Aanpak en bestraffing, preventie
21 belangrijke vragen over Aanpak en bestraffing, preventie
Wat houdt een onopgeloste zaak in? En wat is, volgens de European Homicide Monitor, tussen 2009 - 2014 het percentage onopgeloste m&d zaken in NL?
Zaak wordt als opgelost beschouwd als er een arrestatie is verricht of als de politie wel een dader in beeld heeft maar deze, om welke reden dan ook, niet kan arresteren (zelfmoord, gevlucht naar buitenland, etc.).
22.9% niet opgelost
Wat is het officiële ophelderingspercentage van alle delicten tussen 2010 - 2014 in NL?
Dus +/- 75% van de delicten blijft onopgelost.
In vergelijking hiermee qua m&d veel opgelost.
Wat zijn kenmerken van de onopgeloste m&d zaken?
Leeftijd slachtoffers:
10 - 17: 3%
18 - 25: 13%
26 - 40: 43%
41 - 65: 34%
66+: 7%
Herkomst slachtoffers:
Nederland: 40%
Niet-nl: 60%
Man/vrouw verhouding:
Man: 81%
Vrouw: 19%
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Waarom is het in sommige m&d zaken zo complex om tot een oplossing te komen? (artikel Keel e.a. 2009)
- Gebrek aan bewijs
- Geen of weinig sporen
- Problemen rondom identificatie slachtoffer, getuige of dader
- Bijv. doordat moord lang onopgemerkt blijft (fysiek bewijs verslechterd (ontbinding), weinig sporen/bruikbare info op plaats delict, ...)
- Omstandigheden rondom fataal geweld die veelal weinig ordelijk zijn
- Bijv. ruzie; chaos, veel mensen die iets gezien hebben
- -> Lastig gebeurtenissen in chronologische volgorde te plaatsen
Wat zijn ontwikkelingen in NL die bij moeten dragen aan het oplossen van oude zaken?
- Actief houden van onopgeloste levensdelicten
- Verjaringstermijn
- Voor 2006: 18 jaar
- Nu: geen, bij;
- Misdrijven waarop een levenslange gevangenisstraf staat (zoals moord)
- Misdrijven met gevangenisstraf van 12 jaar of meer (zoals verkrachting, mensensmokkel, doodslag)
- Zedenmisdrijven tegen kinderen met een straf van 8 jaar
- Cold case teams
- Nieuwe technologieën
- DNA (o.a. kleinere hoeveelheden materiaal, verwantschapsonderzoek)
- VB: Nicky Verstappen, Zaanse paskamermoord, Marianne Vaatstra
- Nieuwe informatie (toch nog getuige, onderzoeksjournalisten..
- Nieuwe methoden
De mr. Big methode komt uit Canada overwaaien. Wat zijn de resultaten van deze methode in Canada volgens verricht onderzoek hiernaar?
Wat zijn de gevangenisstraffen op m&d volgens het WvSr?
Art. 287, 288, 290: ten hoogste 15 jaar
Moord:
Art. 289, 291: levenslang of ten hoogste 30 jaar
Hoe zit het in NL met de kennis over vervolging bij m&d? En hoe zit dit internationaal?
- Weinig over bekend in NL
- 3 studies
- Zoomer (1981) --> (1973 - 1976)
- Smit e.a. (1998)
- Leistra en Nieuwbeerta (1992 - 2001)
- Databank Moord en Doodslag
- Afdoeningen administratiesysteem OM
Ook internationaal niet veel aandacht voor vervolgingsbeslissing bij m&d (Liem e.a.). Wel wat studies uit VS, in VS maken ze echter gebruik van 'plea bargaining', dus niet helemaal door te trekken naar nl situatie.
Wat wordt bij m&d als straf geëist door het OM? (1992 - 2006)
- Gevangenisstraf: 75%
- Gevangenisstraf & TBS: 14%
- Overig: 7%
- TBS: 2%
- Jeugddetentie: 2%
Moord:
- Gevangenisstraf: 75%
- Gevangenisstraf & TBS: 12%
- Overig: 8%
- TBS: 4%
- Jeugddetentie: 1%
Wat wordt bij m&d als straf opgelegd (wat is het vonnis)? (1992 - 2006)
- Gevangenisstraf: 70%
- Gevangenisstraf & TBS: 18%
- Overig: 6%
- TBS: 4%
- Jeugddetentie: 2%
Moord:
- Gevangenisstraf: 71%
- Gevangenisstraf & TBS: 18%
- TBS: 5%
- Overig: 4%
- Jeugddetentie: 2%
Wat is het aantal jaren gevangenisstraf dat wordt geëist en opgelegd bij m&d? (1992 - 2006)
- Meestal geëist: 6 tot en met 10 jaar
- Langere straffen vaak indien geen combo met TBS
Eis
- Doodslag
- Gevangenisstraf: 7,3 jaar
- Gevangenis & TBS: 6,6
- Moord
- Gevangenisstraf: 9,9 jaar
- Gevangenis & TBS: 7,2
Vonnis
- Doodslag
- Gevangenisstraf: 6,7 jaar
- Gevangenis & TBS: 5,5
- Moord
- Gevangenisstraf: 9,0
- Gevangenis & TBS: 6,4
Wat is de trend van de gemiddelde duur van de gevangenisstraf bij m&d gekeken vanuit de eis van het OM en het vonnis van de rechter? (1993 - 2004)
- Gemiddelde straf is met 2 jaar verhoogd (2006 - 2010)
- moord gemiddeld 14,7, doodslag gemiddeld 10,7 jaar
- Rechters en OvJ's lijken punitiever te zijn geworden (harder te oordelen of de misdrijven)
- Wrs anticipeert OM dat rechter lagere straf dan geëist zal opleggen waardoor ze bij de eis hoger inzetten.
Wat houdt de discretionaire bevoegdheid van rechters in bij de straftoemetingsbeslissing? En wat is hier een voordeel van en welke kritiek bestaat hier op?
Rechters hebben veel vrijheid bij het opleggen van een straf.
Er is sprake van een maximum straf maar er is geen sprake van een minimumstraf bij m&d (behalve de algemene minima van 1 dag).
Straf kan hierdoor geïndividualiseerd worden, er kan maatwerk worden geleverd.
Kritiek hierop is of dit recht doet aan principes als rechtsgelijkheid.
In NL bestaat de gevangenisstraf levenslang nog. Wat zegt het Europees Hof hierover? En wat heeft NL in reactie hierop aangepast
NL heeft hierop het adviescollege langgestraften ingesteld.
Deze kijkt na 25 jaar of gevangene in aanmerking komt voor resocialisatie activiteiten.
Minister kan dit advies echter naast zich neerleggen.
Vervolgens kan gedetineerde na 27 jaar verzoek doen tot gratie.
Welke trend nemen we waar als we kijken naar het percentage vervolgingen (OM) en veroordeling (rechter) van moord, als percentage van het totaal aantal vervolgingen en veroordelingen? (1993 - 2004) (2012)
Na 2012 is dit aantal weer afgenomen. Toen werd
de eis om aan voorbedachte rade te voldoen aangescherpt.
Hiervoor werd vrij snel aan voorbedachte rade voldaan; verdachte moest tijd hebben gehad zich te bedenken, wat ook al om enkele seconden kon gaan.
Na 2012 moest de verdachte ook echt in de gelegenheid zijn geweest deze tijd om na te denken te nemen (bijv. moeilijk in hevige emotionele toestand).
De straftoemetingsbeslissing is één beslissing uit het strafrechtsketen wat een aaneenschakeling van beslissingen is. Wat is de invloed van de straftoemetingsbeslissing?
- Meest 'voelbaar' voor de betrokkenen en samenleving
- Consequenties van daden
- Kan toekomstig leven beïnvloeden
- Veel aandacht in de media
- Krijgt veel kritiek en roept emoties op
Wat is de gemiddelde eis en vonnis van de strafduur bij vervolging van 1 delict of 1 moord en bij meerdere delicten of meerdere moorden?
- vervolging 1 delict: 7,9 jaar
- meerdere delicten: 9,9
- vervolging 1 moord: 8,7
- meerdere moorden: 11,6
Straf door rechter:
- vervolging 1 delict: 6,7 jaar
- meerdere delicten: 9,1
- vervolging 1 moord: 7,4
- meerdere moorden: 11,2
Eis hoger dan vonnis
Wat valt op wanneer men kijkt naar de ernst van de omstandigheden (manier van vermoorden) en de duur van de geëiste en opgelegde straf?
- Verbranding: 12,3 jaar
- Vuurwapen: 10,1
- Wurging/verstikking: 9,1
- ....
Straf rechter:
- Verbranding: 8,7
- Vuurwapen 8,6
- Wurging/verstikking: 7,3
- ...
Verbranding en vuurwapen werken strafverzwarend.
Wat valt op als we kijken naar de type doding en de duur van de straf die hierbij wordt geëist en opgelegd?
- Seksueel: 11,1 jaar
- Roofoverval: 10,5
- Criminele sfeer: 10,1
- ...
Straf door rechter:
- Seksueel: 9,4
- Criminele sfeer: 9,0
- Roofoverval: 8,9
- ...
Genoemde worden zwaarder gestraft dan bijv. familie- of kinderdoding.
Motief voor doding draagt dus ook bij aan duur straf.
Wat is de recidive (in percentages) bij daders van m&d en wat is de criminele geschiedenis van daders van m&d? (Baay, Liem, Nieuwbeerta)
- 51% algemene recidive
- 16% gewelddadig
Criminele geschiedenis van daders van m&d:
- 67% heeft eerder een delict gepleegd
Ook hier zien we: gevangenisstraf voorkomt recidive niet (per se)
Wat kunnen we doen om fataal geweld (met en zonder voorgeschiedenis van geweld) te voorkomen? (aangezien gevangenisstraf niet lijkt te werken)
Suggesties gedaan in literatuur:
- Veranderen van acceptatie van agressie
- Beschikbaarheid van (vuur)wapen door particulieren
- Bewustwording maatschappij geweld
- Politiestrategieën (wisselende resultaten bij onderzoek)
- Mogelijkheden scheiding
- Wetswijzigingen: bijv. versoepelen van scheidingsrestricties, serieus nemen van stalking
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden