Werboek I - Dwangmiddelen - Betreden van plaatsen, schouw, rondkijken en doorzoeken

1. ter inbeslagneming

2. andere redenen

Bevoegdheden tot het betreden van plaatsen kunnen zijn:

1. opsporingsbevoegdheden

2. toezichthoudende bevoegdheden

      -art. 552 Sv (lokaliteit handelaar/opkoper)

     - art. 20 WED (binnentreding)

Bevoegdheden kunnen zijn gegeven voor:

1. beperkte categorie van plaatsen

2. algemene plaatsen

1. algemene betredingsbevoegdheden

    - art. 9, lid 1, onder a, Opiumwet (toegang tot vervoermiddelen en plaatsen)

2. specifieke betredingsbevoegdheden

    a. afzonderlijk geformuleerd

    b. uitdrukkelijk geformuleerd

    c. besloten liggen in andere, verder strekkende bevoegdheden

    - art. 96 Sv (doorzoeking vervoermiddel)

Ook al is doel tamelijk ruim

text-decorationVoorwaarde:

a. ontdekking op heterdaad, of

b. verdenking misdrijf art. 67, lid 1 Sv

- art. 151 Sv

- art. 192 Sv

- art. 202, 212, 234 Sv (verhoor verhinderde verdachte/getuige/deskundige)

Soms ligt bevoegdheid tot betreden plaatsten opgesloten in o.a. doorzoeken ter inbeslagneming (art. 97 e.v. 11o Sv),

1. ontdekking op heterdaad, of

2. misdrijf art. 67, lid 1 Sv

Art. 96b Sv

- art. 51 WWM (onderzoek vervoermiddelen)

- art. 9, lid 1, aanhef, en onder a, Opiumwet (toegang tot vervoermiddelen en plaatsen)

a. ott (art. 318)

b. gvo (art. 192 en 193 Sv)

c. opsporingsonderzoek (art. 150 en 151 Sv)

Onderzoek ter terechtzitting.

Rechtbank kan zonder meer elke plaats betreden, waaronder woning tegen wil bewoner.

Vanwege algemene inbeslagnemingsbevoegdheid voor opsporingsambtenaar (art. 96 Sv) en R-C (art. 104 Sv); telkens met inachtneming van betreffende voorwaarden mogen op grond van leerstuk van voortgezette bevoegdheid voor inbeslagneming vatbare voorwerpen in beslag worden genomen. 

Opsporingsambtenaar heeft algemene inbeslagnemingsbevoegdheid op grond van:

- art. 96, lid 1 Sv

- aantal bijzondere wetten

R-C heeft eveneens algemene inbeslagnemingsbevoegdheid

- binnen gvo vindt inbeslagneming slechts plaats door R-C die enig onderzoek in zaak verricht (art. 104 Sv)

Aan rechtbank is géén inbeslagnemingsbevoegdheid toegekend

In het belang van

1. strafvordering - tijdelijk uitgesteld

2. nationale veiligheid - achterwege gelaten

Als de wet zulks bepaald.

1. voorafgaand legitimeren

2. doel vermelden

a. gevaar

b. strafvordering schaadt

c. misdrijven met voorl.hts.

Art. 1, lid 2 Awbi

Het zet niet Awbi aan de kant.

Als het aan de orde is moet worden nagegaan of aan eise Awbi wordt voldaan.

Dit houdt voor gewone opsporingsambtenaren in:

- machtiging binnentreden (hulp)OvJ

Dit houdt voor hulp-OvJ in:

- dat hij machtiging moet hebben van OvJ  

Hulp-OvJ kan wel tot binnentreden woning worden gemachtigd door andere functionarissen (art. 3, lid 1 Awbi).

- OvJ

- Hulp-OvJ

Bedoeling machtigingseis: uitoefenen toezicht.

Art. 3, lid 1 Awbi.

Nee (zie MvA (blz. 245)

1. gevaar - gewapend persoon waarvan moet worden aangenomen dat hij van wapen gebruik zal kunnen maken

2. feitelijke ommogelijkheid - niemand thuis aantreffen / bewoner niet kan/wil reageren

3. opsporing wordt geschaadt - bewijsmateriaal uitwissen of vernietigen; vaak misdrijven die ernstig gevaar opleveren (Opiumdelicten/ vermogensdelicten/computerdelicten/vluchtgevaarlijke verdachte)

Hier geldt dat: verplichtingen gelden slechts voor zover naleving ervan onder die omstandigheden kan worden gevergd.

MvT:

Afschaffing van hiudige systeem zou er toe leiden dat betrokken ambtenaren, indien hun toegang tot woning wordt ontzegd, onder bepaalde voorwaarden dadelijk en op eigen gezag zich toegang kunnen verschaffen.

Afschaffing wordt gezien als strijd met - ook internationaal rechtelijke - bescherming rechten en vrijheden burger.

Voordeel huidige systeem is dat doorgaans niet bij uitvoering van binnentreden rechtstreeks betrokken autoriteit kan toetsen, of inbreuk op huisrecht in onderhavige geval gerechtvaardigd is.

HR 26 juni 1984 (blz. 247)

HR heeft binnentreden op grond van aan zichzelf uitgeschreven machtiging geaccepteerd.

a. is één reden

text-decorationMvT

b. bewoner toestemming verleent

c. aanleiding binnentreden vervalt

d. binnentreden onvoorziene problemen oplevert

e. degene die machtiging afgeeft in hiërarchisch opzicht niet meerdere hoeft te zijn van degene aan wie machtiging wordt    

    gegeven

In sommige gevallen  kan slechts worden binnengetreden als toegang tot woning wordt geforceerd. Met oog hierop bevatten aantal wetten bepaling dat degene die bevoegd is tot binnentreden, hulp sterke arm kan inroepen.

Voor opsporingsambtenaren zijn deze bepalingen naast art. 146, lid 2 Sv overbodig.

Om te voorkomen dat wetten waarin andere dan opsporingsambtenaren (rechters, toezichthoudende ambtenaren) bevoegdheid wordt toegekend zonder toestemming woning te betreden, zou dit telkens in desbetreffende bepaling moeten worden opgenomen.

Voor zover deze hulp meebrengt dat anderen in woning moeten binnentreden, dient voldaan te zijn aan art. 8, lid 2 Awbi

Toelaten van binnentredn ambtenaar in woning kan niet anders worden gezien dan het doen van afstand van een grondrecht.

EHRM 12 febr. 1985 (Colozza-zaak) (blzl. 247)

Overwoog Hof in algemene termen (..)

Hof maakt geen onderscheid tussen verschillende rechten, waar het gaat om doen van afstand.

Aan eisen Hof lijkt niet te zijn voldaan wanneer uit afwezigheid bezwaar op zich niet wordt afgeleid dat bewoner afstand doet van zijn huisrecht.

text-decorationDoorzoeking = uitoefening van bevoegdheid niet gekoppeld aan bepaalde plaats (huis/woning), maar dat het hierbij gaat om bepaalde (namelijk intensieve) wijze van zoeken.

HR (blz. 246)

In zaak waarin enkele dozen waren verschoven om toegang tot daarachter gelegen deur vrij te maken en vervolgens daarachter gelegen ruimte te betreden, oordeelde HR dat er geen sprake was van doorzoeken.

Afhankelijk van plaats die wordt doorzocht

1. vervoermiddel - opsporingsambtenaar (voor zover niet als woning is aan te merken)

2. andere plaatsen dan woning en kantoor van geheimhouder - OvJ

3. woning en kantoor  van geheimhouder - R-C 

In beginsel is het R-C onder wiens leiding woning doorzocht moet worden.

(hulp)OvJ slechts bij uitzondering tot spoeddoorzoeking woning bevoegd.

R-C moet dan voorafgaande aan doorzoeking (hulp)OvJ daartoe gemachtigd hebben.

Dat kan zonder gvo wordt gevorderd.

NB: er bestaat niet langer een onderscheid tussen spoeddoorzoeking tijdens en buiten gvo.

(hulp)OvJ kan parallel aan gvo spoeddoorzoeking (art. 96 en 97) verrichten.

Eiste dat OvJ daarvoor vordering tot gvo moest doen.

Als het gvo al loopt is dat niet meer goed mogelijk.

Hij is bevoegd tot betreden van een plaats, maar niet tot doorzoeken ervan (art. 96 Sv).

Moet zich beperken tot zoekend rondkijken.

Alles wat verder dan zoekend rondkijken is aan te merken als doorzoeken.

Als hij vreest dat voor inbeslagneming vatbare voorwerpen worden weggemaakt; terwijl hij niet mbt doorzoeken plaats mag opsporen, kan hij de situatie ter plaatse 'bevriezen' = ordemaatregelen treffen (art. 124 en 125 Sv)

Omdat het om tamelijk ingrijpend dwangmiddel gaat, geldt als alternatieve voorwaarde dat sprake moet zijn van:

1. heterdaad, of

2. redelijk vermoeden misdrijf (art. 67, lid 1 Sv)

Het vervoermiddel te doorzoeken en zich daartoe toegang te verschaffen (art. 96b, lid 1 Sv)

Hij kan daartoe (art. 96b, lid 2 Sv):

a. voertuig tot stilstand brengen

b. naar door hem aangewezen plaats overbrengen

Dat hij het woongedeelte van het vervoermiddel doorzoekt zonder toestemming(art. 96, lid 1 Sv).

Voor het betreden van dat gedeelte moet hij te rade gaan bij art. 96, lid 1 Sv.

Is hij ter plaatse dan kan hij situatie aldaar bevriezen totdat bevoegde autoriteit is gearriveerd:

(Hulp)OvJ (art. 97 Sv) en R-C (art. 110 Sv)

Of dat bijzondere wet bevoegdheid verleent.

OvJ (art. 96c, lid 1 Sv).

Bij bedoelde plaatsen moet gedacht worden aan plaatsen genoemd in artt. 318 en 319 Sv (muv van: woning, beroeps- en bedrijfsruimten (zoals winkels, kantoren, banken, cafés, koffiehuizen, openbare gebouwen).

Hulp-OvJ.

text-decorationVoorwaarde: dringende noodzakelijkheid.

Hulp-OvJ mag krachtens deze bepaling niet:

a.  woning betreden (wel krachtens art. 96 Sv i.v.m. art, lid 1 Awbi

b. woning doorzoeken, waarin krachtens art. 96, lid 1 Sv (of krachtens andere bepalingen) bevoegd is binnengetreden.

Hulp-OvJ.

Daartoe moet hij in beginsel wel door OvJ - voorafgaand aan doorzoeking - gemachtigd zijn.

Desnoods mag in uitzonderlijke gevallen machtiging nog 3 dgn. na doorzoeking worden verleend.

Als machtiging niet tevoren is verstrekt en OvJ na doorzoeking weigert deze af te geven, dan dient OvJH er zorg voor te dragen dat gevolgen van de doorzoeking zoveel mogelijk ongedaan worden gemaakt. 

Vanwege feit dat hulp-OvJ situatie ter plaatse kan bevriezen (art. 96c, lid 4 jo art. 96, lid 2 Sv).

Door OvJ of hulp-OvJ (art. 97 Sv).

Voorwaarden:

- R-C moet machtiging verlenen; dit kan buiten gvo om

- machtiging R-C dient voorafgaande aan spoeddoorzoeking te worden verleend en in beginsel schriftelijk en slechts bij

   uitzondering mondeling (telefonisch) kan worden verleend

Als R-C machtiging mondeling verleent, laat hij meestal p-v opmaken waarin hij verantwoording aflegt (ipv schriftelijke machtiging).

Deze machtiging dient met redenen te zijn omkleed.

In de beschikking dient R-C feiten en omstandigheden te vermelden waaruit kan worden afgeleid dat aan gestelde voorwaarden (art. 97, lid 1 Sv) is voldaan => hij is degene die dringende noodzakelijkheid toetst.

Bedoelde machtiging van R-C strekt tot doorzoeken van de plaats, maar niet tot het betreden van de plaats.

Overigens behoort R-C niet tot autoriteit die krachtens art. 3 Awbi machtiging in zin Awbi kan verlenen.

Wetgever wilde geen dubbele machtigingseis. Daarom is bepaalt dat hulp-OvJ naast machtiging tot doorzoeken, niet nog aparte machtiging (art. 2 Awbi) tot betreden woning nodig heeft.  

• - art. 98 Sv (inbeslagneming en doorzoeking bij geheimhouders)

- art. 99 Sv (indien mogelijk dient ambtenaar bewoner of bij diens afwezigheid wel aanwezige huisgenoten in gelegenheid te

   stellen zich uit te laten omtrent in beslag te nemen voorwerp en het vrijwillig ter inbeslagneming af te geven)

- art. 99a Sv (verdachte bevoegd is zich door raadsman tijdens doorzoeken van plaatsen te doen bijstaan, zonder dat

  daardoor doorzoeking wordt opgehouden)

1. dat R-C maatregelen treft met oog op zijn bereikbaarheid

2. ervoor zorgt dat doorzoeken van plaats zonder stoornis kan verlopen (art. 124, lid 2 Sv)

3. dat hij opdrachten geeft omtrent wijze waarop plaats dient te worden doorzocht

4. aangeeft in welke gevallen tijdens doorzoeken van plaats contact met hem opgenomen dient te worden

Jurisprudentie (blz. 252)

Dat R-C niet voortdurend aanwezig behoeft te zijn.

text-decorationNB: van getroffen maatregelen dient R-C in het p-v rekenschap af te leggen.

Art. 9, lid 4 Opiumwet eis van voorafgaande legitimatie en mededeling niet stelt, het daarin bepaalde in strijd was met de verandering in de Gw, zodat deze bepaling gehandhaafd bleef.

1. gevaar

2. feitelijk onmogelijk

3. strafvordering schaadt tav misdrijven voorl.hts.