Startpagina / Samenvattingen / Class notes - Uro Gyn / lh-fsh-granulosacellen

Gynaecologie sv - Fysiologie fertiliteitsontwikkeling

41 belangrijke vragen over Gynaecologie sv - Fysiologie fertiliteitsontwikkeling

Wat is het basisskelet van een steroïdhormoon?

Perhydrocyclopentaanphenanthreenskelet LOL
Worden afgeleid van cholesterol. De naamgeving hangt af van het aantal koolstofatomen.

Wat is seks hormone binding globuline SHBG?

Hier binden oestradiol en tostosteron aan om getransporteerd te worden.

Waar hangt de SHBG spiegel van af?

Verhoogt door

hyperthyroïdie
zwangerschap
exogene toediening oestrogenen
gewichtsafname

Verlaagt door

corticoïden
androgenen
progestagenen
insulineresistentie
hyperinsulinemie
gewichtstoename

Als SHBG stijgt, stijgt de totale hoeveelheid steroïd. Als het daalst, stijgt de vrije hoeveelheid steroïd.

Wat zijn de belangrijkste androgenen? En waar worden zij gevormd?

Dehydropiandosteron (DHEA)

vorming 90% in bijnier en 10% in ovarium

dehydropiandosteronsulfaat (DHEAS)

vorming in bijnier

androsteendion

vorming 50/50 in bijnier en ovarium

testosteron

bij vrouwen alleen hoog bij een androgeen producerende tumor

Op welke manieren kunnen androgenen op de weefsels inwerken?

Direct

embryologische ontwikkeling

Na omzetting tot dihydrotestosteron (DHT)

via 5-alfa-reductase

Na omzetting tot oestrogeen

In welke therapeutische setting kan 5a reductase gebruikt worden?

Remmers kunnen gebruikt worden.

remmer van type 1: bij androgene alopecie
remmer van type 2: bij behandeling prostaatca

Hoe kun je met DHT de androgene activiteit meten?

DHT is een intracrien hormoon en werkt dus alleen in op de eigen celkern. Na werking wordt het omgezet tot androstaandiol, dat in het plasma verder wordt omgezet tot androstaandiol glucuronide. Deze hoeveelheid kan gemeten worden en is een maat voor de omzetting van testosteron naar DHT en dus voor de androgene activiteit.

Hoe kan het dat steroïden verschillende effecten hebben?

In verschillende weefsels zitten verschillende types receptoren, waardoor ze een ander effect gaan uitlokken. Daarbij zijn er intracellulair ook verschillende adaptoreiwitten die de interactie tussen de receptor en het DNA kunnen beïnvloeden.

Waarom is de androgeenreceptor een speciale receptor?

Het heeft meestal DHT nodig, ipv rechtstreeks testosteron.

Wat is het androgeen insensiviteitssyndroom?

Een aangeboren afwijking van de intracellulaire androgeenreceptor. Hiervoor zijn meer dan 100 mutaties beschreven. Het is een X gebonden aandoening en kan klachten geven van een complete insensitiviteit voor androgenen tot een azoöspermie bij verder normale mannen.

Wat zijn de effecten van de progesteronreceptoren mbt kanker?

A: beschermt tegen endometriumca
B: is ongunstig bij borstca

Wat zijn de factoren die op de activiteit van eiwithormonen inspelen?

Heterogeniteit

de hormonen lijken soms op elkaar en kunnen dus ook een effect op andere weefsels hebben

Up- en downregulatie receptoren

Pulsatiele vrijstelling

FSH en LH worden pulsatiel vrijgesteld, waardoor up- en downregulatie ontstaat

Hoe wordt de vrijstelling van hormonen door de hypofyse en hypothalamus geregeld?

Hypothalamus induceert secretie thv de hypofyse door de vrijstelling van TRH, GnRH en CRH. Deze regelen de vrijstelling thv de adenohypofyse van TSH, LH, FSH en CSH.
Prolactine is heir een uitzondering, deze wordt geïnhibeerd door de hypothalamus via de prolactine inhibiting factor: dopamine.

Wat is GnRH en wanneer wordt het vrijgegeven?

Gonatropine releasing hormoon. GnRH producerende cellen zijn afkomstig uit de olfactore regio en bevatten cilia.
Het heeft een halfleven van 2-4 minuten en wordt thv de nuvleus arcuatus op pulsatiele wijze in het portaalsysteem gebracht.
Deze pulsen nemen toe in de pubertije en preovulatoir. Daarbij hebben ze een nycthemaal ritme.

Voor welke vrijstelling zorgt GnRH?

FSH en LH uit de hypofyse. Dit zijn gonadotrofines. Regeling hiervan gebeurt verder ook door inhibine, activine en steroïden.

Hoe kun je verklaren dat vrouwen die nauw samenleven, samen menstrueren?

Feromonen zijn stoffen die uit het axillavocht vrijgesteld kunnen worden bij vrouwen, vooral in de laat folliculaire fase. Deze hormonen kunnen een LH piek van andere vrouwen stimuleren.
Feromonen werken in op de olfactore regio en kunnen zo ook de hypothalamus beïnvloeden.

Wat zal er gebeuren als je continue GnRH agonisten gaat geven?

Je zal kortstondig een LH en FSH stijging krijgen, maar er zijng een pulsen meer, dus na een tijdje komt er inhibitie en dus een down-regulatie. Dit wordt therapeutisch gebruikt bij bv borstkanker, prostaatkanker, endometriose, etc.
Je kan dit niet oraal geven, omdat het intestinaal afgebroken wordt.

Wat is de 2 cel 2 gonadotrofine hypothese?

2 cellen: thecacellen met LH receptoren en granulosacellen met FSH receptoren. 2 gonadotrofines: LH en FSH.
In de thecacellen worden androgenen geproduceerd, welke vervolgens in de granulosacellen worden omgezet tot oestrogenen. Tegelijkertijd maakt de granulosacel antimulleriaans horoon aan.

Hoe wordt de dominante follikel geselecteerd?

Deze heeft meer FSH en betere doorbloeding.
Door de toename van oestrogeen, geproduceerd door de granulosacellen, gaat via negatieve feedback de hypofyse zorgen voor een daling van de FSH. De dominante follikel zal dus, ondanks deze daling, kunnen blijven evolueren.
Andere follikels gaan in atresie (apoptose).

Wat is een pre-ovulatoire wijziging van de 2c2g hypothese?

Granulosacellen van de dominante follikel krijgen nu ook LH receptoren.

Wat is de invloed van inhibine op de pre-ovulatoire hormoonspiegel?

Inhibine B wordt geproduceerd door granulosacellen en onderdrukt de FSH secretie thv de hypofyse.

Wat is de invloed van progesteron op de pre-ovulatoire hormoonspiegel?

Lage dosissen hiervan hebben een positieve feedback op GnRH en LH, waardoor deze toenemen.
De progesteron wordt gemaakt door de granulosacellen van het dominante follikel.

Wat doen de hormoonspiegels pre-ovulatoir?

Meestal 14-36u voor de ovulatie treedt een piekproductie oestrogenen op die gevolgd wordt door een LH piek, die 10-12u voor de ovulatie voorkomt.
De ovocyt voltooit de reductiedeling.

Wat gebeurt er in de lutheale fasel?

Heeft een constante duur van 14 dagen.

Granulosacellen veranderen in lutheale cellen
Geel pigment wordt luteïne oiv LH
LH induceert angiogenese via VEGF
Corpus luteum produceert progesteron, inhibine en oestrogenen > onderdrukking vrijstelling FSH
Corpus luteum degenereert na 10 dagen

Wat het eerste doel van de angiogenese in de luteale fase?

Dat er meer progesteron via de bloedbaan verspreid kan worden en dat er meer LDL als precursor voor progesteron naar de granulosacellen kan bewegen.

Wanneer degenereert het corpus luteum niet?

Als er HCG aanwezig is, in geval van zwangerschap. HCG neemt dan de functie van LH over en het corpus luteum wordt verder onderhouden.
Als dit niet het geval is, is de cyclus ten einde en zullen er nieuwe follikels worden aangeslagen.

Uit welke fasen bestaat de uteriene cyclus?

Menstruele (folliculair)
Proliferatieve (folliculair)
Secretoire (luteaal)

vroeg secretoir
midsecretoir
laat secretoir

Uit welke lagen bestaat het endometrium en wat zijn de functies?

Basalis: voorraad voor regeneratie
Functionalis: bereidt implantatie van blastocyten voor en kent de fasen:

proliferatie
secretie
degeneratie

Hoe tref je het endometrium aan, aan het begin van de cyclus?

Een menstrueel endometrium met necrose en leukocyten infiltratie. Er zal een nieuw endometrium groeien uit de klieren van de basalis.

Uit welke lagen bestaat het endometrium op dag 13 van de cyclus?

Stratum basale
Stratum spongiosum

oedemateus stroma, gekronkelde klieren en arteriën

Stratum compactum

dicht tegen elkaar liggende stromacellen

Waarom zijn NSAID's goed om te geven bij menstruatiekrampen?

Omdat ze COX inhibiteren, waardoor er minder prostaglandines worden aangemaakt, waardoor er minder baarmoederkrampen ontstaan.
Dismenorree = pijnlijke ongesteldheid
Hypermenorree = overgevoelige ongesteldheid

Hoeveel bloed wordt er gemiddeld verloren bij menstruatie?

30ml.
Bij hypermenorree meer dan 80ml.

Wat is de gender similarities hypothese?

De verschillen tussen de cerebrale geslachten is minimaal. Slechts voor enkele eigenschappen is er een significant verschil:

mannen meer fysieke agressie en psychomotorische vaardigheid
verschil in attitude tov seks.

Over het algemeen wordt er tussen vrouwen onderling een groter verschil gezien dan tussen mannen en vrouwen, zowel psychologisch als gedragsmatig.

Wat is 46XX DSD en wanneer kan dit voorkomen?

Vrouwelijk pseudohermafroditisme.
Dit komt vooral voor bij congenitale bijnierhyperplasie, maar soms ook bij blootstelling aan verhoogde maternele androgenen tijdens de zwangerschap, door exogene toediening of androgeenproducerende tumoren.
Heel zeldzaam kan het voorkomen bij cytochroom P450 aromatase.
Deze personen zijn genetisch vrouwelijk, maar de uitwendige geslachtsorganen vertonen tekenen van vermannelijking.

Wat is 46XY DSD en waarbij komt het voor?

Mannelijk pseudohermafroditisme.

androgeen overgevoeligheids-syndroom
5a reductase deficiëntie
abnormale androgeensynthese
gonadotropine resistente testes
afwezigheid/afwijkende antimulleriaans hormoon

Er wordt hier ook wel gesproken van een hairless women.

Wat is het androgeen overgevoeligheidssyndroom?

Testes maken wel testosteron, maar hebben en niet-functionerende receptor hiervoor

buizen van Wolff worden niet gevormd
geen normale masculinisatie

geen prostaat en ductus deferens
geen penis of scrotum
normale testes, maar geen volledige indaling

Geen intracellulaire androgeenreceptor

geen axillaire-, pubis-, of baardbeharing

Wel oestrogeen en oestrogeen receptoren

wel borstontwikkeling

Wel gevoeligheid voor AMH

uterus, tuba en bovenste deel vagina gaan niet ontwikkelen

Het syndroom kan heel erg in ernst verschillen, van complete testiculaire feminalisatie tot geïsoleerde mannelijke onvruchtbaarheid. Incomplete vormen van dit syndroom heten 'Reifenstein syndroom'.

Wat is het syndroom van Mayer Rokitansky Kuster Hauser?

Volledige mulleriaanse agenese. Dit is een belangrijke DD bij testiculaire feminisatie.

geen uterus, tuba en bovenste deel vagina
46XX, maar wel androgeenreceptor, dus wel pubis- en oksolhaar en normale ovaria

Waaraan moet je denken bij een meisje dat komt met primaire amenorree?

Syndroom van Turner (45X)
Syndroom van Mayer Rokitanski
zeldzamere dinges

Wat is belangrijk bij het verloop van testiculaire feminisatie?

Psychosociale begeleiding
Tijdig een geslacht kiezen en evt al plastische heelkunde uitvoeren
Na de pubertijd profylactische gonadectomie, omdat er een risico op kwaadaardige ontaarding van de gonaden bestaat.

Wat is gonadale dysgenese en bij welke ziektebeelden komt dit voor?

Toestand waarbij er zo goed als geen ovaria aanwezig zijn.

syndroom van Turner 45X
syndroom van Swyer 46XY
pura gonadale dysgenese
syndroom van Klinefelter 47XXY

Wat is pura gonadale dystenese?

46XY
Een defect in TDF. Mensen hebben dan geen AMH, dus een normale ontwikkeling in de vrouwelijke richting met een normale vagina, uterus en tuba.
Wordt klinisch identiek aan Swyer gezien.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Uro Gyn

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Onderwerpen die gerelateerd zijn aan Gynaecologie sv - Fysiologie fertiliteitsontwikkeling

Gynaecologie sv - Fysiologie fertiliteitsontwikkeling - Vruchtbaarheidsproblemen

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding