Startpagina / Samenvattingen / Class notes - Taalfilosofie / woord-betekenis-voorstelling

Filosofie van taal en tekst

Q: Welke drie betekenistheorieën moet je kennen voor het tentamen?

1. Referentiële betekenistheorie : woord x betekent y omdat x verwijst naar y. Denk aan een boon. Het woord boon betekent het ding boon, omdat het verwijst naar een boon. 2. De voorspellingstheorie : woord x betekent y omdat x een voorstelling is/oproept van y. Als ik het heb over een draak, dan hebben we ongeveer hetzelfde beeld in ons hoofd. 3. De gedragstheorie : woord x betekent y omdat x gedrag y oproept. De betekenis van het woord is het effect dat het woord bij de ander oproept.

Q: Welke problemen komen we tegen bij de voorstellingstheorie van Locke?

Niet elk woord heeft een 'voorstelbare' betekenis en kan dus geen 'idee' worden (voegwoorden? fabeldieren?) Wat moet je voor mentale voorstelling oproepen bij een voegwoord? Een mens heeft niet altijd dezelfde voorstelling bij ideeën: ik kan verschillende ideeën van 'boom' of 'touw' hebben. We lopen tegen het probleem van de intersubjectiviteit aan: spreken we over hetzelfde als we over 'vlootaalmoezenier' hebben? Is de betekenis ervan hetzelfde als de mentale voorstelling? Dit kan leiden tot misverstanden.

7 belangrijke vragen over Filosofie van taal en tekst

Welke drie betekenistheorieën moet je kennen voor het tentamen?

1. Referentiële betekenistheorie: woord x betekent y omdat x verwijst naar y. Denk aan een boon. Het woord boon betekent het ding boon, omdat het verwijst naar een boon.
2. De voorspellingstheorie: woord x betekent y omdat x een voorstelling is/oproept van y. Als ik het heb over een draak, dan hebben we ongeveer hetzelfde beeld in ons hoofd.
3. De gedragstheorie: woord x betekent y omdat x gedrag y oproept.
De betekenis van het woord is het effect dat het woord bij de ander oproept.

Leg uit hoe de referentiële betekenistheorie werkt.

Deze theorie komt van Augustinus zijn Confessiones (397).
Een woord refereert naar zijn betekenis. Een naam verwijst naar de drager van die naam. Betekenis en referent vallen samen: de betekenis van het woord koe is het object koe.

Als je een naam gebruikt, dan heb je de bedoeling om te verwijzen. Je verwijst naar de drager van die naam, en laat de betekenis van de naam buiten beschouwing.

Waarom klopt de theorie van Augustinus niet?

Referent en betekenis vallen niet samen. Woorden hebben betekenis én ze verwijzen! Verder zijn er vier zaken waar in deze theorie geen rekening mee wordt gehouden.

1. Verschillende betekenissen kunnen dezelfde referent hebben. (De auteur van ..De echtgenoot van ..)
2. Indexicale woorden
3. Voegwoorden en getallen.
4. woorden zonder referent

Geef aan wat de voorstellingstheorie van John Locke inhoudt.

Deze theorie is gebaseerd op het gegeven dat we iets waarnemen en daar een idee (een voorstelling/representatie) in onze gedachtenwereld bij vormen, zonder taal. Je hebt hier dus geen taal bij nodig.

Als we denken, dan combineren we deze voorstellingen.
Als we willen communiceren, dan moeten we onze voorstelling/ideeën in woorden gieten.

Wat is 'betekenis' in de voorstellingstheorie van John Locke?

Een woord gebruiken we als een teken van een mentale voorstelling in ons hoofd (mentalisme). We kunnen ook een voorstelling maken van dingen die niet bestaan. Ons brein is immers in staat om eindeloos veel voorstellingen te maken. Betekenis is dus het mentale beeld, de voorstelling (idee, representatie) die van object gemaakt is.

Intressante vragen die deze theorie oproept:
Wat als er beelden zijn waar geen woorden voor zijn?
Wie bepaalt welk woord dit wordt?

Welke problemen komen we tegen bij de voorstellingstheorie van Locke?

Niet elk woord heeft een 'voorstelbare' betekenis en kan dus geen 'idee' worden (voegwoorden? fabeldieren?) Wat moet je voor mentale voorstelling oproepen bij een voegwoord?

Een mens heeft niet altijd dezelfde voorstelling bij ideeën: ik kan verschillende ideeën van 'boom' of 'touw' hebben.

We lopen tegen het probleem van de intersubjectiviteit aan: spreken we over hetzelfde als we over 'vlootaalmoezenier' hebben? Is de betekenis ervan hetzelfde als de mentale voorstelling? Dit kan leiden tot misverstanden.

Welke les moeten we uit het hoofdstuk over de drie betekenistheorieën trekken?

Betekenis kan NIET worden geïdentificeerd met:
-referent (relatie taal - werkelijkheid)
-voorstelling (relatie taal - denken)
-respons (als een respons op een stimulus)

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Taalfilosofie

Bekijk samenvatting