Kapitaal en vermogen - Verkrijging van eigen aandelen door de vennootschap

• Voorkomen dat ze in vreemde handen komen
• Een fusie vergemakkelijken
• Teruggeven van overtollige liquide middelen aan aandeelhouders

Een aantasting van de kapitaalrealiteit in deze zin dat niet langer kan worden gezegd dat tegenover het aandeel een deelname van een derde in het kapitaal van de vennootschap staat.

Verkrijging door inkoop betekent aantasting EV.

Een algeheel verbod.

In de praktijk werkt dit belemmerd.

Inkoop van aandelen kan om allerlei reden nuttig zijn:

Vennootschap

a. uitvloeisel van blokkeringsregeling

b. fusei vereenvoudigen

c. voorkomen dat aandelen in vreemde handen komen

Beursvennootschappen

a. ondersteuning beurskoers

b. overtollige liquide middelen aan aandeelhouders terug te geven

Geen blijvende aantasting van het EV.

Aandelen hebben gefungeerd als te gelde te maken actrief.

Als de vennootschap:

1. ingekochte aandelen in handen vennootschap blijven

2. aandelen worden ingetrokken

1. wetgever heeft 'nemen' eigen aandelen onmogelijk gemaakt (art. 205)

2. inkoop wordt alleen beperkt toegelaten (art. 207-207d)

3. voor intrekking aandelen wordt bijzondere procedure voorgeschreven, welke nadere waarborgen bevat voor     aandeelhouders en crediteuren (art. 208-209)

a. eigen aandelen

b. certificaten van aandelen

die rechtspersoon houdt/doet houden mogen niet worden geactiveerd (= activeringsverbod)

Omdat NV aandelen aan toonder kent.

Dat BV geen bonusaandelen of stockdividend kan ontvangen terzake van eigen aandelen.

NV mag het niet.

BV en NV zullen hun claimrechten wel kunnen verkopen

Verkrijging ervan is nietig.

Weliswaar blijft overdragende aandeelhouder aansprakelijk voor volstorting (art. 199).

Bij verkrijging on niet vindt geen uitkering aan aandeelhouders plaats => EV wordt niet aangetast.

Wel geldt na 3 jaar art. 207a, lid 2 (bestuurders hoofdelijk aansprakelijk).

a. EV mag door transactie niet zakken onder gestorte + opgevraagde deel geplaatst kapitaal, vermeerder met gebonden reserves zoals deze blijken uit de laatst vastgestelde belans

Dus: voor verkrijgingsprijs moet vennootschap kunnen putten uit de vrije reserves.

b. dat nominale bedrag van de ingekochte en gehouden eigen aandelen, samen met de aandelen die eventueel in handen zijn van een dochtermaatschappij, nooit meer mag bedragen dan 50% van het geplaatste kapitaal

c. dat statuten verkrijging toestaan

d. dat AVA/ander orgaan machtiging tot verkrijging heeft gegeven

Uitkeringen + inkopen van aandelen sinds de laatst vastgestelde balans komen in mindering op de inkoopruimte

(art. 216/105, lid 2)

Als in een boekjaar meer dan 6 mnd. zijn verstreken zonder dat jaarrekening is vastgesteld en (zonodig) goedgekeurd.

Certificaten van aandelen.

Een niet-beursgenoteerde NV mag al haar eigen aandelen verkrijgen (art. 98) met uitzondering van ten minste 1 aandeel

(art. 64).

NB: dit zal ook voor BV's gaan gelden

Een beursgenoteerde NV mag niet meer dan 1/2 van het geplaatste kapitaal inkopen (art. 98, lid 2).

De toets van het vrij uitkeerbaar vermogen.

Naam vervreemder is bij aandelen aan toonder veelal niet bekend.

In strijd met art. 98, leden 2-4 verkregen aandelen gaan op het tijdstip vvan verkrijging voer op gezamenlijke bestuurders; iedere bestuurder is hoofdelijk aansprakelijk voor vergoeding aan vennootschap van verkrijgingsprijs met wettelijke rente

(art. 98a, lid 2).

Een overeenkomstige regeling geeft art. 98a, lid 3 in daar genoemde gevallen.

1. dat bestuurder die tegenover vennootschap onbehoortlijk handelt, voor straf aandelen in diezelfde vennootschap verkrijgt

2. ook bestuurder die niets met transactie te maken heeft krijgt aandelen

3. ingewikkelde berekeningen nodig om uit te maken of ingekochte aandelen (geheel of gedeeltelijk) op gezamenlijke bestuurders zijn overgegaan.

Art. 270d/98d.

Een dochtermaatschappij (vgl. art. 24a)  mag geen aandelen in de moeder 'nemen'.

Inkopen mag dochter alleen voor zover moeder het kan.

Hij wordt geacht deze voor eigen rekening te nemen/verkrijgen (art. 207b).

Dat nemer/verkrijger te storten bedrag/verkrijgingsprijs niet aan vennootschap in rekening kan brengen en dat voor 'doorlevering' titel ontbreekt.

NB: volgens schrijver verhindert bepaling niet:

a. dat aandelen die vennootschap zelf houdt worden gecertificeerd

b. administratiekantoor bij claimemissie claimrechten uitoefent terzake van aandelen waarvan vennootschap certificaten heeft

Dat de verkerijger de aandelen onverwijld tegen betaling aan vennootschap moet overdragen (art. 98b).

Art. 98a (rechtsgevolgen (onwettig) verkregen aandelen op naam) is van toepassing, ook wanneer de aandelen op naam luiden.

Dit houdt verband met het feit dat inkoop van op de beurs verhandelde NV-aandelen via commissionair niet ongebruikelijk is.

Dat de daaraan verbonden rechten door de vennootschap zelf kunnen worden uitgeoefend.

Voor het stemrecht stuit dit op bezwaren.

In de praktijk zou dit betekenen dat bestuur in AVA zou mogen stemmen => stookt niet met gedachte dat bestuur en AVA ieder eigen terrein hebben.

De vennootschap kan (daarom) geen stem uitbrengen voor aandelen die aan vennootschap zelf/dochtermaatschappij toebehoren (of waarop zij zelf/dochtermaatshcappij a) recht van vruchtgebruik of b) pandrecht heeft)

(art. 228, lid 6/118, lid 7).

Door ingekochte aandelen met toekenning van stemrecht:

a. aan stroman te verpanden

b. in vruchtgebruik te geven

wordt ook voor deze gevallen het stemrecht uitgesloten.

Het verbod om stemrecht uit te oefenen geldt ook voor aandelen waarvan certificaten worden gehouden.

Voor aandelen die ingevolge art. 95, lid 2 of 98a, lid 2 van rechtswege overgaan op de gezamenlijke bestuurders NV.

Eigen aandelen worden wel meegeteld (art. 216, 105, lid 5) tenzij statuten anders bepalen.

Deze regel vereenvoudigt te maken berekeningen.

Zoals door innkoop van eigen aandelen het geplaatste kapitaal niet vermindert, zo wordt door verkoop het geplaatste kapitaal niet vergroot => de voor emissie geldende regels zijn dan ook niet van toepassing => verkochte aandelen moeten op de gewone manier worden geleverd.

Volgens schrijver kan het orgaan dat machtiging tot inkoop heeft gegeven, daarbij bepalen dat voor verkoop wederom machtiging is vereist.

Scrhijver zou echter willen aannemen dat het bestuur in beginsel bevoegd is zelfstandig tot verkoop te besluiten als bij  het verelen van de machtiging tot inkoop op dit punt geen voorbehoud is gemaakt.