Eenstemmige muziek - De gezangen van het officie

8 belangrijke vragen over Eenstemmige muziek - De gezangen van het officie

Wat was bij de behandeling van de mis opvallend?

De grote rol van psalmteksten in de Propriumgezangen. In het officie de diensten die in kloosters en later ook in kapittelkerken dag en nacht ter ere van God worden gehouden, vormen de psalmen zelfs de kern van de liturgie.

Wat beval Benedictus, stichter van de kloosterorde der benedictijnen aan?

Om elke week alle 150 psalmen te zingen. Ze werden daartoe over alle getijden van het officie gespreid.

Wat de structuur van het officie betreft, zou men, net als bij de mis ook van Ordinarium-  en Propriumdelen kunnen spreken, maar dit is zeer ingewikkeld. Wat is de opbouw van de Metten (het nachtofficie)?

Metten
openingsgebeden
Invitatorium met psalm 94
Hymne
eerste nocturne:
drie antifonen met psalmen
vers met Pater noster
drie lezingen met responsoria
tweede nocturne:
(zie eerste)
derde nocturne:
(zie eerste)
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Na de psalmen en antifonen vormen de lezingen (lectio) een essentieel onderdeel van de Metten. Die lezingen werden gekozen uit de bijbel of uit de geschriften van de kerkvaders. Door wat wordt elke lectio gevolgd?

Door een responsorium, een gezongen overdenking van de tekst van de lezing. Al in de negende eeuw streefde men ernaar om van zo gezongen responsorieteksten een zinvol geheel te maken.

Het gregoriaans kent geen gesloten corpus, maar een zeer lange geschiedenis. Waaruit is het gregoriaans ontstaan?

Vanuit de synagogale traditie zijn er in de loop der eeuwen steeds elementen aan toegevoegd, geschrapt, vervangen, verlengd of verkort.

Wanneer we in de muziekhandschriften uit de tiende en elfde eeuw de gezangen voor mis en officie inventariseren, kennen we weliswaar een belangrijk deel van het hele corpus dat we gregoriaans noemen maar niet de duizenden gezangen die na die tijd nog zijn ontstaan. Wat bijvoorbeeld?

Tropen - toevoegingen van muziek of tekst of tekst en muziek - bij reeds bestaande gezangen. Er zijn ook geheel nieuwe gezangen gecomponeerd, zoals de honderden sequentiae die na het Alleluia in de mis werden gezongen; maar deze tropen en sequentiae zijn op de hieronder volgende na, in de zestiende eeuw door het Concilie van Trente (ca. 170) weer afgeschaft, om nooit meer terug te keren in de liturgie.

Welke sequentiae werden gehandhaafd?

Victimae paschali laudes - voor Pasen
Veni Sancte Spiritus - voor Pinksteren
Lauda Sion Salvatorem - voor Corpus Christi
Stabat mater dolorosa - voor het feest van de Zeven smarten van Maria
Dies irae dies illa - voor de Dodenmis.

Waar is men, in 1858, begonnen met de bestudering van het gregoriaans in al zijn aspecten en heeft men dat tot op heden voortgezet?

In de Abbay St.-Pierre de Solesmes. Vanaf 1889 lieten de monniken een monumentale reeks fotografische edities van de oude middeleeuwse handschriften verschijnen, de Paléographie musicale, bestudeerden zij de notatie, de melodieën, het ritme, de esthetiek en de voordracht van het gregoriaans. Vrijwel alle zangboeken die door katholieken in onze eeuw werden en worden gebruikt, zijn gemaakt door de monniken van dit klooster. Het twintigste-eeuwse klankideaal is sterk bepaald door de opvattingen van rond 1900. Toch is er sindsdien ook veel strijd geweest, met name over het ritme.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo