom wouden veel bestuurders geen geloofsvervolging

De meeste bestuurders hoorden tot de burgerij. De burgerij was in d 16de eeuw opgekomen door de handel. Als koopman lette je niet in de eerste plaats op het geloof van iemand.

Welke 2 groepen gingen schilderijen bestellen

- De eerste groep bestonduit stadsbesturen en de bestuurders van wees- en armenhuizen. Voor de bestuders moesten de schilders grote groepsportetten maken waarop de bestuurders stonden. De groep bestuurdes was echter maar klein
- De 2de groep was veel groter. Die bestond uit de gegoede burgers, rijke ambachtslieden en winkeliers

Hoe kond de 2de groep schilderijen kopen

Door de toegenomen welvaart

Wat voor soort schilderijen werden dus veel gevraagd

- Familie portretten en iets uit hun eigen omgeving

Waarom gingen schilders zich specialiseren

Omdat de vraag naar schilderijen zo groot was. Zo konden ze sneller

Wie en wat deed hugo de groot

Hugo de groot is een wetenschapper die vooral bekend is geworden door de ontsnapping uit slot loevestein. Zijn beroemdste boeken gaan over volkenrechten.

Wie en wat deed Christiaan Huygens

Hij was een wetenschapper hij deed aan wiskunde, natuurkunde en sterrenkunde. Hij ontdekte met zijn zelfgemaakte telescoop de ringen van saturnus

Wie en wat deed De hoogleraar Boerhaave

Hij was een wetenschapper. hij werd een van de beste artsen in zijn tijd. Studenten uit heel europa kwamen bij hem studeren

Wie en wat deed Antonie van Leeuwenhek

hij was een wetenschapper en leverde een eerbelangrijke bijdragen aan de ontwikkeling van de microscoop en aan de biologie

Wat vonden veel burgers in de rRepubliek van lezen

Dat je het niet allen mar voor je plezier moet doen. Je moest er ook iets van kunne leren.

Wie en wat deed Jacob Cats

Hij was een dichter en schreef boeiende verhalen waaruit de mensen van alles konden leren.

Wat waren de oorzaken voor een grote bloei van de drukpers

- De boekdrukkers gaven allerlei soorten boeken uit dei men ook in het buienland graag kocht.
- Veel vuitenlanders lieten hun boeken in de Republiek drukken. Bijvoorbeeld omdat het drukken van die boeken om politieke of godsdienstige redenen in hun eigen land verboden was. Er ontstond zo een handel in verboden boeken

Konden er in de Republiek geen boeken verboden worden

Er was geeen censuur vooraf. Maar achteraf konden boeen wel verboden worden. En dat gebeurde ook. Katholieke boeken bijvoorbeeld, en boeken waarin kritiek op bestuurders stond. Predikanten wilden nog veel meer boeken verbieden, maar bestuurders voelden daar niks voor

Waarom voelden de bestuurders daar niks voor

Omdat de handel erg belangrijk

Waarom steunden veel mensen de patriotten

OMdat zij zlef meer macht of grotere welvaart wilden

Hoe werden de ideen van de patriotten verspreid

Door pamfletten en kranten

Wat is het gevolg dat de patriotten een steeds grotere bedreigingen gaan vormen voor de regenten en de stadshouders

De regenten en de stadhouders besloten de om te gaan samenwerken. Met steun van een leger uit Pruisen werden de patriotten in 1787 verjaar. Duizende patriotten vluctten naar het buitenland

Wat was het gevolg dat Frankrijk ons land had bezet

Gevluchte patriotten keerden terug naar de Republiek

Wat hadden de Fransen en Patriotten veranderd in de staatsinrichting

- Alle burbers werden gelijk voor de wet
- Er kwam kiesrecht voor alle mannen vanaf een bepaald bezit. Zo kregen veel meer mannen invloed op het bestuur dan in de tijd van de regenten
- Alle gewesten (vanaf 1815 provincie) kregen dezelfde bestuursvorm
- Voor alle gewesten kwamen dezelfde regelingen voor belastingen, voor onder wijs en voor rechtsprak

Hoe werd Nederland een constitionele monarchie

Overal werden oorlogen tegen Napoleon gevoerd. Er braken toen opstanden uit. Toen werd de zoon van Willem V, willem I, of hij terug wou komen als vorst naar zijn vaderland. Willem I kreeg van het hele land steun. Daarna werd er een grondwet opgesteld .

Wat kon Willem I doen

- De koning kon ministers benoemen en ontslaan
- De ministers waren allleen verantwoording schuldig aan de koning, niet aan het parlement
- Als het parlement het niet eens was met de koning, kon de koning toch zijn wil doorzetten door een koninklijk besluit

Hoe vormden de Zuidelijke Nederlanden en de Noordelijk een koninkrijk

Na de val van Napoleon bespraken de overwinnaars de toekomst van Europa. Aan de noordgrens moest een sterke staat komen. Daarom werden de Noordelijke en de zuidelijke Nederlanden samengevoegd toe een staat: het Koninkrijk der Nederlanden.

Wanneer werd er een definitieve grens getrokken

in het jaar 1839

Door welke tegenstellingen mislukte de vereniging van de noordelijke en de zuidelijke Nederlanden

- In het zuiden was de bevolking katholiek, in het noorden overheersten de protestaten.
- In een deel van het zuiden sprak men een andere taal, het Frans
- In het zuiden was vooral de industrie belangirjk, in het noorden vooral de handel.
- In het zuiden hadden de liberalen grote invloed. Zij wilden dat het parlemnt meer macht kreeg en de vorst minder. In het noorden hadden in die tijd de conservatieven meer invloed. Er ontonden daardoor conflicten tussen de uidelijke liberalen en de door de conservatieven gesteunde koning WIllem I

Hoe werd Nederlnad een Parlementaire monarchie

Omstreeks 1840 kreeg het liberalisme steeds meer aanhang in Nederland. Zij wilden dat het parlement meer macht zou krijgen, maar willem II. Wilde zijn macht behouden. Toen braken er R.V uit en toen gaf Willem II toe omdat hij bang was dat er een R.V in Nederland zou uitbreken. Toen werd er nog in dat zelfde jaar een nieuwe grondwet opgesteld

Wie was de leider van de liberalen in Nederland

Johan Rudolf Thorbecke

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

sprekend verleden vwo 2 | 9789057308000 | Conny Bastiaans

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Onderwerpen die gerelateerd zijn aan De nederlanden: van republiek to parlementaire democratie