De strafbaarheid; voorwaarden en uitzonderingen - De wederrechtelijkheid

8 belangrijke vragen over De strafbaarheid; voorwaarden en uitzonderingen - De wederrechtelijkheid

Waarom is het van belang om wederrechtelijk als bestanddeel van de delictsomschrijving en als voorwaarde van strafbaarheid te onderscheiden?

Bij wederrechtelijkheid als voorwaarde van strafbaarheid kan de verdachte aangeven dat de daad die hij of zij heeft begaan, eventueel een ander motief had. Bijvoorbeeld: noodweer. Bij een tenlastelegging moet het OM bewijs leveren dat er aan het bestanddeel wederrechtelijkheid is voldaan om zo de delictsomschrijving legitiem te maken.

Waarom is een onwettige gedraging niet per definitie wederrechtelijk, dit lijkt intuïtief namelijk wel zo.

De veronderstelde wederrechtelijkheid kan aan de gedraging te komen ontvallen door een toepasselijke strafuitsluitingsgrond, in dit geval een rechtvaardigingsgrond.

Welke verantwoordelijkheden zijn er voor de verdachte t.a.v. Het wel of niet toepasselijk zijn van eventuele rechtvaardigingsgronden?

  • Het is aan de verdachte om zich te beroepen op afwezigheid van de wederrechtelijkheid, in evidente gevallen zal de rechter er wel ambtshalve naar vragen.
  • Daarnaast zal de verdachte met feiten moeten komen die in ieder geval enigzins aannemelijk zijn, op loze beweringen zal de rechter niet ingaan.
  • In twijfelgevallen zal het voordeel voor de verdachte uitvallen
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat is de voorgeschreven werkwijze voor een rechter als er een beroep wordt gedaan op het aanwezig zijn van een rechtvaardigingsgrond (3 stappen)

De rechter onderzoekt of:

  1. De feiten ter ondersteuning van het verweer aannemelijk zijn.
  2. Er met de aannemelijke feiten wordt voldaan aan de criteria waaraan het verweer moet voldoen
  3. Welke processuele gevolgen dit heeft.

Welke werkwijze is de rechter expliciet niet toegestaan aangaande de rechtvaardigingsgronden en waarom?

Het is niet toegestaan om enkel rechtstreeks op de letterlijke wettekst te toetsen om te concluderen dat er niet voldaan is aan de criteria. Dan blijft de aannemelijkheid van de feiten namelijk in het midden en daarmee ook of er voldaan is aan de criteria in concreto.

Naast de algemene/wettelijke rechtvaardigingsgronden bestaan er ook andere vormen van rechtvaardiging. Welke?

  • Speciale rechtvaardigheidsgronden
  • Traditionele, ongeschreven, excepties
  • Tegenstrijdige bepalingen die voor het strafbare gedrag structureel ruimte scheppen
  • Rechterlijk pardon
    • Nadeel, geen straf maar wel een strafblad
  • Ontbreken van de materiële wederrechtelijkheid
    • Inlezen van een extra element waarmee de bedoeling van de wetgever duidelijker wordt. (de rechter vult de wetgever aan/corrigeert de wetgever)

Geef een voorbeeld bij tegenstrijdige bepalingen die voor het strafbare gedrag ruimte schepping idzv een rechtvaardigingsgrond

  • Vrijheid van meningsuiting vs. Verbod van groepsbelediging
  • Door specifieke omstandigheden (sociale omstandigheden) relevant te achten, die niet expliciet in de delictsomschrijving staan, wordt er een vergoelijkende norm 'ingelezen'.

Welke (4) Traditionele, ongeschreven, excepties kennen we?

  • Sport en spel
  • Beroep (Medici bvb)
  • Kunst (aanstootgevende beelden)
  • Wetenschap (aanstootgevend materiaal)

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo