Aandelen - Blokkeringsregelingen

Aandelen in een BV zijn niet vrij overdraagbaar (besloten karakter).

De statuten moeten voor overdracht van aandelen buiten een beperkte kring van personen een blokkeringsregeling bevatten (art. 195, lid 2). 

Nee, de statuten van de NV mogen een blokkeringsregeling bevatten (art. 87).

De regeling kan alleen betrekking hebben op aandelen  op naam.

Bestaan van aandeelbewijzen staat echter aan blokkeringsregeling niet in de weg.

De regeling mag niet zodanig zijn dat zij overdracht onmogelijk/uiterst bezwaarlijk maakt. (art. 195, lid 8).

Voor NV is dit geregeld in art. 87, lid 1 en art. 64.

• Iedere aandeelhouder brengt zo veel stemmen uit als hij aandelen heeft (als alle aandelen hetzelfde nominale bedrag hebben).
• Iedere aandeelhouder heeft zo veel stemmen als hij geld heeft ingebracht (als de aandelen verschillende nominale waardes hebben.
  
• In de statuten kun je hier van afwijken.
  

De overdracht is ongeldig. De overdracht doet aandeelhouderschap niet overgaan.

NV moest een jaarrekening publiceren in tegenstelling tot de BV. Dit had te maken met het besloten karakter van de BV. Nu ook voor de BV publicatie van de jaarrekening geldt, is de bestaansgrond voor de regel voor de BV dat de statuten een blokkeringsregeling moeten bevatten, komen te vervallen.   

Dat bij statuten wordt afgeweken van blokkeringsplicht (art. 195, lid 1).

Nieuw is mogelijkheid om bij statuten de overdraagbaarheid van aandelen voor een bepaalde termijn uit te stellen

(art. 195, lid 3).

Verder wordt toegestaan om op allerlei wijzen af te wijken van de eenvoudige aanbiedingsregeling (art. 195, lid 1) (art. 195, lid 4 nwe) en statutaire uitsluiting (art. 195, lid 3) (art. 195, lid 4 nwe).

Vrij is de overdracht, behoudens statutaire beperking aan:

a. echtgenoot

b. bloed- en aanverwanten (in de rechtelijk onbeperkt, in de zijlijn tot 2e graad)

c. mede-aandeelhouder

d. vennootschap

Statuten kunnen overdracht in zijlijn vrijmaken tot 4e graad

Voor iedere andere overdracht moeten de statuten een blokkeringsregeling bevatten

De overdracht krachtens legaat geldt voor de toepassing van de regeling als een overdracht door de erflater (art. 195, lid 3).

• van verbintenisrechtelijke aard (met de vennootschap of met andere aandeelhouders) -> dit gaat over verbintenissen die een prestatie jegens de wederpartij verplichten. Administratieve verplichtingen kunnen 'gewoon' in de statuten worden opgenomen, ook tegen de wil van de aandeelhouder.
  
• eisen verbonden aan het aandeelhouderschap.
• statutaire verplichtingen om in bepaalde gevallen aandelen aan te bieden en over te dragen.
  

De gekozen blokkeringsregeling moet zodanig zijn dat degene die zijn aandelen kwijt wil van de betrokken mede-aandeelhouders of aangewezen derde een prijs ontvangt, die gelijk is aan door een/meer onafhankelijke deskundige vastgestelde waarde.

De vennootschap zelf kan alleen met instemming van de vervreemder als gegadigde optreden.

Dit houdt verband met mogelijke nadelige fiscale consequenties van overdracht van aandelen aan de vennootschap zelf.

Overgang van eigendomsrecht anders dan door overdracht is vrij.

(erfrecht, huwelijksvermogensrecht = overgang onder algemene titel)

Niettemin wordt in veel statuten voor dit soort gevallen een blokkeringsregeling opgenomen.

Goedkeuringsregeling is voor dit soort situaties niet mogelijk => bij vererving gaat eigendom van aandelen van rechtswege op erfgenamen over (art. 4:880 en 1129).

De blokkeringsregeling zal daarom de vorm van een aanbiedingsregeling.

Eventueel kan aan deze clausule worden toegevoegd:

a. dat aan aandeel verbonden rechten niet kunnen worden uitgeoefend zolang verplichting tot aanbieding en overdracht niet is

    nagekomen

b. dat aanbieding niet hoeft te geschieden indien overgang wordt goedgekeurd door vennootschapsorgaan

Bepalingen voorzien in mogelijkheid van verplichting tot aanbieden van aandelen en opschorting van aandeelhoudersrechten (stemrecht, vergaderrecht, dividendrecht).

1. overeenkomst onder opschortende of ontbindende voorwaarde dat blokkeringsregeling niet aan overdracht in de weg staat

2. overeenkomst wordt onvoorwaardelijk gesloten => niet kunnen leveren = toerekenbare tekortkoming

    => schadeplichtigheid verkoper

3. overeenkomst is gericht op ontduiking blokkeringsregeling => nietig strijd met goede zeden (art. 3:40)

Een in de statuten opgenomen blokkeringsregeling heeft goederenrechtelijke werking.

Overdracht in strijd met een blokkeringsregeling = ongeldig (''zie art. 195, lid 3 en art. 87, lid 1 'wil zij geldig zijn''); vgl. art. 3:83, lid 3.