Partner- en kinderdoding
26 belangrijke vragen over Partner- en kinderdoding
Welke trend met betrekking tot partnerdodingen in NL valt te ontdekken vanaf de jaren '90 tot en met 2014?
Veel pieken aanwezig. (bijv. 1995, 2001, 2010)
Wat is de slachtofferratio van partnerdoding in bepaalde Europese landen?
In Italië is deze redelijk laag, namelijk 0,12.
(Zie kaart Aarten en Liem)
Wat zijn de karakteristieken van partnerdoding in NL? (aantal slachtoffers, plaats delict, geografische regio, modus operandi)
- In 94% van de gevallen is sprake van 1 slachtoffer
- In 96% van de gevallen is sprake van 1 verdachte
Plaats delict
- Woning slachtoffer en verdachte: 52%
- Woning slachtoffer: 24%
- Overig: 9%
- Woning verdachte: 8%
- Openbare plek: 4%
- Park, bos, recreatiegebied: 3%
Geografische regio
- Stedelijk gebied: 40%
- Landelijk gebied: 60%
Modus operandi
- Snij/steekwapen: 41%
- Wurging/verstikking: 28%
- Vuurwapen: 15%
- Slagwapen: 7%
- Overig: 6%
- Brand: 3%
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Waarom zijn vrouwen (naast kinderen) disproportioneel vaak slachtoffer van partnerdoding?
- Man als autoriteit van gezin
- Economische ongelijkheid tussen mannen en vrouwen
- Scheidingsrestricties voor vrouwen
- Gewelddadige conflictbeslechting in de maatschappij
Wat is de reden van de daling in partnerdoding?
De daling in m&d in het algemeen zou namelijk de oorzaak zijn van daling in male-to-male violence
- Verkko's laws
Wat zijn enkele algemene karakteristieken van partnerdoding?
- Lage sociaal economische status (SES)
- Psychische problematiek
- Risicofactoren:
- Aanwezigheid stiefkind
- Scheiding (vooral 1e jaar)
- Werkloosheid
- Dader eerder contact GGZ
- Vuurwapens in huishouden (VS)
- Eerder huiselijk geweld
- Gedwongen seks
- Dreiging te doden
- Eerdere niet-fatale wurging
In 2/3 van de gevallen sprake van eerder geweld jegens het slachtoffer.
Mythe van de 'virgin killer'
- The “very rare" phenomenon of a killer who has absolutely no background indicators, e.g., a prior criminal or mental record (Canter)
Wat houdt de patriarchale benadering van Serran & Firestone, ter verklaring van partnerdoding in, zoals Daly & Wilson in 1988 stellen?
- Mannen 'kopen' vrouwelijke productie en reproductieve capaciteit
- Vrouwen als exclusief bezit
- Gerechtvaardigd bezit (proprietariness)
- Overspel
- Non-fataal geweld als middel om seksueel reproductief orgaan te controleren
- Double standards overspel?
Wat zijn tekortkomingen van de patriarchale benadering ter verklaring van partnerdoding?
- 'Bezitsdrang' is moeilijk meetbaar
- Vrouwen die kinderen hebben gekregen minder risico?
- jongere vs oudere vrouwen
- Andere risicofactoren genegeerd
Wat zijn verschillende typologieën van partnerdoding? Maakt ook onderscheidt in mannelijke en vrouwelijke daders.
- Krenking
- Angst tot verlating
- Extended suïcide
- Fatale mishandeling
- Psychotische doding
Vrouwelijke daders:
- Zelfverdediging
- Instrumentele doding
Wat zijn elementen gerelateerd aan de (dader)typologie 'krenking'?
- Narcisme
- Trots
- Jaloezie
- Verdenking van ontrouw
- Etnische componenten
- Eerdere bedreigingen
- Eerdere vernietigingen
- Stalking
Wat zijn elementen gerelateerd aan de (dader)typologie 'angst tot verlating'?
- Afhankelijkheid
- Controlebehoud
- Eerdere dreiging met suïcide
- Eerdere pogingen tot toenadering
- Trigger: verlating
Zelden tot nooit mishandeling, wel emotionele chantage ->
controle houden door afhankelijk op te stellen
Wat zijn elementen gerelateerd aan de (dader)typologie 'Instrumentele doding'?
- Antisociale p.h. kenmerken
- Winstbejag
- Nieuwe relatie
- Doding in Vereniging
- Nieuwe partner
Van welke uitgangspunten gaat de zelfverdedingstheorie (vrouwelijke daders) uit?
- Vrouwen die herhaaldelijk mishandeld worden; mishandeling wordt gesteund door patriarchale samenleving
- Partnerdoding is reactie op (herhaald) geweld
- Om zichzelf te beschermen
'Battered woman syndrome' (Walker, 1979)
- Aangeleerde hulploosheid (door controle en dominantie man)
- Cycle of abuse (tension building, incident, reconciliation, calm, opnieuw)
- Gevangen in relatie (financieel of angst)
- Geweld neemt veelal toe
- Vrouwen ontvangen weinig steun
- Cyclische aard mishandeling
Wat zijn tekortkomingen van de zelfverdedingstheorie?
- Studiepopulatie klein
- Studiepopulatie niet altijd representatief
- Studiepopulatie altijd bestaand uit al mishandelde vrouwen
- Andere risico factoren genegeerd
- Ook vrouwen die doden uit jaloezie, wraak, geld, etc.
Wat zijn redenen die de afname van partnerdoding kunnen verklaren?
- Meldpunt huiselijk geweld
- Opvang slachtoffers (blijf van mijn lijf huis?)
- Hulpgroepen
- Assertiviteitstraining
- Bewustwording maatschappij geweld
- Beschikbaarheid wapens
- Mogelijkheden scheiding
- Lagere prevalentie huwelijk
- E.a.
Voorkomen fataal geweld zonder (geweld, psychische) voorgeschiedenis veel ingewikkelder.
Welke preventiemaatregelen hebben we in NL genomen om partnerdoding te voorkomen?
- Serieus nemen van sub-fataal geweld/stalking (SASS instrument politie)
- Serieus nemen van dreigingen te doden
- Individuele interventie:
- Agressie regulatie programma's
- Programma's gericht op geweld in gezin
- Assertiviteitstraining
- Psychotherapie
- Therapie gericht op middelen gebruik
- Interventie en hulp mishandelde vrouwen
- Maatschappelijke interventie:
- Wetswijzigingen: bescherming van slachtoffers mishandeling
- Veranderen van acceptatie van agressie
- Beschikbaarheid van (vuur)wapens door particulieren
Welke begrippen m.b.t. kinderdoding zijn van belang om te kennen?
- Filicide = kinderdoding
- Infanticide (kind t/m 12 maanden doden)
- Neonaticide (binnen 24 uur na geboorte doden)
Heeft betrekking op:
- Biologische, stief-, adoptie-, pleegkinderen
- Biologische, stief-, adoptie-, pleegouders
- Door anderen (zeldzaam!): dan veelal seksueel motief
Geëmancipeerd delict
Hoe kan de psycho-evolutionaire theorie worden toegepast op kinderdoding?
- Stiefkinderen
- Geen bevordering van genetische voorspoed ouders
- Rivaliteit tussen biologisch en niet-biologisch nageslacht
- Biologische kinderen
- Jongere kinderen lopen een hoger risico (moeder)
- Ongezonde kinderen een hoger risico (geen bijdrage aan genetische overleving)
- 'poor offspring quality'
- Twijfels over vaderschap
Wat is het Medea complex?
(Tegenwoordig meestal de vader die moord om deze reden)
Wat zijn de typologieën uit Nederland m.b.t. kindermoord (Liem & Haarhuis)?
- Ongeluk
- Pathologische filicide
- Neonaticide
- Psychotisch
Mannelijke dader:
- Pathologische filicide
- Ongeluk
- Wraak/Verlatingsangst/Seksueel
- Psychotisch
- Neonaticide
1e 3 bij mannelijke dader gelijk.
Wat zijn kenmerken van neonaticide?
- Sterk cultureel component
- Westerse landen
- Jonge, ongetrouwde moeders
- Ontkenning zwangerschap
- Bevalling beëindigt de ontkenning
- Vervolgens vrees ontdekking
Wat zijn kenmerken van kinderdoding door ongeluk en dodelijke mishandeling?
- Eenmalige of langdurige mishandeling
- Antisociale persoonlijkheidstrekken
- Lage intelligentie
Munchausen by Proxy (speciale categorie)
Wat houdt Muchausen by Proxy in en wat zijn de kenmerken hiervan?
- Langdurig ziektebed; diffuse symptomen
- Herhaaldelijke ziekenhuis opnames kind
- Moeders training in medische discipline
- Moeders ongebruikelijke attentheid
- Moeders ongebruikelijke steunende houding
- Moeders symbiotische relatie tot het kind
- Vooruitgang kind na scheiding met moeder
Wat zijn de kenmerken van kinderdoding door wraak en verlatingsangst?
- 'als ik ze niet kan hebben, dan kan niemand ze hebben'
- Scheiding/Voogdij (speelt grote rol)
- Kinderen verlengstuk partner
- Extended suicide (of poging hiertoe)
Eigenlijk alleen maar mannelijke daders
Adhv welke kenmerken kunnen we een risico inschatting maken van kinderdoding?
- Eerder gewelddadig gedrag
- Druggebruik/Drankgebruik
- Psychische problematiek/Impulsiviteit
- Werkloosheid
Welke neutralisatietechnieken gebruiken daders van kinderdoding?
- Ontkenning
- Schuld geven aan omgeving
- Schuld geven aan slachtoffer
- Bagatelliseren van letsel
Op welke wijze kan risicotaxatie van kinderdoding plaatsvinden?
- Echtscheiding (partner die hier niet goed mee omgaat)
- Medische geschiedenis
- Geweld naar kind? -> mishandeling
- Geweld naar zelf?
- Suïcidale gedachten
- Psychiatrische voorgeschiedenis
- Psychiatrische familiegeschiedenis
- Rol/communicatie instanties (GGZ, Veilig Thuis, leerplicht, jeugdbescherming, kinderarts)
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden