Verzorgingsstaat - ontstaan verzorgingstaat

8 belangrijke vragen over Verzorgingsstaat - ontstaan verzorgingstaat

Welke economie vinden de liberalen het beste voor het land?

De vrije markteconomie: is een economie waar in de inzet van productiemiddelen (voor het produceren en leveren van producten en diensten) geheel wordt bepaald door vraag en aanbod, zonder economische interventie

Wat is het onderscheid tussen kosmopolitisme en nationalisme

  • Kosmopolieten willen het eigen land openhouden zodat het mee kan komen in een geglobaliseerde wereld
  • nationalisten, die veel gemeen hebben met populisten, zien globalisering juist als bedreiging voor de eigen banen

Wat zijn de 3 hoofdstromingen van politieke ideologieën

  1. Liberalisme: volgens het liberalisme is de samenleving er het meest gebaat bij als ieder individu zich optimaal kan ontplooien: wat goed is voor het individu is goed voor de maatschappij
  2. socialisme: Socialisme benadrukt dat de mogelijkheden voor elk individu om te ontplooien ongelijk verdeeld zijn. Mensen moeten solidair zijn met elkaar: de sterkste schouders moeten de zwaarste lasten dragen
  3. confessionalisme: in het confessionalisme baseren mensen hun politieke opvattingen op hun geloofsovertuiging
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Nachtwakersstaat: 19e eeuw

Een staat waarin de overheid zich vooral beperkt tot het handhaven van de openbare orde en veiligheid
- economie steunde op principe van vrije markt: iedereen kon produceren wat hij wilde, geen regels over minimumloon, zomaar ontslagen worden
- staatsonthouding op economisch gebied, alleen zorgden ze voor wegen en kanalen
- zorg was door rijke burgers als liefdadigheid
- tot 1850 ongeveer, daarna overgangsperiode tot verzorgingsstaat in 1950

Eerste sociale wetten en maatregelen

1854- armenwet: hulpbehoevende, die niet tot kerkelijke gezindte steun door overheid: gemeente

- gevolgd door andere sociale verzekeringen en arbeidsbescqhermende wetgeving, begin collectieve regelingen
- bijv. Kinderwetje van Houten 1874 (kinderarbeid verboden), Ongevallenwet 1901, Invaliditeitswet 1913, Werkeloosheidsbesluit 1917, Woningwet 1901
- niet alleen vanwege naastenliefde ontstaan, maar uit economische zicht: gezonde arbeiders= productiever

- rond 1900 besef ingrijpen in vrije markt door overheid, door zowel liberalen (want grote armoede, onveiligheid, bedreiging orde) , socialisten (streefden betere positie arbeiders) en christendemocraten (naastenliefde, zorg)

20ste eeuw opbouw verzorgingsstaat

- overheid geleidelijk meer taken: behoefte aan collectieve goederen en diensten- scholen, opleiding, wegennet, riolering
- collectieve voorzieningen wel beperkt met betrekking tot arbeidsomstandigheden, - voorwaarden


- gemengde markteconomie ontstond: ingrijpen bij prijsafspraken, machtsconcentraties tegen gaan: overheid producerende en voorwaardenscheppende rol, arbeid bleef goedkoop


- Politieke machthebbers:
Liberalen-confessionelen: blauwgroen/rooms
Arbeidersklasse en boerenbevolking (1917-22):
wel blijven sociaaldemocraten buiten regering- isolatie door overige groepen


Invaliditeitswet- na 70 ook pensioen- mensen in loondienst
Vrijwillige ouderdomsverzekering- mensen niet in loondienst
Ziektewet- max. 52 weken
Werkeloosheidsbesluit: vakbond

Crisis en WO II- naoorlogse obouwfase

- 1929: wereldwijde economische crisis- heel veel werkeloosheid, daarom begin toenemende interventie (ingreep) door overheid


- Na WO II duidelijk dat politieke partijen samen moeten werken: gelijkheid en vrijheid van belang
- Na WOII vormden de katholieken (KVP met Drees) en de sociaaldemocraten (PvdA) de regering
  • De KVP wilde dat werknemers en werkgevers meer gingen samenwerken.
  • De PvdA pleitte voor meer inkomenszekerheid.
  • Dit resulteerde in de totstandkoming van:
    • de AOW.
    • de Bijstandswet.
    • de Arbowet.

Gevolgen van oliecrisis 1979 en 82 Wassenaar

- sterk stijgende prijzen, daardoor loon en uitkeringen verlaagd
- dekolonisatie verlies afzetmarkten

- misbruik sociale zekerheid
- werkloosheid 15%
- hoge sociale uitgaven
-> neoliberaal beleid- bezuinigen op collectieve uitgaven, afbraak verzorgingsstaat

- maar NL poldermodel dus oplossingen ;)

= in 82 Akkoord van Wassenaar

- vakcentrales kwamen met werkgevers tot overeenkomst
- Doel: meer banen (arbeidsduurverkorting), in ruil daarvoor loonmatigingen
- Uiteindelijk akkoord:

  1. Loonmatigingen
  2. Arbeidsduurverkorting
  3. Lage premies en loonbelasting
  4. Bevriezing lonen overheidssector

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo