De algemene vergadering - Beschermingsconstructies, oligarchische regelingen

Tot zeker machtsevenwicht.

In praktijk niet altijd het geval door o.a. beschermingsconstructies

• Preferente aandelen bij een speciaal opgerichte stichting plaatsen
• Aandelen certificeren
• Prioriteitsaandelen uitgeven
• Het aantal uit te brengen stemmen beperken
• Een holding constructie

Voorkomen van:

1. overval door openbaar bod op uitstaande aandelen, of

2. door onderhands/stelselmatig ter beurze opkopen van aandelen te voorkomen

Voor BV en NV waarvan aandelen niet regelmatig worden verhandeld.

Bij BV verplichte en BV toegelaten blokkeringsregeling biedt voldoende bescherming tegen ongewenste overname.

Toch komen de constructies:

b. prioriteitsaandelen

c. certificering van aandelen

toch regelmatig voor met bedoeling om macht AVA te beperken door het concentreren van belangrijke bevoegdheden bij bepaalde personen/lichamen => krijgt karakter oligarchische regeling.

Beurs-NV.

Dit heeft tot compromis geleid dat mogelijk maakt dat bestaande regelingen in lidstaten onbeperkt worden voortgezet.

Lidstaten hebben de mogelijkheid maar niet plicht art. 9 en 11 richtlijn op te leggen aan beursvennootschappen.

Deze bepalingen verbieden beschermingsmaatregelen te nemen nadat bod is aangekondigd zonder specifieke machtiging van AVA en leiden tot automatische doorbraak van reeds voor bod bestaande constructies indien bieder 75%/> geplaatste kapitaal verwerft.

Ned. heeft ervoor gekozen geen van beide bepalingen dwingend op te leggen.

Statuten vennootschap kunnen deze bepalingen vrijwillig toepassen (art. 359b, lid 1 en 2).

Aandeelhouder heeft recht op billijke vergoeding schade die hij lijdt door verlies van rechten indien deze bepalingen worden toegepast (art. 359, lid 3) (= ondoordacht en onuitgewerkt).

Dat vennootschap die lid 1 en/of 2 vrijwillig toepast toch beschermingsmaatregelen kan  nemen tegen bieder die deze bepalingen niet overeenkomstig op hem toepasselijke nationale regels ter uitvoering van 13 Richtlijn toepast.

Deze regel is mogelijk  in strijd met:

1. Eur. verplichtingen in TWO Verdrag

2. vrijheid van vestiging en vrij kapitaal binnen EU

Worden niet met zoveel woorden in de wet genoemd.

Uit art. 201/92, lid 3 volgt echter dat statuten aan bepaalde aandelen bijzondere zeggenschapsrechten kunnen verbinden.

Dikwijls recht tot doen van bindende voordracht bij benoeming bestuurders of commissarissen (art. 243/133) toegekend (nr. 44).

Ook andere bevoegdheden kunnen aan prioriteit worden gegeven.

Niet echter bevoegdheden die naar dwingend recht toekomen aan bepaalde organen.

Het kan echter zijn dat daarnaast goedkeuring prioriteit wordt geëiste.

Ook ziet men wel bepaling dat dergelijk besluit alleen op voorstel prioriteit kan worden genomen.

Constructies: komen erop neer dat prioriteit vetorecht heeft

NB: zie voor statutenwijziging echter nr. 124

Heeft geen vetorecht bij benoeming en ontslag bestuurders en commissarissen.

Dat zou niet te rijmen zijn met wettelijke regel dat bindende voordracht steeds met versterkte meerderheid kan worden doorbroken en dat ontslag met versterkte meerderheid kan worden gegeven (nr. 44).

Ja, dat kan bij BV.

Bij NV kan dat alleen krachtens delegatie voor periode van 5 jaar.

Recht van bindende voordracht kan worden toegekend aan houders prioriteitsaandelen.

text-decorationHoofdregel: nominale waarde aandelen is maatgevend voor daaraan verbonden stemrecht (art. 228/118, lid 3)

text-decorationline-throughUitzonderingen: 

1. beperking van het aantal stemmen per aandeelhouder is toegelaten (art. 228/118, lid 4)

2. ook op andere wijze kan van hoofdregel worden afgeweken, mits stemrecht per aandeelhouder wordt beperkt tot 6/3

    stemmen (art. 228/118, lid 5)

Uitgeven van aandelen van verschillende soort waarbij nominale waarde verschilt maar totale overeengekomen stortingsplicht (nominale waarde + agio) gelijk is voor beide soorten => uitkeringsgerechtigheid gelijk (art. 80 stortingsplicht; beroepsemittenten; geen compensatie)  en 105 (dividend).

Aan aandelen met hogere nominale waarde komt dan meer stemrecht toe.

HR 4 juni 1920 (Stromannen-arrest) (blz. 225)

Clausule gebaseerd op art. 228/118, lid 5 heeft geleidt tot gebruik van stromannen door degene die meer aandelen bezit dan max. aantal stemmen dat hij mag uitbrengen.

De constructie biedt niet heel grote bescherming maar wordt vaak toegepast om redenen van:

a. organisatorisch

b. fiscaal

Piramideconstructie.

Heeft meer gevolgen voor uitoefening zeggenschap (zie verder blz. 226)

Van grote betekenis is deze bescherming niet.

Bij overname door andere structuurvennootschap => overgenomen vennootschap van wettelijke opgaafplicht vrijgesteld => inschrijving als 'grote vennootschap' moet worden doorgehaald => en door statutenwijziging kan het gewone regime weer worden aangenomen.

Bij overname door buitenlandse rechtspersoon of Ned. rechtspersoon met vertakkingen in buitenland zal veelal verzwakte regime (art. 265/155) van toepassing zijn.

Extra bescherming van prioriteitsaandelen werd dikwijls toegevoegd om te voorkomen dat overnemer door zijn stemmenoverwicht in AVA een statutenwijziging afdwingt.

Wijzigingen structuurregime 2004 beperken daartoe de mogelijkheden (nr. 146).