Verzorgingsstaat - ontstaan verzorgingstaat
8 belangrijke vragen over Verzorgingsstaat - ontstaan verzorgingstaat
Welke economie vinden de liberalen het beste voor het land?
Wat is het onderscheid tussen kosmopolitisme en nationalisme
- Kosmopolieten willen het eigen land openhouden zodat het mee kan komen in een geglobaliseerde wereld
- nationalisten, die veel gemeen hebben met populisten, zien globalisering juist als bedreiging voor de eigen banen
Wat zijn de 3 hoofdstromingen van politieke ideologieën
- Liberalisme: volgens het liberalisme is de samenleving er het meest gebaat bij als ieder individu zich optimaal kan ontplooien: wat goed is voor het individu is goed voor de maatschappij
- socialisme: Socialisme benadrukt dat de mogelijkheden voor elk individu om te ontplooien ongelijk verdeeld zijn. Mensen moeten solidair zijn met elkaar: de sterkste schouders moeten de zwaarste lasten dragen
- confessionalisme: in het confessionalisme baseren mensen hun politieke opvattingen op hun geloofsovertuiging
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Nachtwakersstaat: 19e eeuw
- economie steunde op principe van vrije markt: iedereen kon produceren wat hij wilde, geen regels over minimumloon, zomaar ontslagen worden
- staatsonthouding op economisch gebied, alleen zorgden ze voor wegen en kanalen
- zorg was door rijke burgers als liefdadigheid
- tot 1850 ongeveer, daarna overgangsperiode tot verzorgingsstaat in 1950
Eerste sociale wetten en maatregelen
- gevolgd door andere sociale verzekeringen en arbeidsbescqhermende wetgeving, begin collectieve regelingen
- bijv. Kinderwetje van Houten 1874 (kinderarbeid verboden), Ongevallenwet 1901, Invaliditeitswet 1913, Werkeloosheidsbesluit 1917, Woningwet 1901
- niet alleen vanwege naastenliefde ontstaan, maar uit economische zicht: gezonde arbeiders= productiever
- rond 1900 besef ingrijpen in vrije markt door overheid, door zowel liberalen (want grote armoede, onveiligheid, bedreiging orde) , socialisten (streefden betere positie arbeiders) en christendemocraten (naastenliefde, zorg)
20ste eeuw opbouw verzorgingsstaat
- collectieve voorzieningen wel beperkt met betrekking tot arbeidsomstandigheden, - voorwaarden
- gemengde markteconomie ontstond: ingrijpen bij prijsafspraken, machtsconcentraties tegen gaan: overheid producerende en voorwaardenscheppende rol, arbeid bleef goedkoop
- Politieke machthebbers:
Liberalen-confessionelen: blauwgroen/rooms
Arbeidersklasse en boerenbevolking (1917-22):
wel blijven sociaaldemocraten buiten regering- isolatie door overige groepen
Invaliditeitswet- na 70 ook pensioen- mensen in loondienst
Vrijwillige ouderdomsverzekering- mensen niet in loondienst
Ziektewet- max. 52 weken
Werkeloosheidsbesluit: vakbond
Crisis en WO II- naoorlogse obouwfase
- Na WO II duidelijk dat politieke partijen samen moeten werken: gelijkheid en vrijheid van belang
- Na WOII vormden de katholieken (KVP met Drees) en de sociaaldemocraten (PvdA) de regering
- De KVP wilde dat werknemers en werkgevers meer gingen samenwerken.
- De PvdA pleitte voor meer inkomenszekerheid.
- Dit resulteerde in de totstandkoming van:
- de AOW.
- de Bijstandswet.
- de Arbowet.
Gevolgen van oliecrisis 1979 en 82 Wassenaar
- dekolonisatie verlies afzetmarkten
- misbruik sociale zekerheid
- werkloosheid 15%
- hoge sociale uitgaven
-> neoliberaal beleid- bezuinigen op collectieve uitgaven, afbraak verzorgingsstaat
- maar NL poldermodel dus oplossingen ;)
= in 82 Akkoord van Wassenaar
- vakcentrales kwamen met werkgevers tot overeenkomst
- Doel: meer banen (arbeidsduurverkorting), in ruil daarvoor loonmatigingen
- Uiteindelijk akkoord:
- Loonmatigingen
- Arbeidsduurverkorting
- Lage premies en loonbelasting
- Bevriezing lonen overheidssector
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden