Rechtsstaat - grondwet en grondrechten

12 belangrijke vragen over Rechtsstaat - grondwet en grondrechten

Wat staat er in de grondwet van 1983?

Het is opgebouwd uit twee delen.
Het eerste deel bevat de grondrechten van de burgers.
Het tweede deel de organisatie van de staatsinstellingen en het bestuur van Nederland.

Wat staat er aan de basis van de klassieke grondrechten en welke kunnen we onderscheiden?

Vrijheid en gelijkheid van individuele burgers.


* Het recht op gelijke behandeling in gelijke gevallen.

* Het waarborgen van persoonlijke vrijheid verschillende manieren;
- Bewegingsvrijheid
- Privacy
- Briefgeheim
- Intermenselijke verstandhouding
- Persoonlijke ontwikkeling
- Onaantastbaarheid van het lichaam
- Vrijheid van onderwijs
- Vrijheid van godsdienst
- Recht op eigendom

* Het waarborgen van politieke vrijheid;
- Algemeen kiesrecht
- Vrijheid van meningsuiting (bijv in debat)
- Vrijheid van drukpers
- Vrijheid om verenigingen op te richten
- Vrijheid om vergaderingen te organiseren
- Vrijheid om betogingen te houden

De betekenis van de grondwet blijkt uit de doelen die ermee nagstreefd worden.
Benoem deze doelen.

  1. Begrenst macht staat
    • vrijheid van burgers garandeerd
  2. legt grondrecht vast
  3. geeft organisatie politieke organen aan
    • regering parlement, wetgeving rechtspraak, etc.
  4. drukt eenheid natie uit
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat staat er aan de basis van de sociale grondrechten en welke kunnen we onderscheiden?

Het actief ingrijpen van de staat na WOII om aan álle inwoners vrijheid en gelijkheid en dus een gelukkig en sociaal bestaan te garanderen. Met het invoeren van de volgende sociale grondrechten werd het in 1983 de verantwoordelijkheid van de staat. Het vormt hiermee een verdieping van het sociaal contract.

* Werkgelegenheid
* Bescherming van de positie van de werknemer
* Sociale zekerheid
* Volksgezondheid
* Sociale woningbouw
* Onderwijs

Wat doet de wetgevende macht?

Maakt de wetten waaraan burgers en overheid zich aan moeten houden. (minister wetsvoorstel > parlement besluit) (alle wetten in het wetboek van strafrecht)

Waar zorgt de uitvoerende macht voor?

zorgt ervoor dat de eenmaal goedgekeurde wetten worden uitgevoerd, hiervoor is de regering verantwoordelijk.

Wat is wederkerige erkenning?

De principiële erkenning van elkaars vrijheid en gelijkheid.
Wat een burger voor zichzelf opeist aan vrijheid zal diezelfde burger ook moeten accepteren dat zijn medeburger dezelfde vrijheid geniet.

Wederkerigheid houdt in dat de uitoefeningen van vrijheidsrechten van de ene burger niet mag leiden tot schade of vrijheidsbeperkingen van de andere burger.

'behoudens ieders verantwoordelijkheid voor de wet'


Alleen de regering en het parlement mogen beslissen over een beperking van een grondrecht en wanneer die nodig is. Grondrechten hebben dus geen absolute gelding.

Wat doet de rechterlijke macht?

Beordeelt of burgers of machthebbers wetten hebben overtreden en doet uitspraak in conflicten. (uitsluitend in de handen van onafhankelijke rechters).

Wat houd checks and balances in?

Het is een manier om aan te duiden dat rond de macht en besluitvormingprocedures een voldoende maten aan functieverdeling en controle moet zijn.

Voor welken aspecten zorgen de onafhankelijke rechters?

Een eerlijke rechtspraak, bescherming tegen ongeoorloofde optreden of nalatigheid van de overheid en eerlijke processen.

Benoem de kenmerken van de kalssieke grondrechten.

  • 'burgerlijke en politieke gronderechten'
  • gericht op vrijheid, gelijkheid, participatie
  • overheid moet deze rechten garanderen!


  • vb: Art 1, 4, 6, 7, 10

Welke twee soorten grondrechten zijn er?

Klassieke grondrechten (zoals vrijheid van meningsuiting) en sociale grondrechten (zoals het recht op werk en gezondheidszorg)

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo