Startpagina / Samenvattingen / Vakdidactiek 1 / beginsel-klinkers-medeklinker

Spelling - beginselen van de Nederlandse spelling

6 belangrijke vragen over Spelling - beginselen van de Nederlandse spelling

Nederlandse spelling is gebaseerd op.. (drie beginselen)

1. Fonemisch beginsel
2. Morfologisch
3. Etymologisch

Wat houdt het fonemisch beginsel in?

= basisbeginsel van de standaarduitspraak = spellen met de klanken die wij horen, klank weergeven door hetzelfde teken, spreken zoals je schrijft.
Bijvoorbeeld: schrijver en niet schrijfer of schraaiver.

Welke twee extra regels heeft het fonemisch beginsel en leg ze uit

Verdubbelingsregel = enkele medeklinker tussen twee klinkers waarvan de eerste kort is,
wordt verdubbeld.
Bijvoorbeeld: wet -> wetten, pad -> padden.

Verenkelingsregel = lange klinkers (/aa/, /ee/, /oo/, /uu/) in open lettergrepen, worden
verenkeld.
Bijvoorbeeld: baan -> banen, buur -> buren.

Waarom hebben de de verdubbeling- en verenkelingsregel?

Waarom? 26 letter-> 4 daarvan ‘overbodig’: [c = /s/, /k/; x = /ks/; y = /i/, /ie/, /ei/, /j/; q = /k(w)/] -> 22 ‘unieke’ tekens voor ca. 40 klanken -> aantal tekens uitbreiden door verdubbeling en verenkeling:

enkele medeklinker tussen twee klinkers waarvan de eerste kort is: verdubbelen pad - padden (ipv paden); pit - pitten (ipv piten)
lange klinkers /aa/, /ee/, /oo/, /uu/ in open lettergrepen: verenkelen taak - taken (ipv taaken); buur - buren (ipv buuren)

Het morfologisch beginsel wordt beperkt door:

1. We schrijven geen v of z aan het eind van een lettergroep

Bijvoorbeeld: raven > raaf, prijzen > prijs.

2. We schrijven geen dubbele medeklinker aan het eind van een woord

Bijvoorbeeld: hij werkt, hij zit. (stam + t, maar niet zitt dus)

3. Als een woord eindigt op een sisklank, vervalt de s van het volgende achtervoegsel

Bijvoorbeeld: nerveus -> nerveust, fris > frist
Uitzondering: fietser -> fietsster

Wat houdt het etymologisch beginsel in?

Beginsel van de etymologie = schrijfwijze verklaard door herkomst/ geschiedenis.
Bijvoorbeeld: we schrijven zij anders dan zei omdat die woorden in ouder Nederlands verschillend werken uitgesproken. Geldt ook voor gauw en gouw.

Schrijfwijze van woorden kan uit andere talen worden vernederlandst.
Bijvoorbeeld: sérieux (frans) -> serieus (nederlands)

En we hebben ook nog de leenwoorden
Bijvoorbeeld: hockey, synthese, etui

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Vakdidactiek 1

Bekijk samenvatting