De wederrechtelijkheid - Wettelijke rechtvaardigingsgronden - Noodweer

13 belangrijke vragen over De wederrechtelijkheid - Wettelijke rechtvaardigingsgronden - Noodweer

Wat is noodweer als rechtvaardigingsgrond (art. 41 lid 1 Sr)?

Allereerst gaat het om een zelfverdediging van eigen of andermans fysieke en seksuele integriteit en bezit. Deze verdediging is toelaatbaar in zeer dringende omstandigheden, wanneer e overheid en haar organen niet op dat moment de noodzakelijke bescherming kunnen geven.

Waar moet aan voldaan worden bij een beroep op noodweer?

De eis der subsidairiteit: was er primair niet een minder schadelijke uitweg mogelijk ? Kon men zich onttrekken aan die situatie. Verdediging moet proportioneel zijn.

Wat zijn de bestanddelen van noodweer (art. 41 lid 1 Sr)?

- sprake van aanranding die plaatsvindt of onmiddellijk dreigt
- wederrechtelijk: zonder recht of bevoegdheid
- alleen voor mensen beheersing vatbare stoffelijke objecten mogen verdedigd worden en dus geen rechten
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Waarom verdient het onderwerp 'geanticipeerde noodweer' extra aandacht?

Omdat er in dit soort gevallen geen weging is in de proportionaliteit of de subsidiariteit. Er wordt op voorhand geanticipeerd op een ernstige bedreiging, maar de voorwaarden voor actief worden bvb boobytraps kunnen ook door kinderen, dieren of andere onschuldige voorbijgangers worden veroorzaakt.

De noodweerhandeling moet voldoen aan twee eisen, welke?

Ten eerste aan het subsidiariteit; is verdediging naar redelijk oordeel van de verdediger noodzakelijk (oftewel; was er niet primair een minder schadelijke uitweg dit heeft betrekking op het doel)

Ten tweede moet de verdedigingshandeling evenredig zijn aan de aanranding; proportionaliteit tussen aangerand belang en de wijze van verdediging (het moet gepast zijn)

Als aan alle bestanddelen van noodweer (art. 41 lid 1 Sr) zijn voldaan, wat zij nog bijkomende eisen?

- eis van subsidiariteit: was er primair niet een minder schadelijke uitweg (kon men zich niet onttrekken van de aanranding)
- eis van proportionaliteit: het middel dat gebruikt is om te verdedigen moet gepast zijn

In tegenstelling tot geanticipeerde noodweer mag een middel dat voorhanden is, ook al is het illegaal, rechtmatig gebruikt worden in een noodweer situatie. Er is hier wel een eis aan verbonden, welke?

Er moet adequaat met het middel worden omgegaan. Als daaraan is voldaan is er geen verdere eis inzake de noodzakelijkheid van het gebruikte middel, dat zou te ver strekken.

Binnen de specifieke eisen met betrekking tot noodweer, is de onderliggende formulering: redelijk middel en redelijk doel wat wordt hiermee bedoeld?

De proportionaliteitseis en de subsidiariteitseis liggen reeds besloten in de woorden; geboden door de noodzakelijke verdediging



Inzake noodweer is er sprake van Garantenstellung, wanneer is hier sprake van en hoe wordt dit beoordeeld?

Als er van iemand extra zorg mag worden geëist  (zoals bijvoorbeeld van de politie of beveiligers).
Er wordt in concreto beoordeeld of er sprake is van Garantenstellung -> Bezit iemand de benodigde kwaliteiten die hem worden toegedicht en bij een gebrek daaraan, is dat gebrek te wijten aan de persoon/verwijtbaar.

Bij de beoordeling van de vraag of de vastgestelde feiten een noodweersituatie opleveren is er een centrale gezichtspunt, welke?

Of de gedraging echt wordt gezien als aanvallend en niet als verdediging moet worden aangemerkt

Wanneer is er sowieso geen sprake van noodweer?

- de tegenaanval inzetten of verhaal halen
- het provoceren van geweld bij een ander
- het zelf opzoeken van de confrontatie

Dolus/culpa in causa is de naam van een verschijnsel dat een beroep op noodweer onwaarschijnlijk maakt om te slagen. Waar staat het voor?

Het provoceren van geweld door een ander en vervolgens tegen het uitgelokte geweld in verdediging komen.
- Het betekend echter niet dat er altijd een verplichting is om riskante situaties te vermijden, hoewel dat doorgaans verstandig is

Wat gebeurt er in het geval van disproportioneel geweld?

De excessieve handelingen worden dan niet aangemerkt als noodweer, maar niet uitgesloten is dat er sprake kan zijn van noodweerexces.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo