Startpagina / Samenvattingen / Class notes - Successie / schenking-sw-verbintenis

De schenking

25 belangrijke vragen over De schenking

Onder de schenking wordt mede verstaan de gift en de voldoening aan een natuurlijke verbintenis (art. 1 lid 7 SW). Nochtans is de voldoening aan een natuurlijke verbintenis vrijgesteld voor de schenkbelasting (art. 33 lid 12 SW). Wat is hiervan de bedoeling?

Wat is de definitie van een natuurlijke verbintenis?

Het verleggen van de bewijspositie naar de verkrijger dat sprake is van een natuurlijke verbintenis (Sonneveldt).

Een natuurlijke verbintenis is een dringende morele verplichting van zodanige aard die naar maatschappelijke opvattingen als voldoening van een aan die ander toekomende prestatie moet worden aangemerkt (art. 6:3-2 BW).

Een natuurlijke verbintenis bestaat indien sprake is van een dringende morele verplichting van zodanige aard dat deze naar maatschappelijke opvattingen als voldoening van een aan die ander toekomende prestatie moet worden aangemerkt (art. 6:3-2 BW).

Stel dat Harm in zijn testament Jeroen tot erfgenaam benoemt en daarbij bepaalt dat hij ten aanzien van Jeroen naar maatschappelijke opvattingen verplicht is om hem te verschaffen van onderhoud, ook na zijn dood. Kan erfbelasting worden geheven?

Nee, tegenover het saldo van de nalatenschap staat immers een schuld gelijk aan het saldo van de nalatenschap. Erfbelasting kan niet worden geheven. Zie ook HR 27 februari 1980, BNB 1980/113.

Noem drie arresten waarin sprake was van een natuurlijke verbintenis. Noem het anagram.

Goudse Bouwmeester (NJ 1926, 777): het afdragen van ontvangen steekpenningen aan gemeente moet worden aangemerkt als voldoen aan natuurlijke verbintenis. Terugvordering op grond van onverschuldigde betaling niet mogelijk.
De Visser/Harms (NJ 1946, 62): Harms had een weduwepensioen afgesloten voor
zijn weduwe. Legitimarissen boos omdat weduwenpensioen als schuld de nalatenschap verminderde.
Pensioentoezegging (NJ 1971, 187): een pensioentoezegging aan een werknemer die alsnog wordt omgezet in een afdwingbare verbintenis vermindert de grondslag van de nalatenschap.

Bespreek de behandeling van de natuurlijke verbintenis in de Successiewet 1956.

Natuurlijke verbintenis (art. 6:3 BW). Voldoen aan een natuurlijke verbintenis -> schenking o.g.v. art. 1-7 SW. Op grond van art. 33-12 SW is de schenking vrijgesteld. Hiermee wordt de bewijslast verlegd naar de verkrijger. De omzetting van een natuurlijke verbintenis in een afdwingbare verbintenis bij testament heeft tot gevolg dat de grondslag van de nalatenschap wordt verkleind.

De schenking in civiele zin valt onder het ruimere begrip gift. Geef de drie voorwaarden wil sprake zijn van een schenking in de zin van de Successiewet.

1. Liberaliteit (vrijgevigheid)
2. Verarming van de schenker
3. Verrijking van de begiftigde

Jeroen verbindt zich om gratis arbeid te verrichten voor Harm. Is sprake van een schenking? Waarom (niet)? Wanneer is dat anders?

Nee. Jeroen wordt niet armer. Indien Jeroen schadeplichtig is als hij niet nakomt.

Harm voelt zich verplicht om de ziektekosten van zijn zieke zoon te betalen. Hij komt met zijn zieke zoon overeen dat hij de ziektekosten zal betalen. Zijn zieke zoon is ziek geworden in het bedrijf van zijn vader. Is sprake van een schenking?

Ja maar het lijkt erop dat de schenking strekt tot voldoening aan een natuurlijke verbintenis -> in dat geval is deze vrijgesteld op grond van art. 33-12 SW.

Waarom is een schuldigerkenning die pas opeisbaar is bij het overlijden van de schenker handig? Hoe wordt deze schuldigerkenning meestal wel genoemd? Welke aspecten moet op worden gelet bij de schuldigerkenning?

Zo behoudt de schenker de beschikking over de goederen en hoeft hij geen liquiditeiten vrij te maken.

De schuldigerkenning die pas opeisbaar is bij overlijden wordt wel de 'schenking op papier' genoemd.

Aandachtspunten

- moet worden aangegaan bij notariële akte ("causa mortis ex art. 7:177 lid 1 BW")
- de erflater moet deze persoonlijk laten opmaken!! Dus niet bij volmacht!! (vergelijk het opmaken an de uiterste wilsbeschikking, zie ook lid 1)

Een schenking kan een beding van herroepelijkheid bevatten. Herroepelijkheid is een ontbindende voorwaarde. Stel dat Harm Evelien een gloednieuwe auto schenkt maar deze schenking op enig moment herroept. Kan Evelien dan de door haar betaalde schenkbelasting terugkrijgen? Stel dat het gaat om een huis? Hoe zit het dan met de overdrachtsbelasting? Noem de wettelijke grondslagen.

Door het inroepen van de ontbindende voorwaarde keert de auto/het huis terug bij Harm. Evelien kan de betaalde schenkbelasting terugvragen op grond van art. 53 SW en eventueel betaalde overdrachtsbelasting op grond van art. 19 BRV.

Harm schenkt Evelien de aandelen in zijn BV onder de voorwaarde dat zij tien jaar bij hem in de BV werkt. Na vijf jaar overlijdt Harm, terwijl de opschortende voorwaarde van de schenking nog niet is ingetreden. Na tien jaar treedt de opschortende voorwaarde alsnog in. Is op dat moment schenkbelasting verschuldigd?

Nee. Omdat de schenker inmiddels overleden is wordt de verkrijging voor de SW aangemerkt als krachtens erfrecht verkregen (art. 12-1 SW).

Kees Boef verstrekt een renteloze direct opeisbare geldlening aan zoonlief. Vormt de geldlening een schenking? Waarom (niet)? Welke bepaling is wel van toepassing?

Nominale en contante waarde van de geldlening zijn gelijk aan elkaar. Er vindt geen onderlinge verarming/verrijking plaats.

Art. 15 SW -> Er wordt bij wijze van fictie de dagelijkse schenking van een vruchtgebruik aangenomen.

Harm gunt zoon Jeroen een koopoptie op het ouderlijk huis. Het ouderlijk huis heeft een WOZ-waarde van € 500.000. De optie stelt Jeroen in staat om tot 2017 het huis voor € 400.000 te kopen. Is sprake van een schenking? Zo ja, wat is de maatstaf van heffing?

Stel dat Jeroen de optie niet uitoefent omdat het huis in 2016 platbrandt. Wat kan Jeroen dan doen?

Wanneer is de verlening van een dergelijk optierecht pas belast op het moment van uitoefening?

Ja, de verlening van de koopoptie vormt een gift van € 100.000.

De betaalde schenkbelasting terugvragen (art. 53 lid 1 SW).

Indien sprake is van een herroepelijk optierecht, dan is pas belasting verschuldigd op het moment dat de optie daadwerkelijk wordt uitgeoefend. Een onherroepelijk optierecht betekent dat bij de verlening van de optie belasting moet worden betaald.

Kees Boef wil zijn onderneming overdragen aan Boef jr. Om een rendabele voortzetting mogelijk te maken, verkoopt hij de onderneming onder de goingconcernwaarde. Waar is in beginsel sprake van?

Kees Boef wil dat de waarde van de onderneming met anderen wordt gedeeld mocht Boef jr. de tent liquideren. Wat kan in de verkoopovereenkomst worden opgenomen? Wat als Boef jr. ermee stopt en deze wordt ingeroepen?

Een gift.

Een meerwaardeclausule. Op dat moment kan de betaalde schenkbelasting (gedeeltelijk) worden teruggevraagd. Let op dat de verkrijging door derden nu bij hen in de heffing wordt betrokken.

Peter heeft een recht van vruchtgebruik op zijn woning. Zijn zoon heeft de blote eigendom van de woning. Op enig moment doet Peter afstand van zijn recht van vruchtgebruik. Is sprake van een belastbaar feit?

Ja, er is sprake van een gift. Er is schenkbelasting verschuldigd over de waarde van het recht van vruchtgebruik (art. 14 SW).

Papa verkoopt zijn Mercedes CDI 220 aan zoonlief voor een bedrag van € 10.000.

De marktwaarde van de Mercedes is € 30.000.

Waarvan is dit een klassiek voorbeeld?

Er is geen sprake van een schenking, maar van een gift (art. 7:175 lid 1 jo. art. 7:186 lid 2 BW). Een schenking geschiedt om niet.

Pater familias overlijdt. Zijn zoon Hans verwerpt de nalatenschap. De relatie met zijn vader is verslechterd na een uit de hand gelopen potje Age of Empires op een LAN-party. Als gevolg wast zijn deel aan bij de erfrechtelijke verkrijging van zus Greetje.

Is sprake van een gift? Is over de verkrijging door Greetje schenkbelasting verschuldigd?

Waarschijnlijk is sprake van een civielrechtelijke gift (art. 7:186 lid 1 BW). Greetje is echter geen schenkbelasting verschuldigd: op grond van art. 1 lid 8 SW vormt de verwerping geen schenking in de zin van de Successiewet.

Wat is geregeld in art. 1 lid 8 SW?

Lid 8 regelt dat de verwerping van een nalatenschap en het afzien van de wettelijke verdeling niet wordt aangemerkt als een schenking in de zin van de Successiewet.

Kan de schenking mondeling of bij onderhandse akte geschieden? Wat is de uitzondering op deze regel?

Ja, de schenking kan vormvrij geschieden. De uitzondering is de schenking mortis causa -> de schenking ter zake des doods (papieren schenking).

Verwerping heeft tot gevolg dat het deel van een erfgenaam of legataris aanwast bij de andere erfgenamen of legatarissen. Kan een verwerping een gift inhouden jegens de andere erfgenamen/legatarissen? Kan verwerping tot gevolg hebben dat minder erfbelasting is verschuldigd?

Civielrechtelijk kan sprake zijn van een gift, fiscaal gezien niet: zie art. 1 lid 8 SW. Verwerping kan er niet toe leiden, dat minder erfbelasting is verschuldigd. Zie art. 30 lid 1 SW.

Wat is een zgn. 'win-win'-lening?

Een 'win-win'-lening is wanneer de ouders liquide middelen hebben en daaruit een lening verstrekken aan een kind, die deze lening vervolgens aanwendt voor het eigen huis.

'Win-win': ouders betalen geen belasting over de ontvangen rente, kind trekt de betaalde rente af tegen het progressieve tarief in box 1.

Wat is vaak de bedoeling bij de zogenaamde 'papieren schenking'? Welke anti-misbruikbepaling is van toepassing?

De papieren schenking heeft de strekking dat zij pas kan worden opgeëist na het overlijden van de schenker. Art. 10 SW is van toepassing (tenzij schenker jaarlijks 6% rente betaalt en geen vruchtgebruik heeft gehad).

Theo erkent jaarlijks een bedrag schuldig aan zijn dochter. De schuldig erkende bedragen zijn pas opeisbaar bij zijn overlijden. Hoe voorkomt Theo de toepassing van art. 10 SW bij zijn overlijden? Noem de wettelijke grondslagen.

Door jaarlijks 6% rente te betalen over het schuldig erkende bedrag. Art. 10 lid 3 SW jo . art. 21 lid 14 SW.

Yvonne erkent haar dochter Anne schuldig, onder de voorwaarde, dat Anne langer leeft dan Yvonne. De schuldigerkenningen worden opgemaakt bij notariële akte en Yvonne betaalt ieder jaar netjes 6% rente. Waarom is dit toch een slecht idee?

De schuldigerkenning onder voorwaarde van overleving wordt op grond van art. 11 lid 3 SW aangemerkt als een erfrechtelijke verkrijging. Er is daarmee alsnog erfbelasting verschuldigd over het geschonken bedrag.

Ome Charles woont meer dan tien jaar in België. Alvorens terug te keren naar Nederland, schenkt hij een groot deel van zijn vermogen aan zijn in Nederland woonachtige familie. Een maand na zijn remigratie komt Charles te overlijden. Is ter zake van zijn overlijden erfbelasting verschuldigd? Geef de wettelijke grondslag.

Jazeker!!!! Nu Charles binnen 180 dagen na de schenking kwam te overlijden, worden de schenkingen op voet van art. 12 lid 1 SW alsnog aangemerkt als verkregen krachtens erfrecht. NTFR 2009/883.

Constantijn woont nu tien jaar in Brasschaat en besluit een aanzienlijk deel van zijn vermogen te schenken aan zijn in Nederland woonachtige familie. Nu hij meer dan tien jaar in België woont, is de woonplaatsfictie van art. 3 lid 1 SW niet meer van toepassing. Hij wenst nu terug te keren naar NL. Wat dient u hem te adviseren?

180 dagen te wachten met remigreren. Indien Constantijn binnen 180 dagen alsnog komt te overlijden, dan is alsnog Nederlandse erfbelasting verschuldigd over de schenkingen. Zie NTFR 2009/883.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Successie

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding

De schenking

25 belangrijke vragen over De schenking

Noem drie arresten waarin sprake was van een natuurlijke verbintenis. Noem het anagram.

Bespreek de behandeling van de natuurlijke verbintenis in de Successiewet 1956.

De schenking in civiele zin valt onder het ruimere begrip gift. Geef de drie voorwaarden wil sprake zijn van een schenking in de zin van de Successiewet.

Jeroen verbindt zich om gratis arbeid te verrichten voor Harm. Is sprake van een schenking? Waarom (niet)? Wanneer is dat anders?

Harm voelt zich verplicht om de ziektekosten van zijn zieke zoon te betalen. Hij komt met zijn zieke zoon overeen dat hij de ziektekosten zal betalen. Zijn zieke zoon is ziek geworden in het bedrijf van zijn vader. Is sprake van een schenking?

Waarom is een schuldigerkenning die pas opeisbaar is bij het overlijden van de schenker handig? Hoe wordt deze schuldigerkenning meestal wel genoemd? Welke aspecten moet op worden gelet bij de schuldigerkenning?

Kees Boef verstrekt een renteloze direct opeisbare geldlening aan zoonlief. Vormt de geldlening een schenking? Waarom (niet)? Welke bepaling is wel van toepassing?

Peter heeft een recht van vruchtgebruik op zijn woning. Zijn zoon heeft de blote eigendom van de woning. Op enig moment doet Peter afstand van zijn recht van vruchtgebruik. Is sprake van een belastbaar feit?

Papa verkoopt zijn Mercedes CDI 220 aan zoonlief voor een bedrag van € 10.000.De marktwaarde van de Mercedes is € 30.000.Waarvan is dit een klassiek voorbeeld?

Wat is geregeld in art. 1 lid 8 SW?

Kan de schenking mondeling of bij onderhandse akte geschieden? Wat is de uitzondering op deze regel?

Verwerping heeft tot gevolg dat het deel van een erfgenaam of legataris aanwast bij de andere erfgenamen of legatarissen. Kan een verwerping een gift inhouden jegens de andere erfgenamen/legatarissen? Kan verwerping tot gevolg hebben dat minder erfbelasting is verschuldigd?

Wat is een zgn. 'win-win'-lening?

Wat is vaak de bedoeling bij de zogenaamde 'papieren schenking'? Welke anti-misbruikbepaling is van toepassing?

Theo erkent jaarlijks een bedrag schuldig aan zijn dochter. De schuldig erkende bedragen zijn pas opeisbaar bij zijn overlijden. Hoe voorkomt Theo de toepassing van art. 10 SW bij zijn overlijden? Noem de wettelijke grondslagen.

Yvonne erkent haar dochter Anne schuldig, onder de voorwaarde, dat Anne langer leeft dan Yvonne. De schuldigerkenningen worden opgemaakt bij notariële akte en Yvonne betaalt ieder jaar netjes 6% rente. Waarom is dit toch een slecht idee?

Samenvattingen die gerelateerd zijn aan Stof Grondslagen van de SW 1956 en Estate Planning Wegwijs het belastbare feit

Class notes - Successie

Bestuursrecht in het Awb-tijdperk

Strafrecht met mate

Juridische Aspecten 1 (Privaatrecht) Compend…

Directe Belastingen III

Samenvatting Goederenrecht

Verbintenissen uit de wet en schadevergoeding

Materieel strafrecht

Grondlagen inkomstenbelasting

Hoofdstukken vermogensrecht

wft leven

Syllabus Huwelijksvermogensrecht

Papa verkoopt zijn Mercedes CDI 220 aan zoonlief voor een bedrag van € 10.000.

De marktwaarde van de Mercedes is € 30.000.

Waarvan is dit een klassiek voorbeeld?