Testweek 1 inhalen klimaatvraagstukken

46 belangrijke vragen over Testweek 1 inhalen klimaatvraagstukken

Wat zijn warme- en koude zeestromen?

Warme zeestromen brengen warm water naar de polen en koude zeestromen zorgen ervoor dat koud water naar lage breedtes stroomt

Wat geeft het warm en koud aan in warme- en koude zeestromen?

Dat de temperatuur van het water hoger of lager is dan dat je op die breedtegraad zou verwachten. Het water in de koude Canarische stroom is bijvoorbeeld warmer dan het water in de warme Golfstroom voor de kust van Noorwegen

Waardoor is de westkust van Zuid-Amerika zo visrijk?

De passaatwind voert het water van de Grote Oceaan in de richting van Australië en Indonesië waar het vervolgens opstijgt en zorgt voor zware regenval in dat gebied het water met een hoger zoutgehalte daalt nu en wordt diep onder het warme water weer afgevoerd naar de westkust van Zuid-Amerika. Dit water neemt allerlei afbraakproducten en mineralen met zich mee waar algen en andere waterplanten zich mee kunnen voeden. Vissen kunnen zich op hun beurt weer voeden met waterplanten. Daarom is de westkust van Zuid-Amerika zo rijk aan vis
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat zijn de vijf factoren die het klimaat bepalen?

Lucht, water, ijs, land en vegetatie

Allereerst moet er aan een aantal randvoorwaarden worden voldaan voordat er een verandering kan optreden in het klimaat. Hoe worden deze voorwaarden genoemd?

Conditionele factoren

Wat is een sturend mechanisme?

Een factor die bijdraagt aan een gebeurtenis, maar die niet de randvoorwaarde ervoor is

Als je het klimaat als een systeem beschouwt, zijn de terugkoppelingsmechanismen daarbinnen belangrijk. Wat zijn terugkoppelingsmechanismen?

Als een verandering tot (een keten van) gevolgen leidt. Sommige gevolgen versterken de situatie (positieve terugkoppeling), andere gevolgen werken de verandering juist tegen (negatieve terugkoppeling)

Is het smelten van het zee-ijs op de Noordpool positieve- of negatieve terugkoppeling?

Als het zee-ijs op de Noordpool smelt, wordt het albedo-effect minder. De vrijkomende zee zal daardoor meer warmte opnemen, waardoor er nog meer zee-ijs smelt.  Er is hier dus sprake van positieve terugkoppeling

Alfred Wegener verdeelde Pangea in twee grote stukken:

In het noorden Laurazië en in het zuiden Gondwana

Welke moderne continenten/landen behoorden tot Laurazië en welke tot Gondwana?

Laurazië: Noord-Amerika, Azië en Europa
Gondwana: Zuid-Amerika, Afrika, India, Australië en Antarctica

Welk gesteente is jonger (over het algemeen): de aardkorst onder de oceanen of de aardkorst van continenten?

De aardkorst onder oceanen

Wat voor klimaat kende een groot deel van de wereld in de tijd van het Perm (in de tijd van Pangea)?

Een continentaal klimaat, omdat veel land ver van de oceaan lag. Het was erg droog en het grootste deel van de aarde was woestijngebied

Welke positieve terugkoppeling hadden de ijskappen van Gondwana?

Er was veel water opgeslagen in de ijskap van Gondwana. Hierdoor stond de zeespiegel relatief laag, waardoor er meer gesteenten blootgesteld aan verwering en erosie waren. Het afbraakmateriaal dat hierdoor ontstond, namen de rivieren mee naar de oceanen. De flora en fauna in de oceanen kregen zo beschikking over meer voedingsstoffen en konden flink gaan groeien. Een sterke plantengroei leidde weer tot onttrekking van veel CO2 aan de atmosfeer. Een laag CO2-gehalte kon weer leiden tot vermindering van het broeikaseffect en dus tot afkoeling. Daardoor groeiden de ijskappen en daalde de zeespiegel nog verder

Waardoor is het zoutsteen in de Nederlandse bodem ontstaan?

Gedurende het Perm lag het huidige Nederland op 20 à 30 graden N.B., ter hoogte van de huidige Sahara en had dus een droog klimaat. Aan het einde van het Perm overstroomde dit gebied een aantal keren door een uitloper van de Panthalassa Oceaan. Door het droge klimaat vond er veel verdamping plaats, waardoor zoutkristallen zich op de bodem gingen afzetten. Doordat dit proces zich een aantal keren herhaalde, vormde zich in de Nederlandse bodem een dikke zoutsteenlaag, die wel een kilometer dik kan zijn

Waardoor scheurde Pangea na het Perm open?

Na de vorming van Pangea kon de aarde een deel van zijn interne warmte niet meer kwijt. Het continent lag als een soort afdeklaag op de aardmantel. Door het omkeren van de richting van de convectiestromen scheurde de afdeklaag en raakten continenten op drift

Waarom was het gehalte CO2 in de aardse atmosfeer gedurende het Krijt aanzienlijk hoger dan dat het nu is?

Het snel uiteendrijven van de platen was hiervoor verantwoordelijk. Bij vulkaanuitbarstingen komen namelijk grote hoeveelheden vulkanische gassen in de atmosfeer

Welke aanwijzingen zijn er voor de Krijt/Tertiarinslag?

- Tijdens het onderzoek zijn er mariene sedimenten gevonden die rijk waren aan iridium, wat op aarde zeldzaam is, maar in meteorieten vrij veel voorkomt
- Op de rand van het Mexicaanse schiereiland Yucatan is een inslagkrater gevonden die uit die tijd stamt en en die met een breedte van 180 km het juiste formaat heeft
- Ook zijn er mineralen gevonden die normaal gesproken niet voorkomen op aarde
- Ook werd er in de sedimenten veel koolstof aangetroffen, wat een gevolg zou moeten zijn geweest van de vele branden die de meteorietinslag met zich mee gebracht zou moeten hebben

Kenmerkend voor het Kwartair is een afwisseling van glacialen en interglacialen. Wat zijn glacialen en interglacialen?

Glacialen: ijstijden
Interglacialen: Warmere periodes tussen twee ijstijden

Één van de drie cycli verantwoordelijk voor de klimatologische variaties is excentriciteit. Wat is excentriciteit?

De verhouding van de grote en de kleine straal van de elliptische baan van de aarde om de zon

Één van de drie cycli verantwoordelijk voor de klimatologische variaties is precessie. Wat is precessie?

De schommeling van de aardas

Om klimaten uit het verleden te reconstrueren, worden diverse methoden gebruikt. Voor veel van deze methoden geld dat de uitkomsten van de metingen niet zo nauwkeurig zijn als bij tegenwoordige metingen Ze werken vaak met proxy-indicatoren. Wat zijn proxy-indicatoren?

Indicatoren die indirect iets over een verschijnsel zeggen

Door te kijken naar de isotopen van bepaalde elementen in sedimenten en fossielen kan de afwisseling van warmere en koudere perioden worden vastgesteld. Wat zijn isotopen?

Een isotoop is een atoom met dezelfde chemische eigenschappen, maar met verschillende atoomgewichten

Waarom duidt een grote 18O-isotioop gehalte in kalkskeletten op een koudere periode?

In een koudere periode vindt er minder verdamping plaats. De damp die er is bestaat voornamelijk uit 16O-isotopen. De 18O-isotopen blijven achter in het water Als je dus veel van dit 18O-isotoop aantreft in kalkskeletten, dan duidt dit dus op een koudere periode

Op de grens van fysische geografie en de geologie ligt het vakgebied geomorfologie. Wat is geomorfologie?

Wetenschap die zich toelegt op de beschrijving en de verklaring van de vormen in het landschap

Noem vier technieken die men gebruikt om het klimaat uit het verleden te bepalen

- Het gebruikmaken van isotopen
- geomorfologie
- palynologie
- dendrochronologie

Wat zeggen de jaarringen van bomen over het klimaat?

Hoe dikker de jaarring, hoe natter en warmer het klimaat

Wat voor effect kan een vulkaanuitbarsting (onder andere) hebben op het klimaat?

Vulkaanuitbarstingen kunnen zorgen voor een lagere luchttemperatuur. Door de grote hoeveelheden stof reflecteert het zonlicht en treedt er verkoeling op

Wat zijn interne variabelen?

Factoren van binnen het systeem die met wisselende sterkte actief zijn, zoals El Niño

Welke natuurverschijnselen kunnen volgens het KNMI invloed hebben op de temperatuur?

- Externe factoren, zoals vulkaanuitbarstingen
- Interne factoren, zoals zeestromen (El Niño) 
- De zonneactiviteit

Om te kunnen bepalen in hoeverre de mens een rol speelt in de klimaatverandering, moet je een aantal economische en maatschappelijke ontwikkelingen uit het verleden beter bekijken. Het gaat dan om de effecten op het klimaat van:

- De opkomst en de ontwikkeling van de landbouw
- de bevolkingsgroei en de industrialisatie
- de toenemende mate van verstedelijking

Vanaf de opkomst van de landbouw begon de natuurlijkheid van het landschap te verdwijnen. De gevolgen voor het landschap waren aanvankelijk nog niet zo groot. Vanaf welke tijd kwam hier pas verandering in?

Vanaf de middeleeuwen. De bevolkingsgroei nam toe en hierdoor werd de vraag naar landbouwgrond steeds groter

Hoe heeft de economische groei invloed op het consumptieve gedrag van de bevolking?

Mensen kunnen zich met meer geld meer luxegoederen, zoals auto's, veroorloven. Door deze ontwikkeling is het energieverbruik bij zowel de producent als consument enorm gestegen

Met welke gevolgen van klimaatverandering zal Nederland (volgens het KNMI) in de toekomst te maken hebben?

Volgens berekeningen van het KNMI zal de zeespiegel in Nederland enorm stijgen. Als gevolg hiervan is er een toenemende kans op overstromingen. In het kustgebied moet ook rekening worden gehouden met verzilting van landbouwgrond en de nadelige gevolgen voor de drinkwatervoorziening door de stijging van de zoutwaterspiegel

Geef drie gevolgen die het verschuiven van klimaatzones met zich mee kunnen brengen

Verdrinking (situatie waarin het water wint op het land), verzilting en verdroging

In het klimaatdebat speelt regelmatig de vraag wie nu eigenlijk de verantwoordelijkheid moet nemen voor de vervuiling. De minder ontwikkelde landen wijzen naar de ontwikkelde landen, die niet alleen gebruikmaken van de milieugebruiksruimte in arme landen, maar die ook nog steeds verantwoordelijk zijn voor de hoogste CO2-uitstoot. De rijke landen steunen op hun beurt de economische ontwikkeling in arme landen, maar de gevolgen voor het milieu, die onvermijdelijk zijn, moeten wel passen in de mondiaal gemaakte afspraken van het Kyotoprotocol. Wat is het Kyotoprotocol?

Het verdrag dat is genoemd naar de Japanse stad Kyoto waar op de VN-klimaatconferentie van 1997 afspraken gemaakt zijn over een gezamenlijke aanpak van het klimaatprobleem

De maatregelen die genomen worden om het gebruik van fossiele brandstoffen te verminderen kunnen onderverdeeld worden in brongerichte maatregelen en maatregelen waarbij alleen de effecten van milieuvervuiling bestreden worden. Bij de laatste wordt er niet gekeken naar de onderliggende oorzaak van de vervuiling er is dan sprake van symptoombestrijding. Wat zijn brongerichte maatregelen en wat is symptoombestrijding?

Brongerichte maatregelen: maatregelen die genomen worden om een (milieu)probleem structureel aan te pakken. Dus met de bedoeling dat de uitstoot of de emissie minder worden
Symptoombestrijding: maatregelen die gericht zijn op de bestrijding van de effecten van een (milieu)probleem. Hiermee worden dus alleen de gevolgen van de emissie bestreden

Hoewel landbouw en afval belangrijke bronnen zijn voor de uitstoot van de schadelijkste broeikasgassen methaan en lachgas, wordt er in het algemeen vooral gekeken naar de beperking van de verhoogde CO2-uitstoot. Waarom?

Omdat het hierbij gaat om 85% van de totale schadelijke uitstoot

Voor veel bedrijven is vastgesteld hoeveel CO2 ze mogen uitstoten. Een aantal bedrijven haalt de toegestane norm niet en moet dus maatregelen nemen., bijvoorbeeld het bijkopen van emissierecht van bedrijven die onder de toegestane norm blijven. Hoe wordt dit genoemd?

Handel in emissierechten: het kopen en verkopen van uitstootrechten van schadelijke broeikasgassen

Aan de ene kant zorgt het goederentransport voor een bijdrage aan de economie, aan de andere kant is dit goederenvervoer in toenemende mate een belasting voor het milieu. Een manier om deze milieubelasting te beperken, is transportbesparing. Wat is transportbesparing?

Het nemen van maatregelen voor efficiënter transport met als doel het verkeer te verminderen

Welke drie manieren van transportbesparing zijn er?

- Ten eerste is het belangrijk om de afstanden tussen leveranciers en afnemers klein te houden
- Ten tweede is vermindering van volume en gewicht van de te vervoeren goederen een manier. Door alles compacter te verpakken, kan er meer in één keer vervoerd worden
- Ten slotte kan er winst gemaakt worden door optimaler gebruik te maken van retourstromen. Transporteurs kunnen de (gedeeltelijk) lege laadruimtes van vrachtauto's beter benutten door bijvoorbeeld verpakkingsmateriaal mee terug te nemen. Wanneer dit materiaal hergebruikt wordt, draagt dit ook bij tot de vermindering van afvalstromen

Bij duurzame energie gaat het om energiebronnen die door de natuur zelf in een relatief korte tijd continu opnieuw aangemaakt kunnen worden. Er zijn drie soorten duurzame energiebronnen:

- Bronnen die warmte afgeven (bijvoorbeeld zonne-energie en aardwarmte)
- Bronnen die gebruikt worden om elektriciteit op te wekken (bijvoorbeeld windenergie en waterkracht)
- Bronnen waarbij door verbranding of vergisting energie vrijkomt: bio-energie

De zon is een belangrijke energieleverancier op aarde. Toch wordt zonne-energie veel minder toegepast dan je zou denken. Door welke twee redenen komt dit?

- De winning van zonne-energie is een zeer kostbare aangelegenheid
- De winning is niet even effectief in ieder gebied. Landen in het MIddellandse Zeegebied halen natuurlijk een veel hoger rendement dan landen in Noord-Europa

Wat maakt Nederland een geschikte plek voor de opwekking van windenergie?

De ligging aan de kust zorgt voor westelijke winden. Bovendien zorgt het vlakke en open landschap ervoor dat de wind makkelijk in kracht kan toenemen

Noem vier verschillende toepassingen die gebruikt kunnen worden om bio-energie op te wekken

- Verbranding van hout
- Verbranding van huishoudelijk en bedrijfsafval
- Energiewinning op basis van mestoverschotten (biogas)
- Vergisting van groente-, fruit- en tuinafval

Is het gebruik van biobrandstof per definitie milieuvriendelijk?

Nee

Behalve de vermindering van het gebruik van fossiele brandstoffen en de toepassing van duurzame energie, zijn er nog meer initiatieven die ten doel hebben de schadelijke uitstoot van broeikasgassen te beperken, bijvoorbeeld: (noem er drie)

- Kernenergie
- Met een elektromotor aangedreven auto's
- CO2-opslag

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo