De overheid als rechtspersoon

Question

Wat houdt een publiekrechtelijke rechtspersoon in?

Answer 1

Dit komt erop neer dat er sprake is van een rechtspersoon is naar privaatrecht, maar de organisatieregeling vindt je uitdrukkelijk niet in de BW maar moet je zoeken in de bijzondere wet.

Answer 2

text-align

text-alignArtikel 1:1 lid sub a Awb is van belang als het gaat om het begrip bestuursorgaan. Wil er sprake zijn van een rechtssubject in het publiekrecht, dan gaat het er alleen om dat je deel uitmaakt van een publiekrechtelijke organisatie, een publiekrechtelijke rechtspersoon. Hoe kom je daarachter? Daarnaar moet je op zoek gaan in de bijzondere wettelijke regeling.

text-align

Answer 3

Dan kunnen daar vermogensrechtelijke gevolgen aan verbonden zijn, zie artikel 1:1 lid 4 Awb, publiekrechtelijk gezien is er maar 1 ding relevant: het punt van de toerekening van een besluit. Als je uiteindelijk een uitkering krijgt, wie moet dat gaan betalen? De gemeente of de staat? De rechtspersoon als zodanig is dan het 'vermogelijksrechtelijke toerekenpunt. Bestuurorganen zijn geen privaatrechtelijk rechtssubject, zij zijn gewoon een hulpconstructie om het verhaal binnen de Awb rond te krijgen.

Answer 4

text-alignBij orgaan in het rechtspersonenrecht hebben ze een andere definitie (zie Asser). Dus als je kijkt naar het privaatrecht en je hebt het over een orgaan, dan gaat het erom dat je kennelijk besluiten kan nemen die de rechtspersoon als zodanig binden, ofwel vermogensrechtelijke besluiten of bijv. het benoemen van bestuursleden die aan de rechtspersoon worden toegerekend.

Answer 5

text-alignWat dus in Awb wordt gezien als 'orgaan van', dat is een ruimer begrip dan het begrip orgaan dat in het privaatrecht wordt gehanteerd.

Answer 6

text-alignPrivaatrechtelijke rechtshandelingen worden verricht door de ‘rechtspersoon’ en niet door het bestuursorgaan. De bedoeling hiervan is dat wanneer een publiekrechtelijke rechtspersoon zich begeeft in het privaatrecht, dat de onderdelen van de Awb op deze manier van toepassing zijn.

Answer 7

1. De staat der Nederlanden, artikel 2:1 lid 1 BW

2. Daaronder vallen de provincies (2:1 lid 1 BW)

3. Onder de provincies vallen de:
* Waterschappen (2:1 lid 1 BW)
* Gemeenten (2:1 lid 1 BW)

De Staat der Nederlanden bestaat uit openbare lichamen, 2:1 lid 1 BW. Aan deze lichamen komt alleen rechtspersoonlijkheid toe wanneer aan enig orgaan van zo'n lichaam verordenende bevoegdheid is toegekend of indien dat in een bijzondere wet is bepaald.

Answer 8

text-alignJe ziet in de praktijk allerlei organisaties die zich presenteren als een zelfstandige eenheid, maar ze zijn geen rechtspersoon vaak.

text-align

text-alignJe moet daarom heel goed zoeken in de organisatieregeling om te weten welk figuur je precies voor je hebt.

Answer 9

Een ministerie wordt ingesteld bij koninklijk besluit. Zij staan onder de leiding van een minister, artikel 44 Grondwet.

Answer 10

Artikel 44 Grondwet geeft aan dat ministeries onder leiding van een minister staan. De minister is dus hiërarchisch gezien de hoogste baas en alle ambtenaren vallen onder hem. Een ministerie is geen apart orgaan dus, maar ene aanduiding voor de organisatie als zodanig. Een ministerie is geen rechtspersoon. Omdat de minister aan de top van het ministerie staat is hij ook politiek verantwoordelijk naar het parlement toe en alles wat er in zijn departement gebeurt.

Answer 11

IN de comptabiliteitswet zie je eigenlijk het jaarrekeningenrecht van de Staat der Nederlanden staan. De minister moet verantwoording afleggen en krijgt via de begroting geld ter beschikking op basis waarvan hij uitgaven kan doen. Dit is van belang om straks te kunnen bepalen of je privaatrechtelijke rechtshandelingen kan verrichten en waar je dan het geld vandaan haalt om dat te doen, daarvoor is de begroting namelijk van belang.

Answer 12

Tegenwoordig heten de baten lastendiensten 'agentschappen' en is de naam 'baten lastendiensten' vervallen. Agentschappen zijn uitvoerende diensten van ministeries. Zij leveren zelfstandig en tegen betaling producten of diensten aan andere organisaties binnen het Rijk. Een minister draagt verantwoordelijkheid voor de agentschappen binnen zijn ministerie. In totaal telt het Rijk ruim 40 agentschappen die het beleid van de overheid uitvoeren. Bijvoorbeeld uitkeringen verstrekken, gegevens beheren en inspecties verrichten. Bekende agentschappen zijn het KNMI, het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) en Rijkswaterstaat. Als agentschap kan een bepaald dienstonderdeel een stuk doelmatiger werken.

Answer 13

Agentschappen leveren zelfstandig en tegen betaling producten of diensten aan andere organisaties binnen het Rijk. Zij vallen onder de verantwoordelijk van de minister binnen welk ministerie zij vallen.

Answer 14

Wanneer je dat leest lijken het net hele aparte organisaties met rechtspersoonlijkheid, maar dat is niet de bedoeling.

Answer 15

Wanneer je een baten-lastendienst/agentschap opricht dan zet je een aparte organisatie neer en die krijgt een afwijkend stelsel van de begroting. Uit artikel 10 Compatibiliteitswet volgt dan dat die agentschap een ander stelsel van boeken krijgt over wat men binnen krijgt en wat er wordt uitgegeven.

Answer 16

text-alignMet een ZBO creëer je een aparte organisatie o.b.v. de wet. Het belangrijkste kenmerk is dat je en aparte organisatie creëert (vaak met meerdere organen) en dat orgaan geef je ook aparte taken, daarmee koppel je die organisatie los van de ministeriële verantwoordelijkheid.

Answer 17

Er zijn 3 varianten van een zelfstandig bestuursorgaan (ZBO) te onderscheiden:

1. De zbo met privaatrechtelijke vormgeving

2. De zbo zonder eigen rechtspersoonlijkheid.

3. De zbo die onderdeel uitmaakt van een aparte publiekrechtelijke rechtspersoon.

Answer 18

De AFM is een zbo in de vorm van een stichting.

Answer 19

text-alignJe hebt sinds kort ook de ACM, dat is een samenvoeging van o.a. de NMa en de OPTA. Dan zit je in tweede variant van zelfstandig bestuursorgaan, want die ACM heeft geen eigen rechtspersoonlijkheid.

text-align

text-alignHet is dus mogelijk om een zelfstandig bestuursorgaan te creëren zonder rechtspersoonlijkheid. Dan gaat men ervan uit dat een zelfstandig bestuursorgaan op dat moment deel uitmaakt van de rechtspersoon van de staat. Dus de ACM wordt geacht orgaan te zijn van de Staat der Nederlanden. Dus in een publiekrechtelijke jas.

Answer 20

text-alignHier is het geval dat er zelfstandige bestuursorganen zijn die uiteindelijk onderdeel uitmaken van een aparte publiekrechtelijke rechtspersoon. Dus je creëert een complete organisatie in de wet en zegt dan dat er een bepaalde dienst is die rechtspersoonlijkheid bezit zoals onder meer het kadaster.

De overheid als rechtspersoon

20 belangrijke vragen over De overheid als rechtspersoon

Wat houdt een publiekrechtelijke rechtspersoon in?

Welk artikel is van belang wanneer het gaat om de vraag wat een bestuursorgaan is?

Wat als er een vergunning was afgegeven en door die uitgifte van de vergunning schade werd veroorzaakt?

Wanneer is er sprake van een orgaan in het privaatrecht?

Wat is het verschil tussen een privaatrechtelijk orgaan en een publiekrechtelijk orgaan?

Door wie worden de privaatrechtelijke handelingen bij een publiekrechtelijke rechtspersoon verricht?

Schematisch gezien ziet de opbouw van de overheidsorganisatie er als volgt uit (zie sheet 4)

Wat is belangrijk om te onderscheiden bij organisaties die zich presenteren als zelfstandige eenheid?

Hoe wordt een ministerie ingesteld?

Wat houdt het in dat de ministeries onder leiding van de minister staan?

Wat is er neergelegd in de Compatibiliteitswet?

Wat zijn baten lastendiensten?

Wat zijn kort gezegd 'agentschappen'?

Wat is het 'gevaar' bij agentschappen?

Wat doe je wanneer je een baten-lastendienst/agentschap opricht?

Wat gebeurt er wanneer er een ZBO wordt gecreëerd?

Welke verschillende varianten van een ZBO zijn er te onderscheiden?

Wat heeft de AFM voor rechtsvorm?

Licht de variant toe van de 'zbo zonder rechtspersoonlijkheid

Toelichting van de variant van de 'zbo die onderdeel uitmaakt van een aparte publiekrechtelijke rechtspersoon'

Stichting, Vereniging en personenvennootscha…

Pitlo 3 goederenrecht

Feniks bovenbouw havo overzicht van de gesch…

Literatuur : geschiedenis en theorie VWO 2e …

Biologie & verzorging voor jou : biologie en…

Biologie voor jou 4 vmbo-gt deel a

The Geo 2

Chemie Overal (6e editie) 3 VWO

De naamloze vennootschap vwo

Stichting & vereniging : nieuwe stijl

Biologie voor jou 4v leeropdrachtenboek deel…

Impact / 1/2 Havo/Vwo / deel Basisboek

De overheid als rechtspersoon

20 belangrijke vragen over De overheid als rechtspersoon

Wat houdt een publiekrechtelijke rechtspersoon in?

Welk artikel is van belang wanneer het gaat om de vraag wat een bestuursorgaan is?

Wat als er een vergunning was afgegeven en door die uitgifte van de vergunning schade werd veroorzaakt?

Wanneer is er sprake van een orgaan in het privaatrecht?

Wat is het verschil tussen een privaatrechtelijk orgaan en een publiekrechtelijk orgaan?

Door wie worden de privaatrechtelijke handelingen bij een publiekrechtelijke rechtspersoon verricht?

Schematisch gezien ziet de opbouw van de overheidsorganisatie er als volgt uit (zie sheet 4)

Wat is belangrijk om te onderscheiden bij organisaties die zich presenteren als zelfstandige eenheid?

Hoe wordt een ministerie ingesteld?

Wat houdt het in dat de ministeries onder leiding van de minister staan?

Wat is er neergelegd in de Compatibiliteitswet?

Wat zijn baten lastendiensten?

Wat zijn kort gezegd 'agentschappen'?

Wat is het 'gevaar' bij agentschappen?

Wat doe je wanneer je een baten-lastendienst/agentschap opricht?

Wat gebeurt er wanneer er een ZBO wordt gecreëerd?

Welke verschillende varianten van een ZBO zijn er te onderscheiden?

Wat heeft de AFM voor rechtsvorm?

Licht de variant toe van de 'zbo zonder rechtspersoonlijkheid

Toelichting van de variant van de 'zbo die onderdeel uitmaakt van een aparte publiekrechtelijke rechtspersoon'

Samenvattingen die gerelateerd zijn aan Verenigingsrecht verdiept

Stichting, Vereniging en personenvennootscha…

Pitlo 3 goederenrecht

Feniks bovenbouw havo overzicht van de gesch…

Literatuur : geschiedenis en theorie VWO 2e …

Biologie & verzorging voor jou : biologie en…

Biologie voor jou 4 vmbo-gt deel a

The Geo 2

Chemie Overal (6e editie) 3 VWO

De naamloze vennootschap vwo

Stichting & vereniging : nieuwe stijl

Biologie voor jou 4v leeropdrachtenboek deel…

Impact / 1/2 Havo/Vwo / deel Basisboek