Startpagina / Samenvattingen / Class notes - Strafrecht met mate / wet-verdacht-gedraging

Strafrecht met Mate

36 belangrijke vragen over Strafrecht met Mate

Wanneer kan een dwangmiddel van de doorzoeking tegen de wil van de bewoner worden aangewend en welke artikel hoort erbij?

Art. 97 Sv: heterdaad van een strafbaar feit, dringende noodzakelijkheid en optreden van de R-C niet kan worden afgewacht.

Moet je als je een strafvorderlijke machtiging hebt ook een aparte machtiging hebben van de Awbi?

Nee, strafvorderlijke machtiging is voldoende (je hebt er al een)

Wat zijn de uitzonderingen van de politie die zonder toestemming een woning binnen vallen?

Art. 2 lid 3 Awbi (vuurwapen bijv.), en een wettelijke uitzondering (art. 55a lid 2 Sv en art. 97 lid 4 Sv)

Wat mag je bij binnentreden en bij doorzoeken doen?

Bij binnentreden mag je alleen zoekend rondkijken (spullen die op de tafel etc. Liggen) en niks openmaken (uitzondering: een deur) en bij doorzoeken mag je kasten etc. Openmaken.

Kan een minister van Veiligheid en Justitie richtlijnen opstellen?

Ja, de richtlijnen worden bindend genoemd omdat de minister verantwoordelijk blijft voor het uitvoeren van wat in de richtlijn staat.

Wat als het OM besluit om de verdachte niet te vervolgen?

Art. 12 Sv. Slachtoffer kan naar het hof stappen.

Kan een verdachte een beroep doen op art. 12 Sv?

Ja, voor een bevrijdende vrijspraak

Kan het OM zelf beslissen om tot vervolging over te gaan, zonder aangifte van het slachtoffer?

Ja, het OM is bevoegd om zelf tot vervolging over te gaan.

Cheyenne heeft een dure parfum fles gestolen in de Bijenkorf. De winkelbeveiliger heeft dit gezien en Cheyenne wordt aangehouden. De ten laste gelegde dat ''zij op of omstreeks 13 november 2017 in de gemeente Maastricht heeft weggenomen een verpakking (eau de toilette merk Tom Ford Blach Orchid), in elk geval enig goed, geheel of ten dele toebehorende aan de Bijenkorf, in elk aan een ander of anderen dan aan verdachte''. Haar advocaat zegt dat Cheyenne op grond van de tenlastelegging niet veroordeeld kan worden. Klopt dit?

Omdat in de tenlastelegging het woord wederrechtelijk niet opgenomen is volgt een OVAR. Dit omdat in de dagvaarding vergelijkbaar moet zijn met wat in het artikel staat, art. 310 Sr. Dus Cheyenne wordt vrijgesproken omdat de tenlastelegging niet goed was omschreven.

Verdachte is op 31 oktober 2017 Halloween gaan vieren en heeft verschillende graven vernield op een kerkhof. Met graffiti heeft hij grote tags op graven getekend en op sommige gedenktekens met fluorescerende kleuren bespoten (art. 149 Sr). Nu wordt hij verdachte van vernieling en grafschending maar zijn raadsvrouw voert aan dat hij onder invloed van een psychose handelde (schulduitsluitingsgrond).

Omdat in deze casus een schulduitsluitingsgrond aanwezig is, ontbreekt de verwijtbaarheid van de verdachte. Daarom volgt een OVAR.

Rechtenstudent Hans raakt tijdens de inkom in een dronken bui slaags met een medestudent. De vechtpartij loopt uit de hand en uiteindelijk komt de medestudent te overlijden. In de tenlastelegging staat het volgende: 'hij op of omstreeks 23 augustus 2017 in Maastricht, opzettelijk een persoon, genaamd Mark Waterman, van het leven heeft beroofd, hebbende hij, verdachte, opzettelijk die Waterman verschillende malen tegen het hoofd gestompt en/of geslagen, als gevolg waarvan die Waterman het bewustzijn verloor en korte tijd daarna is overleden'. Hans handelde uit noodweer (rechtvaardigingsgrond)

(als er staat van het leven beroofd: uitgaan van doodslag art. 287 Sr.) In het geval van noodweer volgt een OVAR. Eerst is het feit bewezen en is het strafbaar, maar omdat een rechtvaardigheidsgrond aanwezig is volgt een OVAR en omdat wederrechtelijkheid niet opgenomen is in de tenlastelegging.

Mag een raadsman zonder zijn cliënt procederen?

Dat mag, mits de advocaat een machtiging heeft van zijn cliënt. Art. 279 Sv

Is de negatief wettelijk bewijsstelsel van toepassing in Nederland?

Is een rapport van de reclassering een bewijsmiddel?

Nee

Welke drie categorieën kent het legaliteitsbeginsel?

Terugwerkende kracht (nulla poena bepaling), analogieverbod en lex-certabeginsel.

Wat houdt de terugwerkende kracht (nulla poena bepaling) in?

Wetgever kan geen bepalingen maken die gedragingen achteraf strafbaat stellen.

Met welke interpretatiemethoden is het belangrijk om als eerst te beginnen?

Met de letterlijke betekenis van de wettekst

Wat is de betekenis van taalkundige methode?

De rechter loopt bestanddelen van een wettelijke bepaling langs en gaat hierbij na wat de betekenis van die bestanddelen op zichzelf en in onderlinge samenhang is voordat andere interpretatie methoden worden toegepast.

Wat houdt de wetshistorisch methode in?

Wetten hebben en lange geschiedenis en een lastig ontwikkelingsproces. Tijdens het maken van de wet wordt vaak uitleg gegeven waarom een wet wordt gemaakt en waarvoor die dient. Ook wordt gekeken naar de bedoeling van de wetgever met de desbetreffende wet.

Wat houdt de rechtshistorisch methode in?

Het is een hele geschiedenis (ook maatschappij) en de rechter kan hierdoor de bedoeling van de wet doorzien zoals bij ontstaan is bedoeld.

Wat houdt de wetssystematisch methode in?

Alle wetten vormen een groot geheel en zijn vaak nauw verbonden met elkaar. Wetten passen vaak binnen een hoofdstuk, paragraaf, gedeelte van een wetboek en deels moet erbij de uitleg van een wet ook naar het geheel van wetten daaromheen gekeken worden.

Wat houdt de teleologisch/functioneel methode in?

Wordt gekeken naar het maatschappelijk doel van een wet en de rechter kijkt naar wat een wet kan betekenen en een samenleving en hoe hij deze wet zinnig kan uitleggen.

Wat is de relatie tussen rechtszekerheid en het legaliteitsbeginsel?

Strafrechtelijke verschijningsvorm van een algemeen publiekrechtelijk beginsel dat betrekking heeft op de verhouding tussen staat en individu, en vooral op de begrenzing van de macht die de staat jegens het individu mag uitoefenen. Rechtszekerheid bestaat als burgers weten wat de wet is en wat hun rechten zijn, als het legaliteitsbeginsel niet zou bestaan kon deze zekerheid niet worden geboden.

Wat is de relatie tussen art. 350 Sv en het legaliteitsbeginsel?

Wanneer is vastgelegd dat het feit het gevolg van een menselijke gedraging is, moet worden gekeken of de gedraging past binnen een wettelijke delictsomschrijving. Dit koppelen van een menselijke gedraging aan een wettelijke bepaling, wordt - op aangeven van de officier van justitie - gedaan door de rechter. Dit wordt kwalificeren genoemd.

Wat betekent het begrip wettelijk in art. 1 lid 1 Sr?

Een wet in materiële zin, de bepaling dient een algemeen verbindend voorschrift te zijn. Hierdoor heeft, naast de formele wetgever, een lagere wetgever zoals de gemeente de bevoegdheid strafbepalingen te maken.

Wat zijn de belangrijkste interpretatiemethoden voor het interpreteren van (vage wetstermen)?

- de grammaticale interpretatie;
- de wetshistorische (totstandkomingsgeschiedenis, wat was de bedoeling van de wetgever)
- de wetssystematische;
- de teleologische (wordt naar het doel van bepaling gekeken, wat was het doel van de wetgever)?

Een verdachte wordt het volgende ten laste gelegd: 'op 31 juli 2017 te Amsterdam, opzettelijk oneerbaar met geslachtsdeel, hetwelk, ondanks bedekking door speciaal daartoe gerepareerde kleding duidelijk - als zodanig - waarneembaar was, op een plaats voor het openbaar verkeer bestemd, te weten het Museumplein (lijn 2) heeft bevonden'. Zijn advocate betoogt voor de politierechter vurig dat van een veroordeling geen sprake kan zijn. De strafbaarstelling van art. 239 Sr - waar de tenlastelegging op is toegesneden - is immers veel te vaag en daarom in strijd met art. 7 van het EVRM. Heeft dit kans van slagen?

Nee, omdat het lex-certabeginsel heeft open delictsomschrijvingen, met open of vage termen.

Kan er voor APV's straffen gesteld worden?

Ja, op grond van art. 154 jo. 156 Gemeentewet.

Hoe zwaar mogen de straffen zijn in de APV?

De straffen mogen niet zwaarder zijn dan hechtenis van ten hoogste drie maanden of geldboete van de 2e categorie.

Een verdachte is ten laste gelegd dat hij in strijd handelt met de APV. Hier staat namelijk in dat een goed te koop aanbieden in de uitoefening van markt- en straathandel een vergunning nodig is. De verdachte voert ter terechtzitting aan dat hij niet in strijd handelt met de APV omdat hij niet op een markt of opa e straat stond. En daar zegt de APV niks over. Wat kan de rechter doen?

Allereerst is het legaliteitsbeginsel van toepassing omdat het gaat om een strafbaar feit. In deze zaak is het analogieverbod van toepassing. De rechter mag niet meer lezen van de wet dan wat er staat en zal met de taalkundige/teleologische interpretatie met uitleg kunnen geven.

Een OvJ is er eindelijk in geslaagd om na jaren van moeizaam onderzoek belangrijk bewijsmateriaal verzameld te krijgen tegen een organisatie die zich bezighoudt met handel in verdovende middelen. Omdat de OvJ zint op een hoge straf voor Karel besluit hij de tenlastelegging af te stemmen op art. 140 Sr en wacht hij met dagvaarden tot januari 2018 omdat dan een wet in werking treedt op grond waarvan de maximum gevangenisstraf voor de leiders van een criminele organisatie wordt verhoogd. 'de verdachte verdient de zwaarste straf' zo redeneert Callewaert. Kan dit?

De OvJ kan wachten met dagvaarden maar kan geen hogere straf eisen omdat dat in strijd is zal zijn met artikel 1 lid 2 Sr en het verbod op terugwerkende kracht. Wel kan de rechter anticiperende interpretatie methode toepassen waardoor die in zijn beoordeling al vooruit kan kijken op nieuwe wetgeving. In deze casus staat het verbod op terugwerkende kracht centraal. Art. 1 lid 2 Sr is een uitzondering, en geldt wanneer de wet verandert in het voordeel van de verdachte.

Doorbreekt een gekwalificeerd opzet delict de causale keten door een medische misser?

Nee

Waar gaat het om bij functioneel daderschap?

Het gaat erom dat iemand die niet (of weinig) zelf fysiek een strafbepaling heeft overtreden toch als strafrechtelijk aansprakelijk kan worden gezien omdat hij voor die gedraging verantwoordelijk is. Of de gedraging van de feitelijke pleger functioneel kan worden toegerekend aan de verdachte wordt bepaald aan de hand van de IJzerdraadcriteria. Bij functioneel daderschap moet opzet of tenminste voorwaardelijk opzet op het oog hebben gehad.

Wat zijn de voorwaarden van de IJzerdraad-criteria (geldt bij functioneel daderschap):

Beschikken: hij moet in staat zijn geweest invloed uit te oefenen op het gedrag van de feitelijke pleger.
aanvaarden: het niet betrachten van de zorg die in redelijkheid van de functionele dader kan worden gevergd ter voorkoming van de gedraging, valt hier onder, zoals: onvoldoende middelen ter beschikking stellen, onvoldoende instructies en scholing, onvoldoende controle en toezicht.

Wat houdt daderschap van rechtspersonen in?

Een gedraging van een natuurlijke persoon kan aan die rechtspersoon worden toegerekend wanneer die gedraging heeft plaatsgevonden in de sfeer van de rechterspersoon (drijfmestarrest)

Peter heeft zijn vrouw in haar hals geschoten (voorbedachte raden). Hij schrikt van zijn eigen actie en belt onmiddellijk 112. Een ambulance brengt de vrouw naar het ziekenhuis, waardoor de vrouw door een infectie overlijdt. Is Peter aansprakelijk?

Dit is een handeling met voorbedachte raden en daarbij is artikel 289 Sr moord van toepassing. In de Casus had Peter redelijkerwijs kunnen voorzien dat het geen goed idee was om iemand in de nek te schieten en dat hij zich bedenkt en hulp inschakelt maakt het niet minder verantwoordelijk, hij benadrukt wel dat hij het geval van zijn handelen inziet.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Strafrecht met mate

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding