Dwangmiddelen - Inbeslagneming en doorzoeking - Betreding en doorzoeking van plaatsen

12 belangrijke vragen over Dwangmiddelen - Inbeslagneming en doorzoeking - Betreding en doorzoeking van plaatsen

Wat is het verschil tussen een betredingsbevoegdheid en een doorzoekingsbevoegdheid?

De politie mag ogv een betredingsbevoegdheid niet meer dan zoekend rondkijken.
Hij mag alleen in beslag nemen wat direct voor de hand ligt. Het openen van kasten en laden is niet toegestaan.
Dit mag alleen met een doorzoekingsbevoegdheid.
Een doorzoeking is in beginsel voorbehouden aan de OvJ en de RC.

Wat behelst de Awbi?

De Awbi behelst een aantal bepalingen waarin algemene vormvoorschriften voor het binnentreden van een woning zijn opgenomen. De Awbi is volgens de wettekst van toepassing op het binnentreden van een 'woning'.
De Awbi is van toepassing op het binnentreden van woningen met en zonder toestemming van de bewoner, voor zover het binnentreden geschiedt in verband met de opsporing van strafbare feiten of het verrichten van toezichthoudende taken.

Van belang is derhalve dat
  1. wordt nagegaan of een bepaalde bevoegdheid tot het binnentreden van een woning is verleend, en
  2. welke vormvereisten de Awbi verbindt aan het binnentreden (bijv. een machtiging).

Wat is het verschil in bevoegheid tussen OvJ en RC mbt een doorzoeking?

- Woningen mogen in beginsel alleen door de RC doorzocht worden.
- Hetzelfde geldt voor kantoren van professioneel verschoningsgerechtigden.
- Andere plaatsen mogen ook door de OvJ doorzocht worden.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat is de verhouding tussen artikel 8 EVRM en de Awbi?

Uit het Niemietz-arrest (EHRM 16 december 1992, NJ 1993, 400 m.nt. Dommering) volgt dat ook ten aanzien van andere ruimten dan woningen, bijvoorbeeld het kantoor van een verschoningsgerechtigde, hetzelfde recht op privacy (artikel 8 EVRM) kan gelden als bij een woning. Daaruit volgt echter niet dat de Awbi ook van toepassing is op allerlei privacygevoelige plekken, niet zijnde een woning. Het betekent enkel dat de eisen die het EHRM stelt aan de waarborging op het recht op privacy ook van toepassing is op dergelijke gevallen.

Wat zijn de voorwaarden voor het betreden van een woning?

Elke opsporingsambtenaar mag dit (ogv art. 96 Sv)
Aan de voorwaarden van de Awbi moet zijn voldaan:
- Zonder toestemming van de bewoner is een schriftelijke machtiging van een A-G, een OvJ of een hulpOvJ nodig. Art. 2 en 3 lid 1 Awbi. 
- Opsporingsambtenaar moet zich legitimeren en het doel van zijn komst mededelen (ook als bewoner toestemming geeft)
- Uitzondering op legitimatieplicht: als de naleving van die plicht naar redelijke verwachting de strafvordering schaadt.
- Doorzoeking is niet toegestaan. Als dit toch nodig blijkt kan de opsporingsambtenaar de situatie in afwachting van de OvJ of de RC bevriezen.

Wat is het belang van de zaak Camenzind tegen Zwitserland (EHRM)?

Hieruit blijkt dat het Hof zwaar tilt aan voorafgaande toetsing door een rechter als waarborg bij de doorzoeking van woningen.

Waar staat de bevoegdheid tot binnentreden?

Het kan niet vaak genoeg benadrukt worden dat de Awbi geen bevoegdheid verschaft tot het betreden van woningen; daarvoor moet het WvSv (of een bijzondere wet) worden geraadpleegd! Zo sluit artikel 96 Sv weliswaar de bevoegdheid tot het betreden van een woning in, maar zet niet de Awbi buiten spel. Als het betreden van woningen aan de orde is, dan moet altijd worden nagegaan welke additionele eisen de Awbi stelt; in het bijzonder als zonder toestemming van de bewoner wordt binnengetreden.

Wat is een uitzondering op de regel dat lagere opsporingsambtenaren geen zelfstandige doorzoekingsbevoegdheid toekomt?

Art. 96b Sv: geeft elke opsporingsambtenaar de bevoegdheid tot doorzoeking van vervoermiddelen.

Ook in bijzondere wetten wordt soms afgeweken van de hoofdregel.
Erg ver gaat art. 49 WWM dat opsporingsambtenaren de bevoegdheid geeft om elke plaats te doorzoeken. Hiervoor is geen rechterlijke machtiging nodig.

Is een kraker een bewoner van een gekraakte woning?

Een kraker kán bewoner zijn als hij in de woning zijn privéleven leidt. Vereist is niet dat de bewoning op rechtmatige wijze is aangevangen of begonnen (vgl. Bijl. Kamerstukken II, 1988-1989, 19 073, MvA, p. 12/13).

Aan welke eisen moet het binnentreden aan voldoen?

Zoals elk dwangmiddel moet ook het binnentreden in een concreet geval aan de eisen van proportionaliteit en subsidiariteit voldoen, met andere woorden: het binnentreden en de wijze van binnentreden moet redelijkerwijs noodzakelijk zijn. Vooral ‘s nachts binnentreden kan bewoners behoorlijk schrik aanjagen. Daarom voorziet de Awbi ook in de vormvereiste dat tussen middernacht en 6 uur ´s morgens een woning zonder toestemming van de bewoner alleen mag worden binnengetreden, als dat dringend noodzakelijk is (art. 7 Awbi). Bij dringende noodzakelijkheid moet gedacht worden aan bijvoorbeeld situaties, waarin het (zeer) waarschijnlijk is dat bewijsmateriaal zal worden verdonkermaand.




Welk van onderstaande beweringen ten aanzien van het arrest 'Braak bij binnentreden' (HR 12 december 1978, NJ 1979, 142) is juist?
In het arrest 'Braak bij binnentreden' bepaalde de Hoge Raad da


  • indien een dwangmiddel rechtmatig is toegepast, voortgezette toepassing van dit dwangmiddel is toegestaan.

  • een opsporingsambtenaar bij het uitvoeren van een bevel tot betreding nooit zover mag gaan dat hij ruiten of deuren vernield.

  • voor de rechtmatige toepassing van dwangmiddelen voldaan moet zijn aan de vereisten van proportionaliteit en subsidiariteit.

  • voor de rechtmatige toepassing van dwangmiddelen voldaan moet zijn aan de vereisten van proportionaliteit en subsidiariteit.


De Hoge Raad overweegt namelijk: "dat immers bij de beantwoording van de vraag of een opsporingsambtenaar als evenbedoeld een ruit opzettelijk mag vernielen, rekening moet worden gehouden met de beginselen van een goede procesorde welke onder meer meebrengen dat indien het belang van het onderzoek een inbreuk op het recht van huisvrede noodzakelijk maakt, de opsporingsambtenaar gehouden is er zorg voor te dragen dat die inbreuk niet groter is dan wordt gerechtvaardigd door de omstandigheden ...".

Arrest Braak bij binnentreden

In aansluiting bij de jurisprudentie van de Hoge Raad (HR 12 december 1978, NJ 1979, 142 m.nt. Mulder, Braak bij binnentreden) is aangegeven dat deze toepassing van geweld niet onevenredig mag zijn ten opzichte van het doel waartoe wordt binnengetreden".

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo