De Belgische grondwet - De grondwetgevende procedure - Formele grondwet

17 belangrijke vragen over De Belgische grondwet - De grondwetgevende procedure - Formele grondwet

Wat is het verschil tussen een starre en soepele grondwet?

Een starre grondwet stelt hogere eisen dan aan de wijziging van een gewone wet. Een grondwet die makkelijk gewijzigd kan worden is een soepele grondwet.

Welke 3 stappen worden doorlopen om de grondwet te wijzigen?

  1. De herzieningsverklaring: in deze eerste fase moeten de drie takken van de WM (Kamer, Senaat en Koning) een herzieningsverklaring goedkeuren. (preconstituante)
  2. Verkiezingen: de verklaring tot herziening van de Grondwet wordt in het Belgisch Staatsblad bekendgemaakt. Het parlement wordt ontbonden en er komen nieuwe verkiezingen.
  3. Het wijzigen van de Grondwet: de nieuw verkozen Kamer en Senaat en de Koning hebben de bevoegdheid om de Grondwet te wijzigen. Het parlement dat dit kan doen, noemen we een constituante of grondwetgevende vergadering. Kan enkel de artikelen wijzigen die in de herzieningsverklaring zijn aangeduid.
    Voor die wijziging is een grondwettelijke meerderheid vereist:
    • minstens 2⁄3 van alle parlementsleden moet aanwezig zijn.
    • minstens 2⁄3 van de uitgebrachte stemmen moet een ja-stem zijn.
  4. ● Na de stemmingen in Kamer en Senaat worden dezelfde stappen gevolgd als bij het maken van gewone wetten: de gewijzigde grondwet wordt door de koning bekrachtigd en afgekondigd en wordt in het Belgisch Staatsblad bekendgemaakt.

Welke 2 beginselen zijn van belang bij de grondwetswijziging?

  1. Grondwetswijziging gebeurt bij gekwalificeerde meerderheid
  2. Grondwetswijziging maakt inspraak burgers mogelijk door verkiezingen te organiseren.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat zal de federale wetgever doen in de preconstituante fase van de grondwetsherziening?

Duidelijk maken dat het opportuun is om te overwegen de grondwet te wijzigen in een herzieningsverklaring.

Hoe komt een herzienningsverklaring in 1 van de kamers tot stand?

Het is geen wet, maar dezelfde regels die in de kamers gelden voor de totstandkoming van een wet zijn van toepassing. (aanwezigheids- en meerderheidsvereisten)

  • In de kamer en senaat moet een meerderheid van de leden aanwezig zijn en moet de meerderheid vd stemmen 'ja' zijn.

Waar worden de 3 herzienningsverklaringen bekendgemaakt?

In het Belgisch Staatsblad. Na deze bekendmaking worden de kamers van rechtswege ontbonden (Art. 195 (2) GW)

Heeft de burger inspraak op de grondwetswijziging?

In theorie wel. Na de bekendmaking van de 3 herzienningsverklaringen worden de kamers van rechtswege ontbonden en w er nieuwe verkiezingen georganiseerd.

De burger heeft dus inspraak in theorie, maar de facto zal er tijdens de verkiezingscampagne weinig over de grondwet gepraat worden.

Wat is het idee achter de ontbinding van de kamers na het indienen van de 3 herzienningsverklaringen?


De GW moet een stabiele tekst zijn waarbij men grondig moet nadenken als men die toch wil veranderen. Het is ook een democratisch controlemiddel; mensen die grondwet willen veranderen moeten zich opnieuw presenteren aan de kiezers.

Waarom zeggen we dat de bevoegdheid vd na de verkiezingen nieuw samengestelde kamer en senaat niet langer wetgevend, maar nu ook grondwetgevend is?

Omdat zij samen met de koning (lees regering) beslissen om de grondwet effectief te wijzigen (Art. 195 (4) GW)

Daarom w ze ook de constituante genoemd.

Wat is het verschil tussen de preconstituante en de constituante?

De preconstituante is het orgaan, samengesteld uit de 3 takken van de federale wetgevende macht, dat over de BVH beschikt om dmv 3 afzonderlijke verklaringen tot herzienning van de GW de procedure tot grondwetsherziening te laten aanvangen, waardoor een ander orgaan (de constituante) de BVH verkrijgt de herziening van de GW door te voeren.

Er is onenigheid over de vraag of de grondwetgevende macht (constituante) gebonden is door de visie van de preconstituante. Wanneer is dit zeker het geval?

Wanneer er nieuwe bepalingen aan de GW toegevoegd zouden worden.

Hoe w de GW effectief gewijzigd in de fase van de constituante?

  • De kamers kunnen slechts geldig nadenken over de grondwetsherziening indien 2/3 van de leden aanwezig zijn.
  • Ook voor de stemming moet 2/3 van de leden 'ja' stemmen, onthoudingen tellen niet mee.
  • De koning (lees regering) moet de wijziging bekrachtigen en laat hem publiceren in het Belgisch Staatsblad, wat de herzienning officieel maakt

Wat maakt het effectief wijzigen van de GW zo moeilijk?

Het bestaan van de bijzonderemeerderheidsvereiste. In een meerpartijenstelsel is het zeer moeilijk om een 2/3 meerderheid 'ja' stemmen te krijgen. Daarvoor moeten meestal zelfs oppositiepartijen mee willen werken.

Hoe verschilt onze procedure v grondwetsherziening van andere landen?


2/3 meerderheid is zo in meeste landen, maar de tussenstap vd verplichte verkiezingen is vrij uniek.

Waarom kunnen we zeggen dat de procedure voor grondwetsherzienning onder druk staat?


•Politici gefrustreerd omdat de vereiste artikelen niet voor herziening vatbaar zijn. Procedure is gemaakt vanuit het idee dat de GW niet veel w aangepast, maar in een moderne rechtstaat is het normaal dat een GW af en toe eens wordt gewijzigd.
•In de procedure w geen onderheid gemaakt tussen Franstaligen en Nederlandstaligen. Verhaal vd deelstaten ook niet in rekening genomen.

Kunnen wetten zoals art. 14bis Gw; het afschaffen van de doodstraf ook veranderd worden?

Dit artikel doet uitschijnen dat het niet meer veranderd kan worden ('kan niet meer heringevoerd worden'), maar in theorie zou het artikel herzien kunnen worden dmv de herzienningsprocedure.

Echter: herinvoeren van de doodstraf zou wel op internationaalrechtelijke bezwaren stuiten.

Welke beperkingen bestaan er voor de mogelijkheid tot herziening van de Grondwet?

  • Art. 196 Gw stelt dat de GW niet gewijzigd kan worden in oorlogstijd
  • Art. 197 Gw stelt dat tijdens een regentschap er beperkingen mbt de rol vd koning gelden
  • Art. 187 Gw stelt dat de Grondwet geheel nohch ten dele kan worden geschorst.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo