Startpagina / Samenvattingen / Class notes - Uro Gyn / pil-ee-dagen

Gynaecologie sv - Contraceptie

37 belangrijke vragen over Gynaecologie sv - Contraceptie

Wat is de pearl index?

Het aantal zwangerschappen bij 100 vrouwen die 1 jaar een bepaalde methode van contraceptivum gebruiken.
1200 x (aantal zwangerschappen / aantal maanden van alle gebruikers opgeteld).
Het laat geen falingspercentage zien.

Welke twee vormen van het falen van contraceptie zijn er?

Gebruiksfalen (niet correct gebruiken)
Methodefalen (contraceptie heeft zijn werk niet gedaan)

Wat is de pearl index van de combinatiepil?

0,1 tot 1. Na 1 jaar blijkt 3-5% zwanger te zijn, maar dit komt vooral door gebruikersfalen.

Wat voor en hoeveel oestrageen zit er in de pil?

Ethinyloestradiol (EE).
Dosissen zijn 15, 20, 35, 40 of 50 gamma.
Hoe meer EE, hoe zwaarder de pil en hoe kleiner de kans op doorbraakbloedingen. De kans is dan echter wel groter op trombose en bijwerkingen zoals mastodynie (pijnlijke borsten).

Wat zijn contra-indicaties voor gebruik van de pil?

Absoluut

coronair ischemisch hartlijden
CVA
hypertensie
trombose
trombofilie
leverziekten (syndroom van Rotor)
oestrogeen afhankelijke tumoren
focale migraine met aura

Relatief

migraine
immobilisatie
onverklaard vaginaal bloedverlies
morbide obesitas
roken
diabetes
zwangerschap

Wat voor invloed heeft de pil op de RR?

Bijna niks. Alleen bij hele hoge oestrogeendosis kun je hypertensief worden. Maar dat gebeurt heel weinig.

Wat betreft de pil als je braakt of diarree hebt?

Braken: minder dan 2u na inname, dan opnieuw innemen. Als het niet binnen gehouden kan worden minstens 7 dagen dubbele anticonceptie.
Diarree: alleen bij meer dan 2 dagen waterdunne diarree kan e pil minder betrouwbaar worden.

Welke invloed heeft de pil op depressie?

Het kan gemoedsschommelingen verergeren, maar dit is maar heel minimaal. Het heeft dan geen zin om over te gaan op de minipil of een hormoonspiraal, want die zijn nog erger (0,1%). Je kan overschakelen naar niet-hormonale anticonceptie.

Wat is de relatie tussen de pil en trombose?

Het vergroot de kans op veneuze trombose door een effect op de aanmaak van stollingsfactoren in de lever. Dit komt vooral voor bij hogere dosissen EE en bij orale inname.
De kans is in het eerste jaar het grootst en neemt niet toe bij langdurig gebruik. Het neemt wel weer toe na een korte onderbreking, dus onderbreking van de pil is niet goed.

Wat is de relatie tussen de pil en diabetes?

Oestrogenen en androgene progestagenen hebben een anti-insuline effect.

Wat is de relatie tussen de pil en lipiden?

De combi kan zorgen voor een daling LDL en stijging HDL. Echter, 2e generatie prostagenen heeft het omgekeerde effect. In de praktijk wordt hier niet veel rekening mee gehouden.

Wat is de relatie tussen de pil en leveraandoeningen?

Vergroot het risico op leveradenomen
Leveradenoom is dus contra-indicatie
Geen verschil in risico op primair hepatocellulair ca
Zeldzaam cholestatische icterus en pruritus
Cholestatisch leverlijden is dus contra-indicatie
Cirrose en hepatitis zijn geen contra-indicaties
Geen invloed op galstenen

Wat is de relatie tussen de pil en carcinomen?

Langere therapie nodig bij choriocarcinoom als je aan de pil bent
Licht gestegen risico op borstca

verdwijnt 5 jaar na stoppen

Geen verschil mbt cervixca
Beschermt tegen endometriumca
Over het algemeen hebben mensen die de pil gebruiken minder kans op kanker.

Via welke mechanismen kan de pil medicamenteuze interacties hebben?

Inductie en verwerking leverenzymen

associatie met CYP3A4 kan de anticonceptieve werking verminderen
bv carbamazepine, fenobarbital, fenytoine, rifampicine, nevirapine, sint janskruid
EE inhibeert CYP1A2 > interacties clozapine of theofylline

Verminderen circulatie via enterohepatische cyclus

jeuk en icterus in combi met macroliden
breedspectrum AB kunnen de flora zo aantasten dat EE niet goed opgenomen kunnen worden

Interactie transporteiwitten

voornamelijk P-glycoproteïne
sint janskruid en rifampicine indiceren P-gp
macroliden inhiberen P-gp

Epileptica kunnen interfereren met de pil
Levothyrax en antihypertensiva kunnen minder goed werken door de pil
Uitlokkers van diarree kunnen de pil minder goed laten werken

Wat zijn stoffen die de spiegel van EE doen stijgen?

Ascorbinezuur
Acetamofinen
Cotrimoxazole
Macroliden
Ketoconazole
Pompelmoessap

Dus altijd 3 uur tijd laten tussen inname pil en inname deze stoffen.

Welke stoffen worden trager afgebroken door pilgebruik

Diazepam
Nitrazepam
Alprazolam
Caffeïne
Theofyline
Ethanol

Cyclosporine en warfarine kunnen stijgen bij de pil.

Welke stoffen krijgen een lagere serumspiegel door de pil?

Acetysalicylzuur
Morfine

Wat zijn 2 bloedingsveranderingen onder pilgebruik?

Amenorroe > geen bloeding

postpilamenorroe: na stoppen pil kan het even duren tot de follikelrecrutering weer op gang is, waardoor bloeding op zich kan laten wachten

Doorbraakbloedingen

spotting: bruin
echte doorbraak: rood
geen effect op contraceptief effect
komt meestal door te laag EE

Wat doe je bij een vergeten pil?

Vergeten is > 12u te laat.

1 vergeten: alsnog innemen en geen extra maatregelen
2 vergeten in 1e week

seks minder dan 5 dgn geleden: noodpil en laatste pil nog innemen
geen of beschermde seks: laatste pil nog innemen en verder gaan

meer vergeten tijdens 2e week

3 of minder vergeten: laatste nog innemen
4 of meer vergeten: noodpil (indien seks gehad) en 7 dagen dubbele anticonceptie

meer vergeten tijdens 3e week

laatste innemen en nieuwe strip doorgebruiken

Bij welke klachten moet je direct met EE medicatie stoppen?

Joe

Met welke pil kun je het beste starten?

Minder dan 50y en monofasisch. De progestageen heeft weinig invloed, behalve de cyproteronacetaat op acné.

Wat zijn de adviezen bij onbeschermde seks zonder pilgebruik?

Joe

Wat zijn vormen van parenterale oestroprogestatieven?

Ze hebben geen first pass effect in de lever en dus minder nevenwerkingen

Vaginale ring: nuvaring

21-7 of doorgebruiken

Plakpil: evra

PI 1,24 = vergelijkbaar met pil
elke 7 dagen nieuwe patch, kan met of zonder stopweek

Wat zijn de voordelen van de progesteron only methoden?

Kan bij cardiovasculair risico
Geen effect op stolling, dus kan bij

DVT
hypertensie
migraine
diabetes

Geen invloed op melkproductie
Geen interactie met AB
Geen significant verhoogd borstca risico

Wel interactie met enzyminduceerders als rifampicine en griseofulvine.

Wat zijn contra-indicaties van PO methoden?

Progesterone allergie
Leveradenoom
Recent borstca
Acyte porphyrie
Recente trofoblastziekte

Wat zijn mogelijke bijwerkingen van PO methoden?

Irregulaire bloedingen

hiervoor kan evt oestrogeen bijgegeven worden

Ontstaan functionele ovariumcysten
Soms mastodynie en acné

Hoe snel postpartum moet je beginnen met anticonceptie?

Als je binnen de 21 dagen begint, ben je direct veilig.

Wat zijn de nevenwerkingen van de koperspiraal?

Bescherming endometriumca en cervix ca
Eerste weken na plaatsing iets meer kans op PID
Meer krampen en bloedverlies
Bij doorbraken:

meer miskramen
meer preterme geboorten
meer EUG
niet meer septische abortus of concenitale malformaties

Welke varianten koperanticonceptie zijn er?

Spiraal (T)
Frameless: Gynefix: draadje wordt vastgehecht in uterus
IU bal: draadje vormt een bal

Wat zijn contra-indicaties voor een koperspiraal?

Uterusafwijkingen
Koperallergie

echter normaal reageert immuunsysteem niet op intra uteriene koper

Hypermenorree
Onverklaarbare bloedingen
Ernstige dysmenorree
Ziekte van Wilson (koperstapelingsziekte)
Immuunsupressie

Wat zijn de nevenwerkingen van de hormoonspiraal?

Geen medicatie-interacties
Minder bloeding dan bij koper
Spotting
Ovariële cysten ontwikkelen
Soms systemische effecten

opgezet gevoel
acné
depressie

Wat voor condooms zijn er en waar moet je op letten?

Latex of plastic. Plastic scheurt makkelijker. 2 over elkaar scheurt ook makkelijker.
Let op de datum
Let op latex-vretende stoffen, zoals vaseline.
PI 2-5

Wat is het pessarium occlusivum?

Voor het vrijen plaatsen en daarna minstens 6u laten zitten.
PI 2-23 (rond de 12).
Het kan irritaties aan de vagina en UWI's geven.
Je moet de correcte maat gebruiken en het juist leren inbrengen.

Wat is de PI van coïtus interruptus?

10.
Let op: voor de ejaculatie zitten er al zaadcellen thv de eikel en bij vagina ingang zit er op de vruchtbare dagen al cervix mucus dat zaadcellen naar de uterus kan bewegen.
Dus rond de vruchtbare dagen echt geen seks.

Wat zijn de manieren van sterilisatie bij de vrouw?

Laparoscopisch onderbreken tuba door

coagulatie
doorknippen
verwijderen
klemmetjes of ringetjes plaatsen

Hysterectomie
Salpingectomie
Transcervicaal veertje plaatsen

minder efficiënt en niet direct veilig

Transvaginaal via colpotomie

meer infectiekans

Wanneer is de man steriel na een vasectomie?

Dat kan tot 4 maanden duren. Er moet 2x een semenstaal genomen worden ter controle.
Daarbij kunnen mannen antistoffen aanmaken, zodat ze ook na herstel van de vasectomie steriel blijven.

Wat zijn de verwikkelingen bij abortus?

Joe

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Uro Gyn

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding