Taalzuiverheiditems

59 belangrijke vragen over Taalzuiverheiditems

Wat is correct?

  • Bedampte ruiten
  • Bedompte ruiten
  • Bedoomde ruiten
  • Aangedampte ruiten
  • Aangeslagen ruiten
  • Beslagen ruiten
  • Bewasemde ruiten

  • Beslagen ruiten = standaardtaal
  • Aangedampte ruiten = standaardtaal B.
  • Bewasemde ruiten = standaardtaal B.
  • Aangeslagen ruiten = niet duidelijk of het standaardtaal is.
  • Bedampte ruiten = niet duidelijk of het standaardtaal is.
  • Bedompte ruiten is geen standaardtaal
  • Bedoomde ruiten is geen standaardtaal

Zijn "belanghebbende" en "betrokkene" synoniemen?

Neen!

  • Een belanghebbende = iemand wiens belang bij iets betrokken is.
  • Een betrokkene = iemand die zelf bij iets betrokken is.

Wat is het verschil tussen "bemerking", "aanmerking" en "opmerking"?

  • Opmerking = neutrale betekenis
  • Aanmerking = een kritische en vaak zelfs negatieve of afkeurende opmerking.
  • Bemerking is geen standaardtaal.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Mag je beslissen en besluiten door elkaar gebruiken in een zin als: We moeten over de netelige kwestie morgenavond toch eindelijk iets beslissen/besluiten?

Ja!

MAAR er is een accentverschil.

  • We moeten iets beslissen = de nadruk ligt op het doorhakken van een knoop, zodat aan bestaande onzekerheid een einde gemaakt wordt.
Beslissen = De discussie beëindigen door het nemen van een besluit, een doorslaggevende stem hebben, de uitslag vaststellen
  • We moeten iets besluiten = het accent ligt op na rijp beraad komen tot een keuze tussen alternatieven.
Besluiten = in zich bevatten, beëindigen, concluderen en "na beraadslaging tot een beslissing komen"

Is "best" correct gebruikt in een zin als "je komt best met de bus" om aan te duiden dat deze manier van reizen verkieslijk is?

Neen!

  • Je komt HET best(e) met de bus. = standaardtaal
Het best(e) = geeft aan dat iets de voorkeur verdient, verkieslijk of aan te raden is.
Best = aan geven dat iets (goed) mogelijk is of dat men iets (graag) wil.

Wat is het verschil in gebruik tussen "blijkbaar" en "schijnbaar"?

  • Blijkbaar = gebruikt om aan te geven dat een bepaalde stand van zaken volgens de taalgebruiker in overeenstemming is met de werkelijkheid.
  • Schijnbaar = geeft aan dat iets alleen in schijn het geval is.

Moet je schrijven "De T-shirts liggen bovenin de kast" of "De T-shirt liggen boven in de kast."?

  • De T-shirts liggen boven in de kast.

Is "bureel" in de betekenis van "kantoor" correct?

Neen!

  • Bureel is geen standaardtaal
  • Bureau = standaardtaal
  • kantoor = standaardtaal

Is "danken aan" goed in de zin "De hoge werkloosheid is te danken aan de economische recessie." of moet het "wijten aan" zijn?

  • Wijten aan = negatieve betekenis ( standaardtaal)
  • Te danken aan = positieve betekenis
  • iets toeschrijven aan iets/iemand,  veroorzaakt wordend door of komen door = neutrale betekenis
MAAR: In 2 gevallen kan je "te danken aan" wel gebruiken met een negatieve betekenis.
  • In een ironische betekenis
Bv.: Waar heb ik die ellende aan te danken?
  • als het betekenisaspect "door eigen toedoen" aanwezig is.
Bv.: Ze had haar ontslag te danken aan haar eigen luiheid.

Luidt de uitdrukking "dansen naar de pijpen van iemand" of "dansen naar het pijpen van iemand"?

Beiden zijn mogelijk!
  • een meervoudsvorm van het zelfstandig naamwoord "pijp"
  • een als zelfstandig naamwoord gebruikte infinitief "pijpen"

Wat is de juiste meervoudsvorm van "de eerste de beste": "de eersten de besten" of "de eerste de besten"?

  • De eerste de besten = standaardtaal

Waarmee congrueert de persoonsvorm in een bijvoeglijke bijzin ingeleid door "die", zoals in de zin " ik ben de enige die ontslagen ben/is."?

De persoonsvorm van het werkwoord "zijn" komt in deze zin in persoon en getal overeen met het antecedent "de enige".

  • Ik ben de enige die ontslagen is.

Wat is juist?
  • De media schrijft.
  • De media schrijven.

De media schrijven = standaardtaal

Moet "de" of "het" worden gebruikt in "Matthijs heeft de/het meeste fouten gemaakt?"

Beiden zijn mogelijk!
  • Matthijs heeft de meeste fouten gemaakt. = Als meeste een bepaling is bij het zelfstandig naamwoord "fouten" ( de fouten)
  • Matthijs heeft het meeste fouten gemaakt = als het de bijwoordelijke bepaling "het meeste" betreft. 

Wat is juist?
  • De taliban wint terrein.
  • De taliban winnen terrein.

De taliban winnen terrein = standaardtaal
WANT:
Taliban = een meervoudsvorm van talib.
Taliban = theologiestudenten of fundamentalistische moslimstrijders

Moet je "decennia lang" schrijven als twee woorden of als 1 woord?

  • Decennialang = standaardtaal
Samenstellingen die bestaan uit een zelfstandig naamwoord en een bijvoeglijk naamwoord schrijven we in de regel aan elkaar. 
Bv.: mijlenver, vormvast, woordblind, zonneklaar

Samenstellingen waarin het eerste deel een tijdsaanduiding is en het tweede deel het bijvoeglijk naamwoord "lang" schrijven we ze aan elkaar.
Bv.: urenlang, dagenlang, wekenlang, maandenlang, jarenlang en eeuwenlang
  • Decennia lang is geen standaardtaal

Zijn deelname en deelnemingen synoniemen?

Niet altijd!
  • men betuigt zijn deelneming (deelname is hier niet mogelijk)
 
MAAR:
anders zijn deelneming en deelname synoniemen.                                            

Wat is het correcte voorzetsel bij "denken: aan of over"?

Dat hangt af van de betekenis!
  • Denken aan = (passief) in gedachten hebben
Vb.:Vergeet morgen niet aan me te denken.
  • Denken over = (actief) nadenken over
Vb.: Denk er nog eens even over.
  • Denken om = bedacht zijn op, rekening houden met
Vb.: Denk om het trapje.
  • Denken van = vinden van
Vb.: Dat had ik niet van hem gedacht.

Wat is correct?
  • Een aantal medewerkers DIE ik ken.
  • Een aantal medewerkers DAT ik ken.

Beiden zijn correct!
  • Een aantal medewerkers die ik ken.
  • Een aantal medewerkers dat ik ken.

Is de uitdrukking "dodelijke slachtoffers" correct, of moet het "dode slachtoffers" zijn?

  • Dodelijke slachtoffers = standaardtaal 
Dodelijk = de dood veroorzakend. Hoewel de slachtoffers niet "dodelijk" zijn, is de combinatie dodelijke slachtoffers wel correct.

Het bijvoeglijk naamwoord wordt op een bijzondere manier gebruikt. Het duidt een eigenschap aan die niet rechtstreeks slaat op het bijbehorend zelfstandig naamwoord.
  • Dode slachtoffers =  standaardtaal (minder gebruikelijk)

Zijn doorgaan, plaatsvinden, plaatshebben en plaatsgrijpen synoniemen? Zeggen we dat een vergadering doorgaat, plaatsvindt, plaatsheeft of plaatsgrijpt?

Ze zijn verwant maar zijn geen synoniemen!
  • doorgaan = als er in de context sprake is van moeilijkheden, bezwaren of uitstel. 
Bv.: Hoewel de voorzitter ziek is, gaat de vergadering toch door.
  • Plaatsgrijpen = als iets plotseling, onverwachts of met grote gevolgen gebeurt.
  • Plaatsvinden
  • Plaatshebben

Wat is correct, als je bedoelt dat een politicus heel veel ervaring heeft?
  • Hij is een doorwinterd politicus.
  • Hij is een doorgewinterd politicus.

  • Hij is een doorgewinterd politicus = standaardtaal

Zijn "draad", "kabel" en "snoer" synoniemen als we het over elektriciteit hebben?

Neen!
  • snoer = een elektrische geleiding die verbonden is aan een elektrisch apparaat. (standaardtaal)
  • Draad = een elektrische geleiding die verbonden is aan een elektrisch apparaat.(standaardtaal B.) 
&  een middel om een elektrische stroom over te brengen dat doorgaans niet vast verbonden is aan een apparaat.
 
& de geleidingsdraad binnen in het isolerende omhulsel van een kabel of een snoer.
  • Kabel = een middel om een elektrische stroom over te brengen dat doorgaans niet vast verbonden is aan een apparaat.

Is het droogkuis, nieuwkuis of stomerij?

  • Stomerij = standaardtaal
  • Droogkuis = standaardtaal B.
  • Nieuwkuis is geen standaardtaal

Is "dubbelen" in de betekenis "blijven zitten" correct?

Neen!
  • Dubbelen is geen standaardtaal
  • Blijven zitten = standaardtaal
  • Een jaar overdoen = standaardtaal
  • Doubleren = standaardtaal N.

Moet er een komma staan tussen "knappe" en "rijk" in een "knappe, rijke man"?

  • Een knappe, rijke man = als knappe en rijke nevengeschikt zijn, kunnen ze van plaats wisselen, is een komma gebruikelijk en gewenst.
  • Een dure Italiaanse auto = als bijvoeglijke naamwoorden een vaste volgorde hebben, zijn ze niet echt nevengeschikt wordt er gewoonlijk geen komma geplaatst.

Wat is correct?
  • Een of meer deelnemers is uitgeschakeld?
  • Een of meer deelnemers zijn uitgeschakeld?

  • Een of meer deelnemers zijn uitgeschakeld = standaardtaal

Moet "centimeter" in het enkelvoud of het meervoud staan na "een tiental"?

Beiden zijn correct!
  • Een tiental centimeter (In België komt de enkelvoudsvorm meer voor)
  • Een tiental centimeters (In Nederland komt de meervoudsvorm meer voor)

Moet "kwam" of "kwamen" worden gebruikt in de zin "Een van de bezoekers die te laat kwam/kwamen, mocht de toneelzaal niet meer in."

Het is afhankelijk van de betekenis!
  • Een van de bezoekers die te laat kwam, mocht de toneelzaal niet meer in. = als er van de bezoekers een te laat kwam, slaat "die" terug op het enkelvoudige "een" en moet het enkelvoud "kwam" worden gebruikt.
  • Een van de bezoekers die te laat kwamen, mocht de toneelzaal niet meer in. = als er meer bezoekers te laat kwamen, slaat die terug op het meervoudige bezoekers en met het meervoud kwamen worden gebruikt.

Kan het voorzetsel "op" weggelaten worden in "de op een na laatste"?

Ja!
De constructie krijgt dan koppeltekens
  • de een-na-laatste (vooral in gesproken taal en in informele geschreven taal komt de variant zonder het voorzetsel op voor)

Is het "eigengemaakte soep" of "zelfgemaakte soep"?

Beiden zijn goed!
  • eigengemaakte soep = standaardtaal
  • zelfgemaakte soep = standaardtaal

Wat is de correcte spelling?
  • email
  • e-mail

  • e-mail = elektronische mail (standaardtaal)

Is het correct om "enigste" in plaats van "enige" te gebruiken?

  • Enige =standaardtaal
  • Enigste is geen standaardtaal
MAAR:
in de vaste verbinding "enigst kind" is het wel correct.

Wat is correct?
  • Enkele van hen vertrekken morgen al
  • Enkelen van hen vertrekken morgen al

  • Enkelen van hen vertrekken morgen al = standaardtaal

Mag "erop" gesplitst worden in: Mag ik jullie erop attent maken dat kauwgum in de vuilnisbak hoort?

Ja!
  • Mag ik jullie er attent op maken dat kauwgum in de vuilnisbak hoort? = standaardtaal

Wat is de verleden tijd van ervaren: ervaarde of ervoer?

  • Ervoer = standaardtaal
  • Ervaarde (een recentere vorm, die nog niet voor iedereen acceptabel is.

Waarom schrijven we Eskimo met een hoofdletter en indiaan zonder hoofdletter?

De naam voor een bevolkingsgroep of een lid daarvan schrijven we met een hoofdletter als die naam afgeleid is van een aardrijkskundige naam OF als het om een specifiek volk gaat.
  • Eskimo's = een specifiek volk
  • indiaan = een kleine letter in overkoepelende namen voor leden van etnische groepen (bv. Zigeuner, nomade...)

Wat is de correcte aanduiding voor euro?
  • euro
  • €
  • EUR

  • euro =gebruikelijk in gewone lopende tekst
  • € = gebruikelijk in gewone lopende tekst
  • EUR = internationaal genormeerd symbool gebruiken we alleen in gespecialiseerde monetaire teksten.

Wat is correct?
  • Een bedrag in euro
  • een bedrag in euro's

Beiden zijn mogelijk!
  • Een bedrag in euro = Vooral in België
  • Een bedrag in euro's = Vooral in Nederland

Is de correcte vorm "extrovert" of "extravert"?

Beide vormen zijn correct!
  • Extrovert = standaardtaal
  • Extravert = standaardtaal (oorspronkelijke vorm)

Is "familiaal" correct in combinaties als "familiale verzekering" en familiale bijstand?

Ja!
  • Familiale verzekering = standaardtaal in B.
  • Familiale bijstand = standaardtaal in B.
Het bn "familiaal" is standaardtaal wanneer het "de familie betreffend" betekent, al blijkt het in die betekenis niet zo heel gebruikelijk te zijn.
  • gezinsverzekering = standaardtaal in het hele taalgebied
  • gezinsbijstand = standaardtaal in het hele taalgebied
  • Familiale helpster is geen standaardtaal

Is de combinatie "foto's trekken" correct?

Neen!
  • Foto's trekken is geen standaardtaal
  • foto's nemen = standaardtaal
  • foto's maken = standaardtaal
  • fotograferen = standaardtaal

Betekenen "Fysisch" en "fysiek" hetzelfde?

Neen!
  • Fysisch = betrekking hebbend op de natuur of natuurkundig
  • Fysiek = betrekking hebbend op de stoffelijke natuur OF betrekking hebbend op de natuurlijke gesteldheid (van het lichaam), lichamelijk

Wat is correct?
  • Ik ben erin gelukt
  • Ik ben erin geslaagd

  • Ik ben erin geslaagd = standaardtaal
  • Het is me gelukt = standaardtaal
  • Ik ben erin gelukt is geen standaardtaal

Moet "gelukkiglijk" of "gelukkig" worden gebruikt in een zin als "Ze vond gelukkig(lijk) nog de kracht om verder te gaan?

  • Ze vond gelukkig nog de kracht om verder te gaan = standaardtaal

Wat is correct?
  • De klok heeft twaalf uur geslaan
  • De klok heeft twaalf uur geslagen

  • De klok heeft twaalf uur geslaan is gaan standaardtaal
  • De klok heeft twaalf uur geslagen = standaardtaal

Wat is juist?
  • in het gevlei komen
  • In het gevlij komen

  • In het gevlij komen = standaardtaal
  • In het gevlei komen is geen standaardtaal

Is het "een model op ware grote" of "een model op ware grootte"?

  • Een model op ware grote is geen standaardtaal
Grote is een bijvoeglijk naamwoord
  • Een model op ware grootte = standaardtaal
Grootte is een zelfstandig naamwoord

Moet ik "als" of "dan" gebruiken in de zin: "Het tekort is groter dan/als vorig jaar."?

  • Het tekort is groter DAN vorig jaar = standaardtaal
  • Het tekort is groter ALS vorig jaar is geen standaardtaal (het wordt door velen goedgekeurd maar niet door iedereen)

Wat is correct?
  • Het bestuur heeft zijn goedkeuring uitgesproken
  • Het bestuur heeft haar goedkeuring uitgesproken

In de regel verwijzen we naar vrouwelijke woorden met het bezittelijk voornaamwoord HAAR en naar mannelijke en onzijdige woorden met het bezittelijk voornaamwoord ZIJN. Alleen naar onzijdige woorden waarvan het biologische geslacht vrouwelijk is, kunnen we verwijzen met HAAR.
  • Het bestuurd heeft ZIJN goedkeuring uitgesproken = standaardtaal
  • Het bestuurd heeft haar goedkeuring uitgesproken is geen standaardtaal

Is het "half zes" of "halfzes"?

  • Halfzes = standaardtaal
  • Half zes  is geen standaardtaal

Is de enkelvoudsvorm "hekken" correct

Neen!
  • hek = standaardtaal
  • hekken is geen standaardtaal

Wat is beter?
  • Op de eerste plaats
  • In de eerste plaats

  • Op de eerste plaats = allereerst EN bovenaan, het belangrijkste
  • In de eerste plaats = allereerst

Kan je zeggen "dat is in de prijs inbegrepen" of is die uitdrukking eigenlijk fout?

  • In de prijs inbegrepen is gaan standaardtaal (contaminatie)
  • In de prijs begrepen = standaardtaal
  • Bij de prijs inbegrepen = standaardtaal

Wat is de juiste constructie?
  • Ons wordt niets in de weg gelegd.
  • We worden niets in de weg gelegd.

  • Ons wordt niets in de weg gelegd = standaardtaal
Ons is indirect object en het werkwoord komt in persoon en getal overeen met het onderwerp "niets".
  • We worden niets in de weg gelegd is geen standaardtaal

Is het juist voorzetsel "bij, op, over of tot" in "De voorzitter geeft een inleiding bij/op/over/tot dit onderwerp."?

Hangt van de context en de betekenis van de inleiding af.
  • Een inleiding bij = De inleiding is dan het voorbereidende gedeelte, waarin het publiek verneemt wat het mag verwachten. (gebruikelijk)
  • Een inleiding op = De inleiding is dan het voorbereidende gedeelte, waarin het publiek verneemt wat het mag verwachten. (gebruikelijk)
  • Een inleiding tot = De inleiding is dan het voorbereidende gedeelte, waarin het publiek verneemt wat het mag verwachten. (plechtiger en archaïscher)
  • Een inleiding over = De inleiding kan ook zelf de betekenis hebben van een korte voordracht of lezing

Is "een feest inrichten" correct?

Neen!
  • een feest inrichten is geen standaardtaal
  • een feest organiseren = standaardtaal

Zijn "intussen" en "ondertussen" beide correcte vormen?

Ja!
  • Intussen = standaardtaal
  • Ondertussen = standaardtaal

Wat is het verschil tussen "sarcasme, cynisme en ironie"?

  • Ironie = bedekte, milde spot (men zegt het tegenovergestelde van wat men bedoelt.)
  • Sarcasme = bijtende spot (sterker van ironie)
  • Cynisme = een houding die voortkomt uit wantrouwen, scepsis tegenover de goede bedoelingen van de medemens en kan hoogstens spottend worden opgevat.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo