Startpagina / Samenvattingen / Strafrecht met mate. Editie 2019 / overheid-regels-vrijheid

Inleiding , legaliteit, bronnen van het strafrecht - Ontwikkelingen in strafrecht en strafrechtswetenschappen

15 belangrijke vragen over Inleiding , legaliteit, bronnen van het strafrecht - Ontwikkelingen in strafrecht en strafrechtswetenschappen

Waarom voldeed het gewoonterecht steeds minder en groeide de behoefte aan codificatie?

Ongeschreven regels boden te weinig rechtszekerheid en -eenheid. Dat geeft rechtsongelijkheid en dat druist tegen een modern rechtsvaardigheidsgevoel in. Door codificatie weet men beter waar ze aan toe zijn en zijn regels minder afhankelijk van plaatselijke en tijdgebonden tradities en gewoontes.

In primitieve maatschappijen bestaan alleen ongeschreven rechtsregels, die hun kracht grotendeels aan de gewoonte en traditie ontlenen. Hoe kan het dat gewoonte recht geeft?

Gewoonte geeft recht, zodra de gemeenschapsgenoten in bepaalde omstandigheden een bepaalde gedragslijn als dwingend ervaren.

Waarom werd de Klassieke School gezien als Vrijheid, gelijkheid en broederschap?

Het was een humanere aanpak en de focus werd gelegd op het maximale geluk voor een maximaal aantal mensen. Tevens werd er meer gekeken naar voorkoming van criminaliteit in plaats van het alleen te straffen.

Hoe uiten zich de drie regels van vrijheid in de Klassieke School van het strafrecht?

Ten eerste uitte zich dat in het legaliteitsbeginsel (Een oordeel vindt alleen plaats door een strafbare bepaling) dat de burger goed beschermt tegen de overheid. Verder kan een dader alleen gestraft worden, mits hij daadwerkelijk een begin met de uitvoering van een delict heeft gemaakt en tot slot de ne-bis-idemregel (iemand kan niet twee keer voor dezelfde daad vervolgd worden).

Omschrijf de Nieuwe Richting in één zin.

Meer gericht op de persoon van de delinquent en meer onderzoek naar hoe en waarom men crimineel gedrag vertoont (criminologie).

Omschrijf deze richting in één zin.

Meer repressie en meer afschrikking.

De Nieuwe Richting onder het mom van niet de daad, maar de dader' in wezen politieke doeleinden nastreefde. Wat zette het hiermee op zijn kop?

Het klassiek daadstrafrecht. Internationaal deed zich in het strafrecht de autoritaire of totalitaire richting gelden.

Waar leidde een tweede fundamentele wijziging in het denken toe?

Een tweede fundamentele wijziging in het denken leidde ertoe dat in de plaats van de regel 'nulla poene sine crimine' de regel 'nullum crimenn sine poena' (oftewel: geen misdaad zonder straf)

Bonger is een pionier van criminologie in Nederland geweest. Hij was de eerste Nederlandse hoogleraar in de criminologie en in Sociologie ( wetenschap van maatschappij) wat waren zijn conclusies?

In zijn studie concludeerde hij dat economische omstandigheden beslissend zijn voor de veroorzaking van crimineel gedrag

Had Bonger nog meer verklaringen van criminele gedragingen?

Dat de overgang naar kapitalistische productiewijze de mens tot hebzucht en prestatiedrang (egoïsme) bracht.

Wat concludeerde éen van de pioniers van de 'kritische' criminologie in Nederland W.A. Bonger (1876-1940) ?

Hij concludeerde dat economische omstandigheden beslissend zijn voor de veroorzaking van crimineel gedrag.

Wat stelde Clara Meijer-Wichmann (1885-1922) aan de kaak?

Dat nagenoeg alle strafrechtelijk veroordeelden tot de niet-bezittende klasse behoorden, hoewel er naar haar overtuiging onder de bezittenden ook asocialen waren.

Geef aan waarom gesteld kan worden dat het straf(proces)recht steeds instrumenteler van aard wordt.

Deze ontwikkeling hangt samen met het feit dat de samenleving steeds meer verzakelijkt en gericht is op efficiency. Bovendien wordt het straf(proces)recht door de overheid in toenemende mate gebruikt om de samenleving veiliger te maken. Er worden bijvoorbeeld steeds meer opsporingsbevoegdheden gecreëerd die (preventief) ingrijpen in de levens van burgers om op die manier strafbare feiten te voorkomen.

Waartoe leidt het tegengaan van terroristisch geweld?

Tot discussie over vragen als: ‘In hoeverre mag de individuele vrijheid worden opgeofferd aan het voorkomen van terroristische aanslagen?
Tot discussie over vragen als: ‘Willen wij een "Big Brother is watching us"-maatschappij?'

Tot het verlagen van drempels waarbij de overheid mag optreden, zoals het vervangen van de eis van ‘een redelijk vermoeden van schuld aan een strafbaar feit’ voor overheidsoptreden door ‘een aanwijzing van een terroristisch misdrijf’.

Door de vele jaren heen is criminologisch onderzoek naar tal van criminaliteitsvormen verricht. Door wie wordt dit onderzoek uitgevoerd?

Aan diverse juridische en sociale faculteiten. Ook geschiedt dit in hoge mate door het WODC, wetenschappelijk onderzoek- en documentatiecentrum van het Ministerie van Justitie en Veiligheid.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Strafrecht met mate. Editie 2019 | 9789013151268 | N Jörg

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Onderwerpen die gerelateerd zijn aan Inleiding , legaliteit, bronnen van het strafrecht - Ontwikkelingen in strafrecht en strafrechtswetenschappen