Wetgeven - In de democratische ruimten - Op federaal niveau

44 belangrijke vragen over Wetgeven - In de democratische ruimten - Op federaal niveau

Wie zijn de federale wetgevers?

Art. 36 GW: Kamer van volksvertegenwoordigers, Senaat en Koning (lees regering)

Wat is het verschil tussen de formele en materiële betekenis van het begrip 'wet'?

  • Louter formele wet = Wet die werd goedgekeurd door de WM, maar geen abstracte, algemene en onpersoonlijke gedragsregels bevat (bv een begrotingswet)

  • Materiële wet die ook formeel een wet is = bv het strafwetboek
  • Louter Materiële wet = Wet die abstracte, algemene en onpersoonlijke gedragsregels bevat, maar niet door de formele wetgever werd goedgekeurd.
    • Bv. KB, MB, gewoonte, ARB, ...

Geef een voorbeeld van een formele wet die geen wet is in de materiële zin van het woord.

Een begrotingswet
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Geef een voorbeeld van een materiële wet dat geen wet is in de formele zin van het woord.

Koninklijk besluit

Hoe herken je toegewezen of voorbehouden bvh'en?

Door de woorden 'bij', ''door' of ''krachtens' de wet moeten worden geregeld.

Bv Belastingen (Art. Art. 170 §1 GW)

Wat zijn residuaire of overblijvende bevoegdheden?

Taken waarvan de grondwetgever geen bvh heeft toegewezen

Wat is het belang van het onderscheid tussen materiële en formele wetten?

Bv aftoetsing: GwH is enkel bevoegd om formele wetten te toetsen

Kan de formele wetgever haar bevoegdheden overdragen aan de uitvoerende macht?

  • Bij residuaire bevoegdheden:
    • Kan door opdrachtwetten.
      • 4 soorten
        1. Gewone opdrachtwetten
        2. Kaderwetten
        3. Bijzonderemachtenwet/ volmachtwet
  • Bij toegewezen bevoegdheden
    • De wetgever moet de essentiële elementen zelf bepalen, tenzij (c):
      1. de machtiging uitdrukkelijk en ondubbelzinnig is
      2. de machtiging noodzakelijk is
      3. de machtiging kort nadien bekrachtigd wordt

Wat is de rechtsbasis van opdrachtwetten?


Art. 105 laat toe dat de wetgever de koning extra (wetgevende) bevoegdheden toekent

Art. 108 geeft de koning de mogelijheid wetten uit te voeren.

Wat is een bijzonderemachtenwet/ volmachtwet?

Door een volmachtwet kan de UM tijdens een beperkte periode (bv de coronacrisis) de bestaande wetgeving bij koninklijk besluit wijzigen, opheffen, aanvullen of vervangen.


Hiervoor...
  1. Moeten er zich uitzonderlijke omstandigheden voordoen (bv covid-19)
  2. Mogen deze machten maar voor een beperkte tijd toegekend worden
  3. Moeten deze machten zeer nauwkeurig omschreven zijn
  4. Moeten de INT'- en federale bevoegdheidsverdelingsregels ook nageleefd worden

Waarom noemen we residuaire bvh'en verticaal?

Omdat het gaat om de verdeling van de macht tussen de wetgevende en uitvoerende macht

Wat is het verschil tussen monocamerale, bicamerale en optioneel bicamerale aangelegenheden?

  • De monocamerale aangelegenheden kunnen alleen door de kamer geregeld worden
  • Bicamerale aangelegenheden worden door de kamer en de senaat geregeld, ze zijn opgelijst in Art. 77 Gw.
  • Optioneel bicamerale aangelegenheden worden door de kamer geregeld, maar de senaat kan tussenkomen, ze zijn opgelijst in Art. 78 Gw.

Aan welke voorwaarden moeten bijzonderemachtenwetten voldoen om grondwettig te zijn?

  1. Er moet een crisis zijn, of uitzonderlijke omstandigheden (bv covid-19 pandemie)
  2. Bijzondere machten maar voor beperkte tijd toegekend
  3. Bijzondere machten zijn nauwkeurig omschreven
  4. de int' regels en regels v federale bevoegdheidsverdeling moeten ook gerespecteerd worden.
  5. Toegewezen aangelegenheden moeten bekrachtigd worden.

Wat zijn buitengewone machtswetten?

Gaan nog verder dan gewone machtswetten. Worden gebruikt voor de meest uitzonderlijke omstandigheden zoals de periode net voor en net na de 2e wereldoorlog.

Wat is het verschil tussen monocamerale, bicamerale en optioneel bicamerale aangelegenheden?

  • De monocamerale aangelegenheden kunnen alleen door de kamer geregeld worden
  • Bicamerale aangelegenheden worden door de kamer en de senaat geregeld, ze zijn opgelijst in Art. 77 Gw.
  • Optioneel bicamerale aangelegenheden worden door de kamer geregeld, maar de senaat kan tussenkomen, ze zijn opgelijst in Art. 78 Gw.

Wat zijn optitipeel bicamerale aangelegenheden?

Uuitgagspunt is dat kamer en koning hun ding doen, maar dat de senaat MAG tussenkomen (Art. 78 GW)

In welke gevallen zal de wetgevende procedure verplicht bicameraal verlopen?

De volledig bicamerale aangelegenheden worden omgesomd in Art. 77 GW.

Bij bijzonderemeerderheidswet kunnen extra aangelegenheden w aangewezen.

Wat zijn gemengde ontwerpen en waarom vormt het een probleem?

Zijn bepalingen die verschillende aangelegenheden regelt en daardoor volgens verschillende procedures zou moeten worden aangenomen.

Welke oplossingen zijn er voor het probleem van de gemengde ontwerpen?

  1. Afdeling wetgeving RvS: Bepaling splitsen (maakt tekst moeilijk leesbaar)
  2. Meervoudige kwalificatie: voor elke bepaling procedure apart doorlopen

Welke oplossing bestaat er wanneer er bevoegdheidsconflicten ontstaan omtrent welke wetgevingsprocedure gevolgd moet worden?

Art. 82 GW: Er is een parlementaire overlegcommissie die  deze conflicten moet regelen. Zij zal beslissen welke procedure gevolgd moet worden.

Wat is de inhoud van een advies dat de afdeling wetgeving vd RvS geeft?


Bevoegdheid, grondrechten, internationaal recht

Soms: taalgebruik, structuur, consistentie

Wat zijn mogelijke gevolgen van het advies dat door de afdeling wetgeving van de RvS gegeven wordt?

  • Het advies is niet bindend, maar kan later wel als argument gebruikt worden voor een rechterlijke beoordeling.
  • Wanneer er een schending is van de bvhverdelende regels kan de RvS de tekst overmaken naar een overlegcomié voor een bijkomend advies (Art. 3 §3 en 4 raad van state wet)

Waar of niet waar; afdeling wetgeving vd RvS kan over elke wet advies geven.

Niet waar; Over formele wetten, die geen materieelrechterlijke inhoud hebben (bv begrotingswetten) kan ze geen advies geven

Over voorstellen of ontwerpen tot herziening vd Grondwet kan ze zich ook niet uitspreken.

Wat zal er gebeuren met de hangende wetsontwerpen of voorstellen indien de kamer voortijdig ontbonden wordt?

Die vervallen.

Welke herzieningprocedure is moeilijker, de goedkeuring of wijziging van een bijzonderemeerderheidswet OF de herzieningsprocedure vd Grondwet?

Enerzijds is de grondwet strenger (want de kamers moeten ontbonden worden), anderzijds is de bijzondermeerderheidswet strenger (want ze vereist een meerderheid in beide kamers).

Aan welke vereisten moeten worden voldaan opdat een alarmbelprocedure doorlopen kan worden?

Art. 54 GW: VOOR de eindstemming van de tekst moet 3/4 van de leden ve taalgroep in de kamer of senaat in een gemotiveerde motie verklaren waarom de tekst de betrekkingen tussen de gemeenschappen ih gevaar zou kunnen brengen.

Tijdens de wereldoorlogen waren de staatsmachten steeds onvolledig, hoe werd er dan aan wetgeving gedaan?

Door besluitswetten, aangenomen door de regering
  1. WO1: regering in samenspraak met de koning
  2. WO2: alleen de regering, want koning gevangengenomen.


Ondaks de ontbrekende goedkeuring van het parlement erkende het HvC dat de besluitwetten kracht van wet hadden gezien de omstandigheden.

Welke (controlerende) impact heeft de regering op het wetgevend werk?

Door het aannemen van koninklijke en ministriële besluiten hebben ze een impact op de praktijk van de wetten.

Het overdragen van residuaire aangelegenheden is dus mogelijk, maar kan dit ook met aan de wetgever toegewezen aangelegenheden?

Dit is minder makkelijk aangezien de grondwetgever expliciet wilde dat deze bvh'en door de wetgever geregeld zouden worden.

Rechtspraak zegt dat de wetgever steeds de essentiële aspecten ervan moet vastleggen.
TENZIJ:
  • Machtiging uitdrukkelijk is
  • Machtiging noodzakelijk is
  • Het werk vd koning kort nadien bekrachtigt w door de wetgever (Geen bekrachtiging = besluit geacht nooit uitwerking te hebben gehad)

Waarom zou het raar zijn de senaat af te schaffen?

Veel Federale staten hebben ook 2 kamers; is politiek niet makkelijk om senaat af te schaffen.

Wat zijn de bevoegdheden van de Koning (= lees regering) ?

  • derde tak van de federale wetgevende macht
  • hoofd van uitvoerende macht; alle wetten zullen hem eerst passeren

Geef een voorbeel ve geval waarin een bijzonderemeerderheidswet nodig is.

Bij een grondwetswijziging.

Wat zijn de voorwaarden voor het aannemen van een bijzonderemeerderheidswet?

  1. In elke taalgroep apart
    1. Meerderheid vd leden is aanwezig
    2. Meerderheid zijn ja-stemmen.
  2. In beide taalgroepen samen
    1. 2/3 zijn ja-stemmen.

Wat als de ministerraad geen advies uitbrengt, of als het advies niet gevolgd wordt?

Dit zal leiden tot crisis, en een ontslag vd regering

Wat is het nut van de alarmbelprocedure?

Verhindert dat de NL taalgroep de FR taalgroep kan onderdrukken. Doordat de ministerraad paritair is samengesteld halen de FR daar hun voordeel uit.

De alarmbelprocedure maakt het zoeken naar consensus over de taalgrens heen juridisch afdwingbaar.

Een specifieke verschijningsvorm van een opdrachtwet is een bijzonderemachtenwet; wat is dit?

Zeer ruimte delegatie van aangelegenheden aan de koning (lees regering) in periodes van crisis.


(uitvoerende macht kan dan uitganspunten vh beleid regelen die in principe moeten w vastgelegd door de wetgevende macht)

Geef een voorbeeld van een (geschreven) materiële wet dat geen wet is in de formele zin van het woord.

Koninklijk besluit

Wat zijn voorbeelden van toegewezen of voorbehouden bvh'en?

Bv Belastingen (Art. Art. 170 §1 GW => MOETEN door WM geregeld en geheven worden)
Bv beperken van grondrechten
Bv wijziging van kieskringen (kiesstelsel) 

Waarom is de wetgever de belangrijkste staatsmacht?

De wetgevende macht heeft de volheid van bevoegdheid. Dit omdat zij het meest rechtstreeks hun bevoegdheid hebben gekregen van de kiezer
=> zij zijn democratisch beter gelegitimeerd

Wie gaat het wetsvoorstel/wetsontwerp bekrachtigen?

Art 109 GW
De koning (=lees regering) gaat vaststellen dat een bepaalde wet is goedgekeurd en zal hier zijn steun voor uitspreken.

Weigeren van bekrachtigen van een wetsvoorstel/wetsontwerp?

=> In theorie: volgens de GW kan de regering weigeren
=> In praktijk: politiek probleem (weinig democratisch als ze zich tegen volksvertegenwoordigers (parlement) verzetten)
DUS = gewoonterechtelijke regel geworden

Wie zal de nieuwe wet afkondigen en bekendmaken?

Art 190 GW
De afkondiging en bekendmaking gebeurt ook door de koning, niet in zijn wetgevende taak, maar in zijn uitvoerende taak.

Wat is de rechtsgrond van opdrachtwetten?

Art. 105 GW; de koning heeft enkel de bevoegdheden die de GW hem toewijst; beperking vd macht vd koning MAAR wil ook zeggen dat de wetgever hem extra taken kan geven.

Wat verstaan we onder de 'machtiging via 'opdrachtwetten''?

Opdrachtwetten zijn wetten waarbij de koning de finale beslissing neemt en soms opdracht krijgt om de wetten te ..
  • wijzigen
  • aan te vullen
  • op te heffen

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo