Grondrechten - De beperking van grondrechten - In normale omstandigheden

9 belangrijke vragen over Grondrechten - De beperking van grondrechten - In normale omstandigheden

Wie heeft de bevoegdheid om beperkingen op te leggen aan grondrechten?

Vele grondenrechten die beperkingen stellen gebruiken het woord 'de wet', hiermee wordt verwezen naar handelingen, afkomstig van de wetgever.

Het beperken van grondrechten is dus een aan de wetgever toegewezen bevoegdheid
  • Let op: De WM kan onder voorwaarde BVH'en overdragen ad UM, beperkingen kunnen dus ook uitgaan van bv een MB of KB.

De Grondwet verbiedt voor een aantal grondrechten het opleggen van preventieve maatregelen, wat zijn preventieve maatregelen?

Zijn voorwaarden of formaliteiten die de overheid oplegt en waaraan de burger moet voldoen vooraleer hij het recht kan uitoefenen.
  • Dit is verboden als die preventieve maatregel gericht is op een inhoudelijke controle op de uitoefening vh grondrecht
    • een wet die bv bepaalt dat er enkel op plaatsen, bepaalt door de gemeente, affiches gehangen mogen worden is dus geen verboden preventieve maatregel.

Voor welke grondrechten geldt dit verbod op preventieve maatregelen zoal?

  • Vrije meningsuiting
  • Persvrijheid
  • Onderwijsvrijheid
  • Vrijheid van vergaderen en vereniging
    • Let op: voor bijeenkomsten in open lucht, zoals betogingen kunnen preventieve maatregelen wel!
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat zegt het EVRM over de wijze waarop burgerlijke en politieke grondrechten kunnen worden beperkt?

  • Soms is elke beperking uitgesloten (bij absolute rechten zoals Art. 3 en 7 EVRM)
  • Soms zijn er limitatief opgesomde beperkingen (bv Art. 2, 4 en 5 EVRM)
  • Soms is er een escape clausule die een inmenging toelaat als ze aan 3 voorwaarden voldoet (De artikelen 8 tem 11 EVRM)
    1. Bij wet voorzien
    2. Wettig doel
    3. Noodzakelijk in een democratische samenleving

Wanneer is een beperking 'bij wet voorzien'?

  • Belgisch recht: slechts beperking als het een formele wet is. De beperking moet haar grondslag dus vinden in een wettelijke regel.
  • EVRM: het kan ook een materiële wet zijn. Ze stelt ook inhoudelijke vereisten (= wet moet voldoende nauwkeurig zijn)

Aangezien je steeds de ruimste bescherming moet kiezen voor de burger moet het dus in concreto steeds een formele wet zijn, als het over onze grondrechten gaat.  (Art. 53 EVRM)

Wanneer streeft een beperking een wettig doel na?

De inmenging moet ih algemeen belang zijn.

bv
  • telefoontap is een inmenging met het recht op private communicatie, maar dient om misdrijven te voorkomen
  • Coronamaatregelen ter bescherming van de volksgezondheid.


Let op: In het EVRM wordt voor de rechten met een 'escape clausule' een limitatieve lijst van doelstellingen die in aanmerking komen.

Wanneer is een beperking noodzakelijk in een democratische samenleving?

Ze moet...
  • Geschikt zijn: gaat de inmenging bijdragen aan het doel (bv kom je door die telefoontap ook werkelijk te weten wie de medeplichtigen zijn?)
  • Noodzakelijk zijn: zijn er geen minder vergaande alternatieve maatregelen die hetzelfde doel kunnen bereiken (kan je de medeplichtigen ook niet vatten door ander bewijsmateriaal?)
    • Is vaak zeer moeilijk aan te tonen (bv was de lockdown de enige optie om de verspreiding van covid-19 tegen te gaan?): daarom wordt deze vraag niet altijd gesteld.
  • Evenredig zijn: Heeft de maatregel ook daadwerkelijk een meerwaarde? Hiervoor zullen we een belangenadweging moeten doen.

Heel wat bepalingen over de beperkingen van grondrechten zijn anders bij onze Grondwet en het EVRM, welke moeten we nu toepassen.

art 53 EVRM zegt dat wnr nationale wet meer bescherming biedt je die moet toepassen (steeds de ruimste bescherming voor de burger)

Bij de beperking van economische, sociale en culturele grondrechten gelden ook andere vereisten.

Wanneer mag een beperking van economische, sociale en culturele grondrechten?

  • Als die beperking geen aanzienelijke achteruitgang met zich mee brengt.
  • Als men een wettig doel nastreeft met die beperking.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo