Startpagina / Samenvattingen / Thema 1 Marktfalen en overheidsingrijpen op zorginkoopmarkt. / prijs-prijsdiscriminatie-monopolist

Marktfalen en overheidsingrijpen op zorginkoopmarkt

33 belangrijke vragen over Marktfalen en overheidsingrijpen op zorginkoopmarkt

Wat is producentensurplus en hoe wordt het berekend?

- Producentensurplus is het financiële voordeel voor de aanbieders.
- Het wordt berekend als het verschil tussen de prijs waartegen men bereid zou zijn te produceren en de marktprijs.

Wat zijn de aanpassingen van korte naar lange termijn bij perfecte concurrentie?

- Winst leidt tot toetreding van nieuwe aanbieders.
- Meer aanbod bij dezelfde prijs leidt tot prijsdaling en winstdaling.
- Aanbieders evalueren voorraden kritischer.
- Prijs stabiliseert uiteindelijk op een niveau zonder winst of verlies.

Wat betekent allocatieve efficiëntie in een markt?

- Allocatieve efficiëntie wordt bereikt wanneer de prijs gelijk is aan de marginale kosten.
- Consumenten betalen dan nooit meer dan de werkelijke productiekosten voor de eenheden die ze kopen.

Wat wordt bedoeld met kosten efficiency op lange termijn in een markt?

- Kosten efficiency wordt bereikt wanneer de prijs gelijk is aan het laagste punt op de lange termijn gemiddelde kostencurve.
- Er is geen lagere prijs mogelijk zonder dat aanbieders verlies maken.

Wat betekent maximale output in het geval van een monopolist?

- Hoeveelheidsmaximalisatie is gelijk aan maximale output wanneer de prijs gelijk is aan de gemiddelde totale kosten (P = GTK).
- Maximale output wordt aangeduid als Qmax.

Hoe kan een monopolist streven naar winstmaximalisatie en hoe kan hij streven naar hoeveelheidsmaximalisatie?

- Voor winstmaximalisatie kiest een monopolist de combinatie van prijs en hoeveelheid waar marginale opbrengst gelijk is aan marginale kosten (MO = MK).
- Voor hoeveelheidsmaximalisatie kiest een monopolist de combinatie van prijs en hoeveelheid waar de prijs gelijk is aan de gemiddelde totale kosten (P = GTK).

Wat is prijsdiscriminatie en hoe kan een monopolist zijn winst maximaliseren met behulp van prijsdiscriminatie?

- Prijsdiscriminatie houdt in dat een monopolist verschillende prijzen rekent voor identieke producten aan verschillende consumenten.
- Een monopolist kan zijn winst verder maximaliseren door gebruik te maken van prijsdiscriminatie.

Noem drie vormen van prijsdiscriminatie en geef een korte uitleg van de eerste twee.

- 1e graads prijsdiscriminatie: individuele prijzen voor consumenten vastgesteld waarbij prijs gelijk is aan marginale opbrengst.
- 2e graads prijsdiscriminatie: verschillende prijzen worden gerekend bij verschillende hoeveelheden.
- 3e graads prijsdicriminatie: verschillende prijzen voor hetzelfde product op veschillende markten.

Wat is 3e graads prijsdiscriminatie? Leg dit begrip uit.

- Verschillende prijzen voor hetzelfde product op verschillende markten.
- Hoogste prijs op markt met laagste prijselasticiteit.
- Gebruik van verschillende betalingsbereidheid tussen markten.

Wat houdt elastische vraag in en wat gebeurt er met de omzet bij een prijsdaling?

- Prijsdaling leidt tot omzetstijging.

Wat betekent inelastische vraag en wat gebeurt er met de omzet bij een prijsdaling?

- Prijsdaling leidt niet tot omzetvergroting.

Wat zijn natuurlijke monopolies en waarom is overheidsingrijpen nodig bij deze marktstructuur?

- Geen concurrentie toegestaan op markt want het is beter als er in een bepaalde regio of gebied maar een aanbieder is.
- Dit zorgt voor inefficiëntie aangezien monopolist geen prikkels heeft om kosten te verlagen.
- Overheidsingrijpen is dus noodzakelijk.

Noem vijf mogelijke vormen van overheidsingrijpen bij monopolies en leg deze kort uit.

- Publiek eigendom & management: publieke hebben minder neiging om marktmacht te gebruiken.
- Overheidsregulering van private monopolies: eigendom blijft bij de private bedrijf maar regulering door de overheid (prijzen).
- Exclusieve contractering ofwel concurenntie om de markt, je laat bedrijven met elkaar concurreren om zo een winnaar te belonen met het tijdelijke recht om de product/dienst aan te bieden.
- Strikte handhaving mededingingsregels. Je grijpt in als mededingsautoriteit.
- Laissez-faire beleid. Je trekt je handen er van af

Wat is maatstafconcurrentie en hoe wordt het toegepast bij overheidsingrijpen?

- Aanbieders/monopolisten worden financieel afgerekend op relatieve prestaties
- Prestaties worden vergeleken met vergelijkbare monopolisten
- Maatstaf op basis van prestaties
- Iedere individuele monopolist wordt (financieel) afgerekend

Wat houdt benchmarking in bij overheidsingrijpen?

- Alleen ‘naming & shaming’
- Enkel aankaarten van relatieve prestaties zonder financiële consequenties

Hoe werkt Data Envelopment Analysis (DEA) bij efficiëntievergelijking?

- Vaststellen maatstaf die prestaties bepaalt
- Gebruiken van prestaties voor financiële prikkels
- Input georiënteerde benadering en output georiënteerde benadering

Hoe kan de mate van inefficiëntie bepaald worden met DEA?

- Vaststellen grenslijn (= 'omhulling')
- Berekenen afstand tot grenslijn
- Grotere afstand betekent grotere mate van inefficiëntie

Wat houdt factorprijs efficiëntie in bij DEA?

- Eén instelling op grenslijn met laagste totale kosten
- Afhankelijk van prijsverhouding productiefactoren
- Technisch en factorprijs efficiënt

Wat is perfecte concurrentie? Wat zijn de kenmerken van perfecte concurrentie?

- Volledige afwezigheid van enige marktmacht
- Aanbieders zijn machteloze prijsnemers
- Veel aanbieders
- Geen toetredingsdrempels
- Korte termijn: winst, lange termijn: break-even door toetreding

Wat wordt bedoeld met monopolistische concurrentie?

- Markt met kenmerken van zowel concurrentie als monopolie
- Productdifferentiatie met verschillen tussen verhandelde producten
- Aanbieders investeren in merkentrouw

Wat is oligopolie en welke drie mogelijke marktuitkomsten zijn er binnen een oligopolie?

- Gedomineerd door enkele grote aanbieders
- Mogelijke marktuitkomsten:
1. Stabiele prijzen
2. Prijzenoorlog
3. Collusie/samenwerking (cartels)

Wat houdt speltheorie in en hoe kan dit worden toegepast binnen een marktsituatie?

- Aanbieders maken afspraken voor winstvergroting
- Speltheorie wordt toegepast wanneer een aanbieder afwijkt van de afspraak en een lage prijs vraagt om winst te maken

Beschrijf het concept van monopsonie en welk gevaar hieraan is verbonden.

- Monopsonie = één vrager die de prijs zet
- Gevaar: misbruik van inkoopmacht
- Impact op hoeveelheid en kwaliteit bepaalt het welvaartseffect van toename inkoopmacht

Wat is de Herfindahl-Hirschman Index (HHI) en hoe wordt deze berekend?

- Indicator voor marktconcentratie.
- Berekend als som van alle gekwadrateerde marktaandelen.
- HHImin = 0 ⇒ groot aantal marktpartijen.
- HHImax = 10000 ⇒ één marktpartij.

Wanneer is er sprake van een 'behoorlijke concentratie' volgens de Herfindahl-Hirschman Index?

- HHI > 2000.
- Duidt op risicovolle concentratie.

Hoe functioneert de Wet Langdurige Zorg (WLZ) met betrekking tot zorginkoop?

- Één regionaal zorgkantoor koopt namens alle zorgverzekeraars in.
- Wettelijke maximumtarieven per zorgzwaartepakket (ZZP).
- Voorbeeld: Inkoop verpleeghuiszorg.
- Voorbeeld: Inkoopbeleid zorgkantoren.

Wat is het doel van mededingingstoezicht in de zorg en welke problemen tracht men aan te pakken?

- Voorkomen van misbruik machtspositie zorgaanbieders en -inkopers.
- Onnodig hoge prijzen vermijden.
- Meer aandacht voor kwaliteit bevorderen.
- Stimuleren van innovatie door nieuwe toetreders.

Wat zijn de belangrijkste aspecten van de Mededingingswet (MW) in relatie tot de zorgsector?

- Verbod op kartel (Art. 6).
- Verbod op misbruik van economische machtspositie (Art. 24).
- Concentratietoezicht (Art. 26 e.v.).

Wat zijn de taken van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZA) en welke instrumenten worden gebruikt bij het optreden tegen partijen met aanmerkelijke marktmacht (AMM)?

- Toezicht op uitvoering Zvw & Wlz.
- Reguleren van zorgmarkten.
- Algemene verplichtingen voor zorgverzekeraars en -aanbieders.
- Specifieke verplichtingen voor partijen met AMM.
- Praktijkvoorbeelden van optreden bij AMM.

Waarom is het afbakenen van de relevante markt noodzakelijk voor het bepalen van een eventuele machtspositie van ondernemingen?

- Om de concurrentiedruk te beoordelen.
- Om te analyseren of een onderneming monopolistische marktmacht bezit.
- Het vaststellen van relevante marktparameters is essentieel voor het handhaven van eerlijke mededinging.

Noem twee mogelijke uitzonderingen op het verbod van concentratie bij significante belemmering van mededinging.

- Reddingsfusieverweer ('Failing firm defence').
- Efficiëntieverweer ('Efficiency defence').

Wat houdt de zorgspecifieke fusietoets in en welke instanties zijn hierbij betrokken?

- Eerst toetst de Nza.
- Bij groen licht, toetst de ACM.
- ACM hoeft niet per se zienswijze van Nza te volgen.

Wanneer ziet de Autoriteit Consument & Markt (ACM) geen reden tot ingrijpen bij samenwerking in de 1e lijnszorg?

- Als zorgaanbieders, patiënten en zorgverzekeraars tot overeenstemming komen.
- Zolang de samenwerking niet als schadelijk wordt beschouwd.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Thema 1 Marktfalen en overheidsingrijpen op zorginkoopmarkt.

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding