Staatsrecht - Regering: Samenstelling

9 belangrijke vragen over Staatsrecht - Regering: Samenstelling

Wat houdt Koninklijke onbekwaamheid in en wie oefent op dat moment het Koninklijk gezag uit?

Koninklijke onbekwaamheid houdt in dat de Koning niet in staat is te regeren. Dit kan in de volgende drie gevallen:
1. Minderjarigheid, de Koning moet 18+ zijn (art. 33 Gw)
2. Koning legt zijn bevoegdheid tijdelijk neer, bijvoorbeeld door ziekte (art. 36 Gw)  
3. Koning wordt buiten staat verklaard, bijvoorbeeld door lichamelijke of geestelijke ziekte of lange afwezigheid (art. 35 Gw)

Wanneer de Koning onbekwaam is, wordt het Koninklijk gezag uitgeoefend door een regent (art. 37 Gw). Wanneer er geen regent is, oefent de Raad van State het gezag uit (art. 38 Gw).

Wat zijn de twee hoofdfunctie van de Koning en wat houden deze functies in?

1. Staatshoofd, de Koning vertegenwoordigt Nederland in binnen- en buitenland. Deze functie is nergens in de grondwet opgenomen, omdat het een vanzelfsprekende functie is sinds de grondwetsherziening van 1983.
2. Lid van de Regering. Dit staat vastgelegd in art. 42 Gw. Voor alle wetten waarbij een regering een medeopsteller van is, is een seign en contraseign nodig!

De terminologie van de Grondwet is niet helemaal correct en daardoor verwarrend. Licht dit toe.

Omdat de Koning twee functies vervult (staatshoofd en lid van de regering) is de terminologie warrig. In veel wetten wordt er gesproken over de Koning, terwijl het daar juist gaat om de Regering.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat houdt de Koninklijke onschendbaarheid in?

De Koning is geen verantwoording schuldig aan het parlement of een andere staatsinstelling. Daarnaast is de Koning strafrechtelijk niet aansprakelijk, tenzij het gaat om een burgerlijk geschil. Art. 42 Gw.

Waarom kan de tekst van art. 42 Gw, de regering wordt gevormd door de Koning en de ministers, misverstanden oproepen?

Op het eerste gezicht lijkt het alsof de Koning en de ministers tezamen beraadslagen en bij meerderheid beslissen. Dit is niet het geval. Het collegiale ambt van de regering is geregeld in art. 45 Gw en bestaat uit de ministerraad, die gevormd wordt door de ministers. De Koning maakt geen deel uit van de ministerraad. Hij zet alleen zijn handtekening!

Er wordt gezegd dat de minister(s) het primaire ambt is van de organisatie van de regering. Waarom?

De regering wordt gevormd door de Koning en de ministers (art. 42 Gw). Daarnaast hebben de ministers de leiding over de ministeries (art. 44 Gw) en ministers vormen tezamen de ministerraad (art. 45 Gw). In die zin hebben de ministers een grote rol in de organisatie van de regering en zijn daarmee ook wel het primaire ambt.

Wat houden de incompatibiliteiten van het ministersambt in?

Dit houdt in dat er in een aantal organieke wetten onverenigbaarheden van functies zijn opgenomen die betrekking hebben op het ministersambt. Sommige leden van een bepaalde ambt mogen dus niet tevens minister zijn (art. 57 Gw jo...)

Welke twee bijzondere constitutionele waarborgen gelden ten aanzien van het ministersambt en wat houden ze in?

1. Parlementaire immuniteit (art. 71 Gw): ministers en Kamerleden kunnen niet in rechte worden aangesproken of vervolgd voor hetgeen wat zijn in de vergadering van de Staten-Generaal of van de Kamercommissies hebben gezegd of schriftelijk hebben overlegd.
2. Bijzondere strafrechtelijke procedure (art. 119 Gw): ingeval er sprake is van verdenking van een ambtsmisdrijf, kunnen ministers slechts op besluit van de Tweede Kamer of van de regering zelf alleen voor de Hoge Raad terecht staan.

Leg uit dat een staatssecretaris enerzijds handelt als minister, maar anderzijds aan de minister ondergeschikt is.

Art. 46 lid 2 Gw bepaalt dat de staatssecretaris in de plaats van de minister als minister optreedt. Hij is onderdeel van de regering, nu hij ook wetten en koninklijke besluiten ondertekent (art. 47 Gw). Tegelijkertijd moet hij de aanwijzingen van de minister in acht nemen (art. 46 lid 2 Gw), waaruit blijkt dat hij aan de minister ondergeschikt is.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo