Augustinus en Aquino & Descartes en Kant
14 belangrijke vragen over Augustinus en Aquino & Descartes en Kant
Welke 2 vermogens had de mens volgens de Grieken (Aristoteles) en hoe verklaarden ze hiermee het juist handelen van de mens? & Wat gaf Augustinus als 3e vermogen om slecht handelen te kunnen verklaren?
- Grieken: juist inzicht > juist handelen
Augustinus: waar komt dan het kwaad vandaan? Mensen kunnen willens en wetens tegen het goede ingaan.
- De wil als derde vermogen. De wil is in strijdt met rede en verlangen, maar ook met zichzelf (zonde).
Wat is 'deugd' volgens Augustinus (deugdethiek)?
De deugd ligt in de wil: deugdzaam zijn = van goede wil zijn.
Wat waren de 3 voornaamste taken van de scholastiek (vroege naar late ME: 700-1100)?
Methode van de scholastiek (eerst theologie en dan filosofie):
- Verheldering geloofswaarheden d.m.v. verstandelijk denken
- Ordening geloofswaarheden tot systeem
- Tegenwerpingen weerleggen
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Deugdethiek van Aquino: Wat was het onderscheid tussen intellectuele / morele deugden en theologale deugden? & Wat zijn de 3 theologale deugden?
- Gericht op de mens als burger van de wereld
- De rede brengt de van nature gegeven aanleg van deze deugden tot ontplooing
- Gericht op de mens als burger van het hemelse Jeruzalem
- Het betreft de door god geschonken deugden van geloof, hoop en liefde
- 3 theologale deugden: geloof, liefde en hoop.
Wat was het verschil tussen de ME en de moderne tijd in hoe men aan kennis kwam?
- Gezag kerk
- Descartes: rationalisme
- Hume: empirisme
Op welke manier kwamen we volgens Descartes aan echte kennis (rationalisme)?
- Alle kennis begint bij de rede
- Er zijn aangeboren ideeën: god, ziel, substantie
- Hier vanuit (rede) wordt kennis opgebouwd
- Doel: meningen scholastiek in twijfel stellen en toetsen
Wat was het onbetwijfelbare uitgangspunt van Descartes? & Hoe verklaarde hij daarmee dualisme en interactie lichaam-geest?
Maar: zintuigen kunnen je bedriegen (lichaam)
Oplossing interactie lichaam en geest: pijnappelklier (hier komen lichaam en geest bijeen).
Wat is het probleem van het empirisme van Hume?
Maar: kun je wel goede conclusies trekken uit waarnemingen?
Bv. Je ziet veel witte zwanen > C: alle zwanen zijn wit (fout)
Uit welke 2 elementen is kennis samengesteld volgens Kant (verlichting)?
- Menselijk kenvermogen (rationalisme): geeft vorm en inhoud aan de waarnemingen.
In welke 3 categorieën was het menselijk kenvermogen (rationalisme) op te delen volgens Kant?
- Aanschouwingsvermogen van ruimte en tijd: je voegt zelf ruimte en tijd toe aan je waarnemingen. Ruimte en tijd zijn geen objecten van de waarneming, maar onze manier om objecten waar te nemen.
- Begrippen van het verstand: indrukken ordenen. Causaliteit is niet waar te nemen, maar is een (a priori) begrip van ons verstand. Oorzaak-gevolg. Het verstand kent 12 a priori begrippen.
- Ideeën van de rede
Wat was Kants revolutie in de kenleer?
- Vòòr Kant: de mens als passieve waarnemer van objecten.
- Kant: de mens speelt een actieve rol in het waarnemen en ordenen van de wereld (objecten) en zo ontstaat kennis. 'Durf te denken'
Wat was het verschil tussen verstand en rede volgens Kant? + Welke 3 ordeningsprincipes heeft de rede en wat is het verschil met de ordening van het verstand?
- Ordent waarnemingen (door ruimte en tijd) tot geheel
- Verbindt en ordent begrippen d.m.v. categorieën (bv. causaliteit) waardoor kennis ontstaat > soort rekenmachine.
- De rede denkt, verstand niet. Rede zorgt voor systematische samenhang in onze kennis.
- Beschikt over hogere ordeningsprincipes: God - Wereld - Ziel (ik). Wereld als geheel is niet waar te nemen (dus niet met verstand, maar wel met rede).
Welke 2 soorten 'ik' onderscheidt Kant (a.d.h.v. scheiding verstand - rede)?
- Belichaamd wezen: waarneembaar object, onderhevig aan natuurwetten.
- Ik als 'rede': perspectief waaronder ik mijzelf beleef. Zelfbewustzijn, gedachten, gevoelens.
Welk onderscheidt maakt Kant tussen 'oorzaken' en 'redenen' voor je gedrag en wanneer handel je volgens Kant uit vrije wil?
- Oorzaken: bepaald door natuurwetten (causaliteit) > lichamelijke processen, bv. honger.
- Redenen: vanuit zelfbesef, moreel bewustzijn.
Morele overwegingen leiden soms tot handelingen die tegen natuurlijke neigingen ingaan en daar blijkt onze vrijheid uit.
- 'Goed doen’ aan een vreemdeling die geen verwant van mij is en van wie ik niets kan terugverwachten – zonder dat iemand van mijn ‘goede daad’ af weet en af komt te weten.
- Categorisch imperatief = handel zoals je zou willen dat iedereen handelt.
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden