Startpagina / Samenvattingen / staatsrecht soft / minister-verantwoordelijkheid-ministeriele

Staats - en regeringsvormen; regering en parlement

30 belangrijke vragen over Staats - en regeringsvormen; regering en parlement

Wat is het verschil tussen een regeerakkoord en een gedoogakkoord?

Bij een gedoogakkoord gedoogt een partij de coalitie. De gedoogpartij kan de coalitie niet laten vallen omtrent punten die zijn opgenomen in het regeerakkoord. De inbreng van de gedoogpartij reikt niet verder dan de punten die zijn opgenomen in het gedoogakkoord. De gedoogpartij maakt derhalve geen deel uit van de coalitie en draagt geen verantwoording voor de uitvoering van het beleid. De partijen die in het kabinet zitten zijn het regeerakkoord overeengekomen en zijn vrij om het kabinet te laten vallen indien punten in het regeerakkoord niet worden nagekomen.

Kan de kroonprins afstand doen van de troon?

Nee, niet van tevoren. Op grond van art. 27 GW moet hij eerst Koning worden voordat hij afstand doet. Op grond van art. 28 GW moet de Koning afstand doen van het koningschap bij een huwelijk zonder toestemming van de Staten-Generaal.

Stel: het vooruitzicht bestaat dat bij het wegvallen van de koning een opvolger zal ontbreken. Is het mogelijk om een opvolger te benoemen?

Zie art. 30 GW. Allereerst zal een voorstel worden gedaan door of vanwege de Koning. Na indiening worden de Staten-Generaal ontbonden en hebben de nieuw verkozen kamers in de verenigde vergadering te besluiten. Voor de benoeming van de opvolger is een twee derde meerderheid in de verenigde vergadering van de Staten-Generaal vereist. Op deze wijze is het mogelijk om een opvolger te benoemen, maar dit is niet verplicht.

Wat wordt verstaan onder ‘koninklijke onschendbaarheid’ (artikel 42, tweede lid Gw)?

Hieronder wordt verstaan dat geen enkel orgaan in staat is dwingend gezag over de Koning uit te oefenen. Sinds 1848 houdt het in dat de Koning boven alle kritiek van het regeringsbeleid wordt geplaatst, omdat de ministers de politieke verantwoordelijkheid dragen.

Als een staatssecretaris een toezegging doet aan de Tweede Kamer, is zijn minister dan ook aan die toezegging gebonden?

Ja, uit art. 46 lid 2 GW vloeit voort dat de staatssecretaris de vervanger is van de minister. Deze is en blijft verantwoordelijk voor het handelen van de staatssecretaris (art. 42 lid 2 GW), hoewel de staatssecretaris ook een eigen verantwoordelijkheid heeft.

Wat is het onderscheid tussen kabinet, regering en ministerraad en waar zijn deze begrippen te vinden in de Grondwet.

kabinet: De ministers en de staatssecretarissen samen (= geen juridische term).

regering: het ambt dat wordt gevormd door de Koning en de ministers. Zie art. 42 lid 1 GW

ministerraad: de ministers tezamen (inclusief eventuele ministers zonder portefeuille). De
ministerraad beraadslaagt en besluit over het algemeen regeringsbeleid en bevordert de eenheid
van dat beleid (art. 1 jo 2 RvO Ministerraad jo. art. 45 lid 1 GW). Staatssecretarissen maken geen deel uit van de ministerraad.

Geef een korte uiteenzetting over de positie van een minister die het niet eens is met een besluit van de ministerraad.

De minister kan niet handelen tegen een besluit van de ministerraad op grond van art. 12 lid 2 RvO Ministerraad (heropening beraad of heengaan). De minister is dus gebonden aan het besluit van de ministerraad.

Dient de taakverdeling tussen de verschillende ministers vastgelegd te worden in een wet in formele zin?

Nee zie Bevoegdheid minister in r.o. 2.4.1. In deze uitspraak heeft de Afdeling bepaald dat geen tussenkomst van de formele wetgever is vereist. Art. 44 lid 2 GW houdt een grondwettelijke bevoegdheid van de Kroon in om ministeries in te stellen. Dit artikel biedt ook grondslag om te bepalen welke minister voor de vervulling van welke taken verantwoordelijk is. Bevestiging van de taakverdeling in wet informele zin (lagere wetgeving) is niet nodig.

Beoordeel de juistheid van de volgende stelling: als een wet een minister tot bevoegd orgaan verklaart, kan een staatssecretaris niet als bevoegd orgaan optreden.

Onjuist, de staatssecretaris is de vervanger van de minister zie art. 46 lid 2 GW en zie Minister/Staatssecretaris r.o.5.

Wat zijn de belangrijkste verschillen en overeenkomsten tussen de positie van de gewone minister ten opzichte van een minister zonder portefeuille?

Een minister zonder portefeuille is een minister die niet met de leiding van een ministerie is belast, maar die wel lid is van de ministerraad en daarin ook stemrecht heeft (art. 44 lid 2 GW). Dit houdt in dat de minister met portefeuille verantwoordelijkheid draagt van een ministerie, die een minister zonder portefeuille die verantwoordelijkheid niet kent.

In CBB 18 december 2002 (Minister/staatssecretaris) stelt het College dat het feit dat de Boswet de Minister als bevoegd orgaan heeft aangewezen, niet maakt dat op grond van een taakverdeling tussen minister en staatssecretaris de Staatssecretaris niet als minister en dus als bevoegd orgaan zou kunnen optreden. Waarom stelt het College dit?

Zie r.o. 5 derde alinea Minister/staatssecretaris. Hierin wordt beschreven dat art. 46 lid 2 GW van dien aard is dat bij wet in formele zin geen bevestiging nodig is voor taakverdeling tussen de minister en de staatssecretaris.

In april 1853 heeft Thorbecke, de leider van het toen zittende kabinet, zijn ontslag aan de Koning aangeboden. Eén reden voor de ontslagaanbieding is volgens het Handboek het weinig plooibare karakter van Thorbecke. Er is ook een meer staatsrechtelijke reden. Geef in maximaal 150 woorden aan wat deze reden is. Besteed daarbij in ieder geval ook aandacht aan de aanleiding voor de ontslagaanbieding.

Thorbecke was van mening dat kerk en regering gescheiden moesten worden. gehouden. Hij wilde niet langer de ministeriële verantwoordelijkheid dragen voor de Koning, die wel eigen standpunten wilde uitdragen en dat ook in de praktijk deed. Thorbecke was het daar niet mee eens.

In artikel 42, tweede lid, Grondwet is de politieke ministeriële verantwoordelijkheid verankerd. Voor wiens handelen kan een minister politiek verantwoordelijk zijn?

Ministers zijn verantwoordelijk voor:
eigen handelen (ambtshandelingen en privehandelingen die een openbaar belang raken)handelen van de regering (= collectieve verantwoordelijkheid)handelen van het staatshoofdhandelen van zijn staatssecretarishandelen van aan hem ondergeschikte ambtenaren

Welke betekenis geven Bovend’Eert en Kummeling heden ten dage aan de politieke ministeriële verantwoordelijkheid?

De politieke ministeriële verantwoordelijkheid is in relatie tot de onschendbare Koning van minder groot belang dan voorheen. Het vormt heden te dage een fundament voor de verwezenlijking van democratische controle op het openbaar bestuur. Ook heeft de ministeriële verantwoordelijkheid een veel ruimere betekenis gekregen.

Regeerakkoorden worden allengs gedetailleerder. Welke gevolgen kan dit hebben voor de controle-functie van het parlement?

De oppositie wordt buiten spel gezeten de coalitiepartijen in de Kamer zitten het kabinet niet in de weg. De coalitiepartijen in de Kamer zouden een controlerende functie moeten hebben, maar gaan bijna mee regeren.

In 2010 kon gestemd worden op de tien door Van Dale Uitgever genomineerde woorden voor het officiële Van Dale Woord van het Jaar 2010. Het woord waar het meest op gestemd werd, was : gedoogregering. Geef constitutioneel commentaar op dit nieuwe woord.

De regering bestaat uit de Koning en de ministers. De ministers worden gedoogd gezien hun verhouding met de Tweede Kamer. Een beter woord zou zijn "gedoogkabinet", omdat de Koning niet gedoogd kan worden.

Zijn de verschillende informateurs in de aanloop van de formatie van het kabinet-Rutte verplicht om documenten die betrekking hebben op de totstandkoming van het gedoogakkoord tussen de VVD en het CDA enerzijds en de PVV anderzijds, te verstrekken aan de minister-president?

Nee zie Kabinetsformatie r.o. 2.5. Een informateur maakt geen deel uit van het ministerie van Algemene Zaken en is ook niet hiërarchisch ondergeschikt. Het is aan de informateur om te bepalen welken stukken onder de WOB vallen.

Moet een bevoegdheidsoverdracht krachtens artikel 44, eerste lid Gw aan een andere bewindspersoon worden bevestigd bij wet in formele zin?

Zie Bevoegdheid minister. De overdracht krachtens art. 44 lid 1 GW van bevoegdheden aan een andere bewindspersoon hoeft niet bij wet te worden bevestigd, betekent niet dat de desbetreffende bevoegdheden niet zijn overgegaan. Het is gevestigde staatsrechtelijke praktijk dat zo een bevestiging niet nodig is voor een rechtmatige bevoegdheidsuitoefening door een bij KB daartoe aangewezen bewindspersoon. Op grond van deze uitspraak hoeft een bevoegdheidsoverdracht op grond van art. 44 lid 1 GW niet te worden bevestigd door middel van een wet in formele zin.

Wat is het recht van onderzoek/enquête?

Als toepassing van het vragenrecht of een informeel onderzoek niet de nodige gegevens oplevert voor de beoordeling g van de situatie, hebben beide kamers en de verenigde vergadering het recht om onderzoek te verrichten waarbij personen onder ede kunnen worden verhoord. Hierdoor kunnen de kamers zich licht verschaffen buiten de regering om . Het recht van onderzoek i s tot nu toe alleen door de Tweede Kamer gebruikt.

Wat is belangrijk aan de grondwetsherziening van 1848 en wie speelde daar een belangrijke rol bij?

De Grondwetsherziening van 1848 legde de basis voor het huidige stelsel van parlementaire democratie in Nederland. Sedert deze herziening der Nederlandse Grondwet is niet langer de koning, maar zijn de ministers verantwoordelijk voor het beleid. De Tweede Kamer der Staten-Generaal kreeg veel meer invloed en wordt bovendien rechtstreeks - weliswaar voorlopig nog door een beperkte groep kiezers - gekozen. Thorbecke speelde hier een belangrijke rol bij.

Wat is ministeriële verantwoordelijkheid en welke soorten zijn te onderscheiden?

de civielrechtelijke;de comptabele of financiële;de strafrechtelijke;politieke.Geregeld in art. 42 lid 2 GW

Wat is strafrechtelijke ministeriële verantwoordelijkheid?

De strafrechtelijke ministeriële verantwoordelijkheid is ingevoerd in 1840. Deze verantwoordelijkheid houdt in dat ministers strafrechtelijk kunnen worden vervolgd voor ambtsdaden die strijdig zijn met de Grondwet of de wet.

Wat is politieke ministeriële verantwoordelijkheid?

De politieke ministeriële verantwoordelijkheid is ingevoerd in 1848. Deze verantwoordelijkheid houdt in dat ministers gezamenlijk en afzonderlijk verantwoording aan het parlement schuldig zijn voor hun laten of doen bij de vervulling van hen taken. Het uitgangspunt daarbij is dat een minister verantwoordelijk is voor zover zijn bevoegdheden strekken. De politieke ministeriële verantwoordelijkheid omvat daardoor :
het eigen handelen van de minister (ambtshandelingen en privéhandelingen die een openbaar belang raken)het handelen van de regering (collectieve verantwoordelijkheid)het handelen van het staatshoofdhet handelen van zijn staatssecretaris en het handelen van aan hem ondergeschikte ambtenaren

Line-heightWat is non-possumus-politiek?

Geen instemming met grondwetswijzigingen zolang het onderwijs artikel niet was betrokken. (heeft te maken met de schoolstrijd). Pacificatie (financiële gelijkstelling van openbaar en bijzonder onderwijs).

De Grondwet is een constitutie. Welke zijn er?

formele constitutie (geschreven zoals in NL)materiële constitutie (omgeschreven zoals in GB)

Wat is de status van de Grondwet?

hoogste recht in de staatbepaalt wie recht mag makenbindt wetgever, bestuur en rechter
NL GW bevat geen bepaling die dit expliciet zegt.

Wat zijn de functies van de Grondwet?

politieke functiejuridische functiesymbolische-expressieve functiepolitieke functie: grondslagen voor onafhankelijkheid uitdrukken/statement: er is een nieuwe staat = identiteit.juridische functie: constitueren: ambten in het leven roepen / attribueren: bevoegdheden toekennen / reguleren de GW stelt grenzen aan de bevoegdheden van ambten.symbolische-expressieve functie: GW is een weerspiegeling van een bepaalde cultuur, een weerslag van bepaalde waarden die "wij", de samenleving fundamenteel vinden. Verhouding tussen functies is van belang bij prioriteiten en herziening van GW
Nadruk ligt op de symbolische-expressieve functie

Wat is het Salisch stelsel?

Vrouwen zijn van troonopvolging uitgesloten.

Wat is het Castiliaanse stelsel?

De man heeft voorrang boven de vrouw bij gelijke graad van bloedverwantschap.

Wat is afgeleide ministeriële verantwoordelijkheid?

Er bestaat ministeriële verantwoordelijkheid voor leden inidie zij en een bepaalde vorm de koninklijke functie subrogeren.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

staatsrecht soft

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding