Startpagina / Samenvattingen / Theorie van de Visuele Communicatie / betekenis-fase-interpretatie

Iconografische en iconologische analyse

30 belangrijke vragen over Iconografische en iconologische analyse

Wat stelt de iconografie centraal?

De voorstelling (en dus niet de vormgeving noch de substantie)

Wat betekent iconografie in zijn meest letterlijke omschrijving?

Beeldbeschrijving, hoewel zij verder gaat dan het puur beschrijven en vooral achter de betekenis van het werk wilt komen

Wat zijn volgens Van Straten de belangrijkste doelstellingen van de iconografie?

Het bepalen van de onderwerpen van kunstwerken en - voorzover aanwezig - de diepere betekenissen ervan achterhalen
Het vinden van de directe en indirecte bronnen (zowel literaire als visuele) van de kunstenaar (wat eigenlijk een intermediair doel is want in functie van het eerste centrale doel)
De studie van bepaalde onderwerpen en hun evolutie, hun uitbeeldingswijzen en betekenis in de loop der tijden

Wanneer kwam de interesse voor iconografie goed op gang?

In de 17e en 18e eeuw

Wie speelde in de 19e-eeuwse studie naar middeleeuwse (christelijke) iconografie een grote rol? Hij verruimde iconografie tot wat men later iconologie is gaan noemen

Aby Warburg (1866-1929)

Wat veronderstelt iconologie?

Een ruime kennis van geschiedenis, wetenschap, maatschappij, mythologie enz.

Welke drie fasen in het iconografisch onderzoek zijn er volgens Erwin Panofsky? (1892-1968)

Fase 1: pre-iconographical description
Fase 2: iconographical analysis
Fase 3: iconographical interpretation (1939), later: iconological analysis (1955)

Wat bepleit Van Straten met betrekking tot de derde fase van Panofsky?

Dat deze wordt opgesplitst in een iconografische interpretatie en een iconologische interpretatie om een duidelijk onderscheid te kunnen maken tussen expliciet en niet-expliciet (onbewust) door de kunstenaar bedoelde diepere betekenissen

Wat is het taalkundige onderscheid tussen -grafie en -logie?

Beschrijving en verklaring

Wat gebeurt er in de eerste fase, de pre-iconografische beschrijving?

Deze fase beperkt zich tot het opsommen of beschrijven van de dingen die er te zien zijn, zonder ze met elkaar in verband te brengen tot grotere betekenisgehelen

Hoe noemt Panofsky de laag in de eerste fase?

De primaire of natuurlijke betekenis

Waar maakt Panofsky tussen in de laag van de primaire betekenis?

Het begrijpen van de factuele en de expressieve betekenis

Waar draait het om bij de factuele betekenis?

De eenvoudige herkenning van vormen, lijnen en kleuren binnen kunstwerken als voorstellingen van menselijke figuren, planten, bomen, rotsen enz.

Waar draait het om bij de expressieve betekenis?

Dit betreft de juiste interpretatie van expressieve kwaliteiten van het afgebeelde: een glimlachend gezicht, een droeve sfeer, een bedreigende situatie

Wat is van het grootste belang tijdens de eerste fase?

Om oog te hebben voor alle details

Naar welke betekenis zoeken we bij de tweede fase, iconografische beschrijving?

De secundaire of conventionele betekenis

Wat gebeurt er bij het zoeken naar de conventionele betekenis?

De eerder onderscheiden motieven worden in verband gebracht met thema's of concepten. Het doel is het vaststellen van het thema of het onderwerp van het kunstwerk

Wat veronderstelt de tweede fase van Panofsky?

Een diepgaande kennis van de voorstellingen en onderwerpen van de kunst door de eeuwen heen, ook kennis van literaire tradities (bijbelse verhalen en klassieke mythes voorop) zijn belangrijk

Wat impliceert de iconografische beschrijving?

Een zoektocht naar de kunsthistorische en literaire bronnen die mogelijk de kunstenaar van een bepaald werk hebben beïnvloed

Wat vragen we ons af bij de iconografische interpretatie?

Of er geen diepere, vaak meer abstracte betekenis te ontdekken is binnen het kunstwerk

Hoe noemt Panofsky iconografie?

Een beschrijving en classificatie van beelden die zich beperkt tot de vraag wanneer en waar, welke specifieke thema's door welke specifieke motieven werden uitgebeeld.

Wat vormt iconografie?

De noodzakelijke basis voor een verdere interpretatie door heel wat bewijsmateriaal aan te voeren maar poogt al dat op analytische wijze verkregen materiaal niet samen te voegen tot een synthese of interpretatie

Wat veronderstelt een iconografische interpretatie?

Een kennis van de symbolische waarden van voorwerpen, situaties of handelingen binnen een bepaalde temporele en ruimtelijke context

Wat gebeurt er in de vierde, iconologische fase?

Het kunstwerk wordt ten volle als een document, een weerspiegeling van zijn tijd beschouwd: welke culturele waarden en denkbeelden duiken op in het kunstwerk, onafhankelijk van de expliciete intentie van de maker, maar als resultaat van zijn maatschappelijke gedetermineerdheid

Waar moeten we oog voor hebben bij de iconologische interpretatie?

De ruimere, historische, wetenschappelijke, sociale, religieuze enz ontwikkelingen die de productie van een bepaald werk in een bepaalde tijd hebben omkaderd

Wat is een bekende vorm van zuivere allegorie?

De triomf-allegorie, een personificatie van bv Vrede of Gerechtigheid op een praalwagen, omringd door andere personificaties

Wat is een onzuivere allegorie?

Combinatie van personificaties met andere figuren die op zich geen personificaties zijn maar bv bijbelse figuren

Wat zijn symbolen in een personificatie?

De voorwerpen en details die de personificatie vergezellen en vaak maken dat we de personificatie herkennen of ons een bepaalde betekenis van het kunstwerk laten ontrafelen

Wat helpt om tot een precieze codering te komen?

Kennis van tijd, plaats en de specifieke gebruikerscontext

Waar verwijzen de attributen van personificaties naar?

Bepaalde karaktereigenschappen

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Theorie van de Visuele Communicatie

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding