Athene en Attika - Scheidslijnen

74 belangrijke vragen over Athene en Attika - Scheidslijnen

Waar en wanneer was de urbanisatie voor het eerst een feit?

Tegen het einde van het vierde millennium v.Chr. in Mesopotamië, het land van de vele steden, in de vlakte van de Eufraat en Tigris in het huidige Irak.

Hoeveel tijd neemt die urbanisatie in beslag?

Enkele eeuwen.

Wat kan gezegd worden van de bevolking die in deze steden geconcentreerd raakten?

Het ging blijkbaar om een sterk groeiende en sociaal gelaagde bevolking.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Op welke manier zijn de oorsprong en kenmerken van de vroegste Mesopotamische urbanisatie vaststelbaar?

Voornamelijk archeologisch.

Welke stad staat als voornaamste vindplaats centraal?

De stad Uruk.

Wat blijkt hierbij een bepalende rol gespeeld te hebben?

De 'bureaucratisering van de samenleving'.

Hoe wordt de periode tussen ca. 2900 en 2500 v.Chr. in Mesopotamië genoemd?

De vroegdynastieke periode.

Waardoor wordt deze fase, helaas nog onvoldoende, belicht?

Door archeologische vondsten, kleine aantallen eigentijdse inscripties en de kritisch te gebruiken latere historische traditie.

Wat kwam in deze periode tot volle ontplooiing?

De stadstaat.

Wat voor heerser manifesteert zich daarbij duidelijk?

De koning manifesteert zich daarbij als een door de goden gemandateerd, in toenemende mate autocratisch heerser.

Wat bleef sterk onderbelicht?

De stad zelf met haar burgers en bestuurlijke structuur.

Waarom is de uiterst gebrekkige informatie over de eerste helft van het derde millennium v.Chr. storend?

Omdat die ons berooft van inzicht in belangrijke ontwikkelingen tijdens een formatieve periode.

Waar moeten we 'Lagasj' situeren?

In het zuidoosten van de Mesopotamische vlakte.

Waarom 'Lagasj' tussen aanhalingstekens?

Om het als staat te onderscheiden de gelijknamige stad.

Welke stad is daarvan bekendst?

De laatste hoofdstad Girsu.

Wat is tegenwoordig van Girsu over?

De ruïneheuvel Tello.

Waarvan is 'Lagasj' het 'klassieke' en veel bestudeerde voorbeeld?

Van de Sumerische stadstaat.

Waarom wordt het door sommigen ook wel aangeduid als de Sumerische tempelstad?

Door de politieke structuur waarin een grote stad, residentie is van de lokale hoofdgod en de namens hem regerende stadsvorst en die met haar ommeland een kleine, zelfstandige staat vormde, gedragen door een nogal theocratische ideologie.

Wanneer herleven vele stadstaten?

Na de ondergang van de sterk gecentraliseerde staat van de Derde Dynastie van Ur (2000 v.Chr.).

Waardoor is onze kennis van de steden in dat tijdvak zeer beperkt?

Door de aard van de geschreven bronnen.

Wat zien we ontstaan na een periode van rivaliteit?

Enkele grotere territoriale rijken.

Door wie worden die tenslotte (ca. 1760 v.Chr.) onder één scepter gebracht?

Door Hammurabi van Babylon.

Met welke gegevens moet noodgedwongen een algemene schets van de 'oud-Babylonische' stad worden opgebouwd?

Met gegevens uit verschillende steden.

Waarvan kunnen we ons een beeld vormen dankzij archeologische gegevens?

Van het uiterlijk en de bewoning van enkele steden.

Waarom is dat van Babylon helaas niet mogelijk?

Omdat haar vroege lagen onder het grondwaterpeil liggen.

Waar moeten we de stad Mari situeren?

Mari was een belangrijke stad op de grens van Mesopotamië aan de Midden-Eufraat.

Wanneer en door wie werd Mari verwoest?

In ca. 1760 v.Chr. door Hammurabi als één van zijn laatste rivalen.

Wat bevatte het opgegraven paleis?

Omvangrijke archieven.

Welke aspecten zijn goed gedocumenteerd?

Het militaire aspect en het bestuur van de provincies.

Wat verklaart de positie van de stad op de rand van het steppegebied?

Dat contacten met de talrijke kleinveenomaden een belangrijke rol speelden.

Van wat voor staat is Mari een voorbeeld?

Van een zogenaamde 'tweevormige staat', die een sedentaire en een niet-sedentaire bevolkingscomponent omvatte.

Wat maakte van Mari van oudsher een centrum van internationale handel?

De strategische ligging aan de Eufraatroute.

Wat voor contacten bracht dat met zich mee?

Contacten met andere handelssteden, zowel buiten Babylonië als daarbinnen (Ur, Sippar, Esjnunna, Assur).

Waardoor kenmerkte Mesopotamië zich van oudsher?

Door handel.

Wat gaf de stad daarbij een speciaal karakter?

De aanwezigheid van een handelskwartier (bij de haven), een marktstraat en soms een buitenlandse factorij.

Welke Mesopotamische factorij in het buitenland geeft ons inzicht in de status en bestuurlijke structuur van zo'n vestiging?

Die der oud-Assyrische kooplieden in Kanisj (Centraal-Anatolië).

Waaruit is de omvang en betekenis van de handel verklaarbaar?

Uit het feit dat de alluviale vlakte van Eufraat en Tigris, mits bevloeid, zeer vruchtbaar was, maar de meeste materialen en grondstoffen (hout, gesteenten, metalen) miste en daarvoor was aangewezen op import.

Waartussen was het vrij open en in het zuiden en langs de Eufraat goed bevaarbare gebied een natuurlijke verbindingsschakel?

Tussen zuid (Perzische Golf) en noord (Anatolië, Syrië) en tussen oost (Iran) en west (Syrië,Palestina, Middellandse zee).

Waardoor is onze kennis van de Mesopotamische steden vaak grillig en onvolledig?

Door de naar aard, spreiding en beschikbaarheid zeer ongelijkmatig verdeelde bronnen.

Waarvoor zijn archeologische gegevens belangrijk?

Voor de gehele geschiedenis, maar vooral voor de oudste fasen.

Welk nadeel brengt dat met zich mee?

Zij laten veel vragen open en zijn vaak niet in historische feiten te vertalen.

Waartoe leidt vaak de speciale aandacht voor monumentale architectuur (tempels en paleizen)?

Tot verwaarlozing van woonwijken en huizen.

Wat betekent de lange levensduur van veel steden steeds?

Een mengeling van continuïteit en verandering, waarbij bepaalde fasen niet te achterhalen zijn.

Wat voor kader leveren archeologische feiten zonder geschreven bronnen, zeker als het gaat om de sociale structuur van een stad?

Op zijn best een grof kader.

Vanaf wanneer worden geschreven bronnen geleidelijk talrijker?

Vanaf ca. 2500 v.Chr.

Waaruit bestaand de meeste teksten?

Uit 'gebruiksteksten' uit administraties en archieven, die feiten vanuit een bepaalde optiek registreren.

Wat voor teksten zijn uiterst zeldzaam?

Teksten die structuren beschrijven of interpreteren.

Waaruit stammen de meeste teksten?

Uit de administraties van paleizen of tempels, maar ook uit veel particuliere archieven.

Welke gegevens zijn altijd schaars?

Gegevens over de stad als samenlevingsverband, als zelfstandige bestuurlijke grootheid.

Hoe was het bestuurlijke middenniveau ontwikkeld?

Zo het al aanwezig was, in het algemeen zwak.

Wat heeft het op het gebied van de rechtspraak en de lokale cultus opgeleverd?

Amper oorkonden.

Vanuit welke optiek ontwaren wij vaak de stad?

Vanuit de optiek van het centrale bestuur of via de door eigen interesses gekleurde bril van de uit de gegoede burgerij afkomstige schrijvers van brieven en oorkonden.

Wat hielden de 'raad der oudsten', de 'stadsvergadering' of de 'burgemeester' in het algemeen blijkbaar niet?

Ambtelijk archief.

Wat voor personen treffen we aan naast het paleis en de daarvan afhankelijke ambtenaren en militairen?

Zelfstandige burgers, vooral particuliere grondbezitters, ambachtslieden, handelaars en het hogere tempelpersoneel.

Hoe was het gesteld met hun economische en politieke macht of invloed?

Die wisselde door de eeuwen heen.

Onder wat voor systeem waren hun kansen groter?

Onder een systeem van klein, soms rivaliserende stadstaten.

Wat is omstreden als men het heeft over het autocratische, monarchale bestuurssysteem?

Of dat systeem is voortgekomen uit een oorspronkelijk democratisch stelsel, de zogenaamde 'primitieve democratie'.

Van wat voor democratie was in ieder geval geen sprake?

Van een ontwikkelde democratie naar Grieks model.

Wat wordt vaak als tegenpool van het centrale gezag (het paleis) en als exponent van de stedelijke autonomie genoemd?

De tempel.

Van wie was de tempel woonstede en huishouding?

Van de lokale stadsgod aan wie de oude stadsvorst zijn gezag ontleende.

Was er sprake van rivaliteit tussen paleis en tempel?

Nee, dat idee is ondenkbaar. Van meet af aan zijn paleis en tempel op elkaar betrokken en raken hun belangen verstrengeld.

Wanneer mogen we een geleidelijk differentiatie in taken en invloed aannemen?

Wellicht voor de eerste helft van het derde millennium als de meer autocratische vorst met zijn paleis (gebouw en organisatie) zich gaat manifesteren.

In dienst waarvan staat de economische macht van de tempel in wezen?

Van 'de staat' en de vorst.

Waaruit bestaat de economische van de tempel?

Grootgrondbezit, kudden, ateliers, slaven.

Door wat voor banden zijn tempel en paleis vaak bestuurlijk gelieerd?

Door personele banden.

Wat leidt op den duur tot verlies van de economische van de tempels?

De bestuurlijke controle over en onderschikking van de tempels.

Waar blijven ze tot het laatst toe omvangrijke instellingen met veel personeel?

In Babylonië.

Welke rol vervulde de koning in verband met de tempels?

Hij bouwde en restaureerde de tempels en schonk ze beelden, tronen en wijgaven.

Hoe beschouwde de vorst het tempelbezit de facto?

Als publiek bezit, waarop hij zo nodig aanspraak kon maken, mits de cultus geen gevaar liep.

Waarvoor was de tempel, als woonhuis van de lokale godheid, centraal in de stad gelegen, in ideologisch opzicht belangrijk?

Voor de instandhouding van de eigen stedelijke tradities, 'sinds de dag dat de godheid de stad bouwde'.

Waarvan moest deze hem verzekeren via offers en voorbede?

Van de gunst van de stadsgoden.

Waarvoor zijn de tempels in Mesopotamië sinds het vijfde millennium v.Chr. het beste bewijs?

Voor de stedelijke continuïteit.

Waar en wanneer werden de laatste spijkerschriftteksten geschreven?

In een tempel, in het Seleucidische Uruk, als de bewaarplaats van cultische en wetenschappelijke tradities, kort na het begin van onze jaartelling.

Welk schrift domineerde toen al enkele eeuwen buiten de muren?

Het Grieks.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo