Startpagina / Samenvattingen / Uitwerking Leereenheid 4 / aansprakelijkheid-schade-bezitter

Bijzondere regels inzake de aansprakelijke persoon

Q: Wat is de uitspraak van het Hangmat-arrest met betrekking tot medebezitters?

In het Hangmat-arrest is beslist dat: Art. 6:174 bescherming biedt aan medebezitters die benadeeld zijn. Andere medebezitters aansprakelijk zijn als één medebezitter schade oploopt. Het slachtoffer zelf zijn schade draagt conform zijn bezitsaandeel.

Q: Wat zijn de belangrijkste verschillen tussen aansprakelijkheid in geval van opstallen en dieren?

De verschillen zijn als volgt: Opstallen : Gebreken zijn vaak niet kenbaar. Dieren : Intrinsiek risico aanwezig. Kwalitatieve aansprakelijkheid : Sterkere verantwoordelijkheid van de medebezitter bij dieren (art. 6:179). Hoge Raad : Verwachting om risico zelf af te dekken bij dieren.

Q: Op wie rust de aansprakelijkheid bij het gebruik van roerende zaken, opstallen of dieren in een bedrijfsuitoefening?

De aansprakelijkheid ligt bij degene die het bedrijf uitoefent als roerende zaken, opstallen of dieren worden gebruikt in de bedrijfsuitoefening. Dit is vastgelegd in artikel 6:181 .

Q: Wat is de uitzondering bij de aansprakelijkheid voor opstal?

Volgens lid 1 van artikel 6:181 is er een andere regel voor opstallen en het ontstaan van de schade , wat afwijkt van de standaard aansprakelijkheid.

45 belangrijke vragen over Bijzondere regels inzake de aansprakelijke persoon

Welke artikelen behandelen de aansprakelijkheid van medebezitters?

De artikelen die betrekking hebben op deze aansprakelijkheid zijn:

6:173
6:174
6:179
6:180 lid 1
6:10
3:107

Hoe zijn medebezitters aansprakelijk als er meerdere bezitters zijn?

Medebezitters zijn hoofdelijk aansprakelijk voor de schade. Dit betekent dat:

Elk deel van de schade gedragen wordt overeenkomstig hun aandeel in het bezit.
Dit geldt voor bijvoorbeeld gemeenschap van goederen of onverdeelde nalatenschappen.

Wat is de uitspraak van het Hangmat-arrest met betrekking tot medebezitters?

In het Hangmat-arrest is beslist dat:

Art. 6:174 bescherming biedt aan medebezitters die benadeeld zijn.
Andere medebezitters aansprakelijk zijn als één medebezitter schade oploopt.
Het slachtoffer zelf zijn schade draagt conform zijn bezitsaandeel.

Welke juridische vragen zijn er naar aanleiding van het Hangmat-arrest gesteld?

Na het arrest zijn er prejudiciële vragen aan de Hoge Raad gesteld over:

De betekenis van de uitspraak voor andere kwalitatieve aansprakelijkheden.
De verhouding tussen medebezitters van dieren.

Wat zijn de belangrijkste verschillen tussen aansprakelijkheid in geval van opstallen en dieren?

De verschillen zijn als volgt:

Opstallen: Gebreken zijn vaak niet kenbaar.
Dieren: Intrinsiek risico aanwezig.
Kwalitatieve aansprakelijkheid: Sterkere verantwoordelijkheid van de medebezitter bij dieren (art. 6:179).
Hoge Raad: Verwachting om risico zelf af te dekken bij dieren.

Hoe werkt de aansprakelijkheid bij overdracht onder opschortende voorwaarde?

Aansprakelijkheid functioneert als volgt:

Overdracht is onder voorwaarde van tegenprestatie.
Bezit/eigendom gaat over bij vervulling.
Aansprakelijkheid rust op verkrijger vanaf kantartijdstip (art. 6:180 lid 2).
Juridische verkrijging is niet bepalend.

Wat gebeurt er als de overeenkomst die aan de overdracht ten grondslag ligt wordt vernietigd?

De gevolgen van vernietiging zijn:

Eigendom gaat rechtens niet over, terugwerkende kracht.
Bezit blijft bij schadegebeurtenis belangrijk.
Ververkrijger blijft aansprakelijk ondanks geen eigendom.
Vermijden van chicanes door niet-verzekerde bezitter.

Wat zijn de implicaties van de aansprakelijkheid bij een bezitter die geen eigenaar is?

De implicaties zijn als volgt:

Aansprakelijkheid kan bestaan, zelfs zonder eigendom.
Feitelijke verkrijging, niet juridische, is bepalend.
Bij schade blijft de feitelijke bezitter aansprakelijk.
Dit voorkomt misbruik via vernietiging van overdracht.

Op wie rust de aansprakelijkheid bij het gebruik van roerende zaken, opstallen of dieren in een bedrijfsuitoefening?

De aansprakelijkheid ligt bij degene die het bedrijf uitoefent als roerende zaken, opstallen of dieren worden gebruikt in de bedrijfsuitoefening. Dit is vastgelegd in artikel 6:181.

Wat is de uitzondering bij de aansprakelijkheid voor opstal?

Volgens lid 1 van artikel 6:181 is er een andere regel voor opstallen en het ontstaan van de schade, wat afwijkt van de standaard aansprakelijkheid.

Wat verduidelijkt de Hoge Raad met betrekking tot de aansprakelijkheid?

De Hoge Raad verduidelijkt dat:

Aansprakelijkheid niet gaat om ‘het ontstaan van de schade’ maar om ‘het ontstaan van het gebrek’.
Alleen als het gebrek verband houdt met het gebruik, is de bedrijfsmatige gebruiker aansprakelijk.
Schade door een ‘eigen’ gebrek is voor rekening van de bezitter.
Kwalitatieve aansprakelijkheid rust op degene met de grootste verantwoordelijkheid voor schade.

In welke situaties blijft de bezitter aansprakelijk volgens art. 6:174?

De bezitter blijft aansprakelijk wanneer:

De schade ontstaat door een gebrek van de opstal.
Dit gebrek geen verband houdt met de bedrijfsuitoefening.
De praktijk is ondergebracht in een praktijk BV, maar de instorting van het pand heeft geen verband met de praktijk.

Wat is de rol van art. 6:181 met betrekking tot bedrijfsmatige gebruikers?

Art. 6:181:

Legt kwalitatieve aansprakelijkheid op de bedrijfsmatige gebruiker.
Uitsluitend van toepassing bij bedrijfsmatig gebruik.
Uitsluiting van cumulatie met aansprakelijkheid van de bezitter.
Definieert 'bedrijf' ruim, ook voor overheidsinstellingen en stichtingen.

Onder welke omstandigheden is een bedrijf niet aansprakelijk voor schade tijdens vervoer?

Een bedrijf is niet aansprakelijk wanneer:

Zaken niet onder art. 6:181 lid 1 vallen.
De schade wordt veroorzaakt door een gebrek tijdens vervoer.
Het gaat om zware onderdelen die losschieten.

Wat zijn de overwegingen voor de aansprakelijkheid van een bedrijf volgens art. 6:181?

Overwegingen voor aansprakelijkheid zijn:

Benadeelde niet belasten met bewijslevering.
Eenheid van de onderneming.
Profijgerichtheid van activiteiten.
Ondernemer moet bedrijfsrisico verzekeren.

Wat gebeurt er als een doe-het-zelf winkel een apparaat verhuurt en er schade ontstaat?

De doe-het-zelf winkel is aansprakelijk omdat:

Een klopboor wordt verhuurd aan een particulier.
De particulier daarmee schade aanricht aan een ander.
De schade voortkomt uit een defect aan het verhuurde apparaat.

Wat stelt art. 6:182 over hoofdelijk aansprakelijke exploitanten?

Art. 6:182 bepaalt dat:

Meer exploitanten hoofdelijk aansprakelijk zijn.
Dit geldt ongeacht gezamenlijk handelen.
Aansprakelijkheid blijft bestaan voor alle exploitanten.

Hoe wordt aansprakelijkheid voor jeugdigen of mensen met een tekortkoming geregeld?

Aansprakelijkheid voor jeugdigen kan niet worden afgeweerd. Dit geldt onder andere voor:

Jeugdige leeftijd of geestelijke/lichamelijke tekortkoming.
Ouders/voogden zijn aansprakelijk voor kinderen onder de 14 jaar.
Uitoefening van een bedrijf wijzigt deze aansprakelijkheid.

Wat is de uitzondering voor de aansprakelijkheid als een dier in bedrijf wordt gebruikt?

Wanneer een dier gebruikt wordt in een bedrijf, is er aansprakelijkheid voor:

Degene die het bedrijf uitoefent, niet de bezitter
De bezitter is niet aansprakelijk volgens artikel 6:181 BW.

Hoe is de aansprakelijkheid verdeeld als meerdere personen samen een zaak bezitten?

Bij gezamenlijke bezit is de aansprakelijkheid:

Hoofdelijk, dat betekent dat
Alle bezittende personen aansprakelijk zijn voor de volledige schade
Benadeelde kan hen voor de gehele schade aanspreken volgens artikel 6:180 lid 1 BW.

Hoe oordeelde de Hoge Raad in het Hangmat-arrest over de aansprakelijkheid van medebezitters?

De Hoge Raad stelde vast dat:

Art. 6:174 BW en het wettelijke stelsel staan aansprakelijkheid niet in de weg.
Medebezitters kunnen elkaar aanspreken bij schade door een gebrekkige opstal.

Wat gebeurde er in het Paard Imagine-arrest?

Een vrouw werd omvergelopen door een paard tijdens het lesgeven. Zij stelde haar echtgenoot als medebezitter aansprakelijk voor:

Letselschade.
Gederfde inkomsten.

Hoe verschilt de uitspraak in het Paard Imagine-arrest van het Hangmat-arrest?

De Hoge Raad wees de aansprakelijkheid van de medebezitter in het Paard Imagine-arrest af, omdat:

De situatie met dieren anders is.
Er geen eenduidige rechtspraak is over roerende zaken.

Wat houdt de 'tenzij-clausule' van de artikelen 6:173, 6:174 en 6:179 BW in?

De 'tenzij-clausule' zorgt ervoor dat:

De bezitter niet aansprakelijk is als hij het gevaar kende.
Geen verdergaande aansprakelijkheid ontstaat dan bij onrechtmatige daad.
Rechtsgronden zoals overmacht in aanmerking genomen worden.
Absolute aansprakelijkheid wordt voorkomen.

Wat zijn de gevolgen als aan de vereisten van artikel 6:173 BW is voldaan?

Wanneer aan de vereisten is voldaan:

Geen verdere aansprakelijkheid dan onrechtmatige daad.
Beroep op rechtvaardigingsgronden mogelijk.
Aansprakelijkheid kan ontbreken bij gebrek aan relativiteit.
Voorkomt onwenselijke aansprakelijkheid.

Waarom heeft de wetgever de 'tenzij-clausule' geïntroduceerd in het BW?

De wetgever wilde:

Voorkomen dat aansprakelijkheid ontstaat bij gebrek aan schuld.
Zekerheid bieden over wanneer aansprakelijkheid geldt.
Ongewenste juridische gevolgen vermijden.
Duidelijkheid scheppen omtrent aansprakelijkheid, zoals bij overmacht.

Wat zijn de beperkingen van aansprakelijkheid die in artikelen 6:162 en 6:163 zijn opgenomen?

De beperkingen zijn:

Beroep op rechtvaardigingsgronden.
Afwezigheid van relativiteit.
Voorkomen van onterechte schadeclaims.
Balans tussen recht en aansprakelijkheid.

Wat kan X aanvoeren ter verdediging tegen de aansprakelijkheid jegens I bij het gebruik van de bijl?

X kan beroep doen op:

Noodweer volgens art. 6:162
Geen onrechtmatige handeling bij afwezigheid van dreigend levensgevaar
Tenzij-formule sluit aansprakelijkheid uit voor gebrekkige zaak
Relativiteit niet ter bescherming van I

Wat zegt de tenzij-formule over aansprakelijkheid voor gebreken?

De tenzij-formule:

Sluit aansprakelijkheid uit wanneer gebreken kort voor gevaar ontstaan
Aansprakelijkheid ontbreekt bij onvoldoende tijd om het gebrek te verhelpen
Beschermt partijen bij tijdige bekendheid met het gebrek

Wat geldt er voor de omvang van de schadevergoeding bij art. 6:173 en 6:162?

De omvang van schadevergoeding is:

Niet hoger dan onder art. 6:162 zou zijn
Beperkt door de aansprakelijkheid zoals vastgesteld onder art. 6:162
Gebonden aan causaal verband en vergoedbaarheid van schade

Wat is de betekenis van onbekendheid met het gebrek in termen van aansprakelijkheid?

Onbekendheid met het gebrek levert geen verweer op. Dit betekent dat:

Het bijzondere van deze aansprakelijkheid is gelegen in dit feit.
Subjectieve onbekendheid met het gevaar is voor risico van de aansprakelijke persoon.
Dit geldt ook bij gebrek door schuld van een ander.

Welke aansprakelijkheid geldt voor Z als hij gewond raakt door de gebrekkige bijl?

Z kan X aanspreken vanwege:

Art. 6:173 - aansprakelijkheid voor gebrekkige zaken.
Z kan ook A aanspreken op grond van art. 6:162 - onrechtmatige daad.

Hoe kan een bezitter beroep doen op de tenzij-formule bij een liftinstallatie?

De bezitter kan de tenzij-formule inroepen als:

Er sprake is van overmacht - zoals een terroristische aanslag.
De bezitter geen verwijt kan worden gemaakt voor het ongeval.

Wat gebeurt er als de bezitter nalaat passende maatregelen te nemen na een aanslag?

Bij nalaten van maatregelen houdt dit in:

Aansprakelijkheid op grond van art. 6:162 kan ontstaan.
Dit geldt als het gevaar bekend was en iemand gewond raakt.

Wat zijn de gevolgen van nalatigheid bij het treffen van preventieve maatregelen?

De gevolgen van nalatigheid zijn:

Aansprakelijkheid kan ontstaan wanneer het gevaar bekend is.
Bijvoorbeeld als iemand gewond raakt na 12.10 na de aanslag.

Wat zijn de voorwaarden voor aansprakelijkheid bij schade door een losse schoorsteen volgens art. 6:162 en 6:174?

Aansprakelijkheid ontstaat onder specifieke voorwaarden:

Indien bekendheid met gevaar bestond en geen maatregelen zijn genomen.
Als de fatale windvlaag plaatsvond na de waarschuwingsperiode, blijft de bezitter aansprakelijk.
Bij voorafgaande bekendheid zou art. 6:162 van toepassing zijn.

Wat gebeurt er als de fatale windvlaag binnen de tijdspanne van voorzorgsmaatregelen plaatsvindt?

In dat geval is er geen aansprakelijkheid:

De bezitter had bekend moeten zijn met het gevaar.
Tijdig treffen van maatregelen kan aansprakelijkheid voorkomen.
Aansprakelijkheid onder zowel art. 6:162 als art. 6:174 ontbreekt dan.

Wat bepaalt art. 6:179 over de aansprakelijkheid van de bezitter van een dier?

De aansprakelijkheid wordt beperkt door een tenzij-formule. Belangrijke punten zijn:

Aansprakelijkheid faalt indien er geen onrechtmatige daad zou zijn.
Onderzocht wordt of de bezitter de gedraging van het dier onder controle had.
Ontkennend antwoord leidt tot gebrek aan aansprakelijkheid.

Wanneer kan een bezitter zich beroepen op de tenzij-formule?

Dit kan als bijvoorbeeld:

De hond spontaan een gewapende inbreker aanvalt.
De aanval aangedreven is door de onberekenbaarheid van het dier.
De bezitter had geen controle over die specifieke gedraging.

Wat was de situatie rondom varken geel-113 in het Zeug arrest?

Een varken met oornummer geel-113 kwam in de stal van Bardoel, een besmettelijke ziekte werd overgebracht. De Hoge Raad wees aansprakelijkheid af omdat Swinkels de ziekte niet kende of had moeten kennen.

Onder welke voorwaarden zou Swinkels verantwoordelijk zijn voor de besmettelijke ziekte?

Hij zou verantwoordelijk zijn indien hij:

Wist van de ziekte.
Bijtende gedragingen had beletten.
Voorkwam dat het varken in een andere wei terechtkwam.

Hoe verhoudt art. 6:179 zich tot gedragingen van dieren?

Artikel 6:179 is verbonden aan:

De onberekenbare gedragingen van het dier.
De aansprakelijkheid is niet afhankelijk van het gebrek van het dier.
Ontsnapping alleen is onvoldoende voor aansprakelijkheid.

Wat betekent het voor aansprakelijkheid als de eigenaar gedragingen in zijn macht had?

Zelfs als de eigenaar:

Gedragingen in zijn macht had,
en bewust had toegelaten,

Zou hij volgens de gewone regels niet aansprakelijk zijn voor de gevolgen.

Wat houdt de kanaliseringsproblematiek in de context van Afdeling 6.3.3 BW in?

De kanaliseringsproblematiek betreft:

De vraag wie aansprakelijk is voor schade.
De rol van de wet bij het toekennen van schadevergoeding.
De noodzaak om risico’s te verdelen en te limiteren.

Hoe kan een casus betreffende de kanaliseringsproblematiek worden opgelost?

Bij het oplossen van een casus kan men:

Feiten vaststellen.
Juridische bepalingen van Afdeling 6.3.3 BW toepassen.
Aansprakelijkheid en schadevergoeding beoordelen op basis van deze feiten.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Uitwerking Leereenheid 4

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding